Nghiên cứu khoa học Cây trúc sào

Tên Việt nam: Trúc sào Tên địa phương: Trúc to, Mạy khoang cái, Mạy khoang hoài, Sào pên Tên khoa học: Phyllostachys pubescens Mazel ex H.de Lehaie Tên KH khác: Bambusa mosoo Japon ex Sieb, Bambusa edulis Carziere, Phyllostachys mitis A. et C. Riviere, Phyllostachys edulis (Carz.) Riviere, Phyllostachys heterocycla var pubescens (Mazel)Ohwi Phyllostachys heterocycla f. pubescens (Mazel) Muroi 1. Đặc điểm nhận biết Trúc sào là loại tre không gai, lá nhỏ, mọc phân tán từng cây đơn độc - thân ngầm dạng roi, thân khí sinh đứng thẳng - không có ngọn cong rủ. Kích thước...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khoa học " Cây trúc sào "Cây trúc sàoNguyễn Tử ƯởngViện khoa học Lâm nghiệp Việt namTên Việt nam: Trúc sàoTên địa phương: Trúc to, Mạy khoang cái, Mạy khoang hoài, Sào pênTên khoa học: Phyllostachys pubescens Mazel ex H.de LehaieTên KH khác: Bambusa mosoo Japon ex Sieb, Bambusa edulis Carziere,Phyllostachys mitis A. et C. Riviere, Phyllostachys edulis (Carz.) Riviere,Phyllostachys heterocycla var pubescens (Mazel)OhwiPhyllostachys heterocycla f. pubescens (Mazel) Muroi1. Đặc điểm nhận biếtTrúc sào là loại tre không gai, lá nhỏ, mọc phân tán từng cây đơn độc - thân ngầmdạng roi, thân khí sinh đứng thẳng - không có ngọn cong rủ.Kích thước cây trung bình: Thân tre cao 10m, đường kính 5cm, lóng dài 25cm,vách thân dầy 0,6cm, thân cây tươi nặng 6kg (Theo tài liệu của Trung Quốc thìTrúc sào ở Trung Quốc có đường kính tới 18cm).Thân thẳng, phần thân không có cành thì tròn đều, vòng thân không nổi rõ, vòngmo là một đường gờ; Phần thân có cành thì không tròn đều; có hai vết lõm chạydọc dóng, một vết lõm to, một vết lõm nhỏ ứng với cành to và cành nhỏ. Thân noncó nhiều lông sớm rụng. Mỗi đốt có hai cành (một số đốt phía dưới có một cành)một cành to và một cành nhỏ hơn (các cành thứ cấp cũng một to, một nhỏ).Phiến lá thuôn dài, đầu vút nhọn, đuôi hình nêm hơi tù; dài 12 cm, rộng 1,5cm,mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông tơ, hai mép có răng sắc, thìa lìa và tai bẹ lá biếnthành lông sớm rụng.Bẹ mo hình chuông cao, đỉnh hẹp, cao 20cm đáy rộng 9cm. Bẹ mo mỏng, mềm,dẻo (khác với nhiều loại mo tre thường cứng ròn) có gân dọc nổi rõ, mặt ngoài cólông cứng mầu nâu sớm rụng có nhiều đốm chấm nâu đen.Lá mo nhỏ (rộng 1cm, dài 5cm) hình ngọn giáo, lật ngửa (cụp về phía lưng mo).Tai mo và thìa lìa biến thành lông dài 1cm. Hoa tự đầu cành, có lá bắc dạng mo cólông; Hoa chét có nhiều hoa - mỗi nách hoa chét có hai hoa nhỏ, dài.2. Đặc tính sinh học, sinh thái học2.1. Điều kiện tự nhiên:Vùng trồng nhiều Trúc Sào có khí hậu á nhiệt đới vùng núi cao, chia làm hai mùa:Mùa mưa nóng; mùa khô lạnh, thường hay có sương muối và đôi khi có tuyết. Sốliệu khí tượng trong 5 năm của Trạm khí tượng Ngân Sơn (105059 kinh độ Đông,22026 vĩ độ Bắc, cao 600m so với mặt biển) cho biết: Nhiệt độ b ình quân hàngnăm là 200C, cao nhất là 300C vào tháng 8, thấp nhất là 50C vào tháng giêng.Lượng mưa hàng năm 1343,6mm; mùa mưa nóng từ tháng 4 đến tháng 9 - lượngmưa 1045,2mm chiếm 86% lượng mưa cả năm; mùa khô lạnh từ tháng 10 đếntháng 3 năm sau - lượng mưa 263,4mm chiếm 14% lượng mưa cả năm.Địa hình là đồi núi, độ dốc 10-300 , cao 400-1400m so với mặt biển. Đá mẹ là saphiến thạch, đá vôi, Gneiss, phiến thạch Mica. Thành phần cơ giới nhẹ đến trungbình. Lớp đất mặt (0-10cm) tơi xốp - Hàm lượng cát vật lý cao hơn lớp đất sâu vàngược lại hàm lượng sét vật lý lứop đất mặt lại thấp hơn lớp đất sâu. Đất có cấutượng viên và hạt, có khi phân tầng không rõ rệt; đất thường sâu 80-100cm có nớisâu tới 130cm; tầng A mầu xám đến xám đen, có nới mầu đen; tầng B mầu xámnâu có chỗ đá lẫn 4-10%.2.2 Đặc điểm quần thể, sinh sản, sinh trưởng và phát triểnTrúc sào là loài được trồng thành rừng. Theo tập quán của nhân dân địa phươngTrúc sào thường được trồng thuần loại từng đám 1-2 ha ở sườn đồi,; trong quátrình phát triển chúng xâm lấn vào rừng gỗ nghèo kiệt ở xung quanh tạo nên rừnghỗn giao với cây gỗ, tầng trên có Xoan rừng (Spondias dulcis), Thông nàng(Dacrycarpus imbricatus). . . cây gỗ cùng tầng có Muồng trâu (Cassia alata),Chẹo (Engeldhartia chrysolepis) .. . cây nhỏ, cây cỏ tầng dưới có Ba bét (Mallotuscochinchinensis), Muối ăn (Ardisia colorata), Lau (Saccharum arundinaceum), cỏtranh (Imperata cylindrica).Trúc sào có hiện tượng ra hoa rồi chết từng cây hoặc từng đám nhưng cũng chưatìm được hạt. Sau khi ra hoa, cây chết, nếu rừng được chăm sóc thì thân ngầm lạitái sinh cho thế hệ rừng mới.Quan sát Trúc sào trồng ở những độ cao so với mặt biển khác nhau thấy sinhtrưởng có khác nhau : Thường ở trên 800m [Nguyên Bình(Cao Bằng), Hoàng SuPhì (Hà Giang)] cây to cao, dưới 800m ( thị xã Bắc Cạn ) Trúc sào thường thấp vànhỏ.Thân ngầm bò lan trong đất ở độ sâu 0-30cm, ở đất dốc thân ngầm bò lan theohướng xuống dốc tới 60%. Thân ngầm tuổi 1-2 sinh thân khí sinh và thân ngầmmới (ít có thân ngầm tuổi già sinh măng), có trừơng hợp thân ngầm vọt ra khỏitấng đất thành câu khí sinh nhưng rất nhỏ và yếu.Mầm măng trên thân ngầm hình thành vào khoảng tháng 8 đến tháng 11. Mỗi nămcó 2 vụ măng: Vụ măng xuân là chính - từ cuối tháng 2 đến đầu tháng 5, vụ măngthu là phụ - từ cuối tháng 8 đến đầu tháng 10. Măng đầu vụ và cuối vụ thường chếtnhiều.Số cây trên 1 ha thường là 15.000 cây, có khi lên tới 26.000 cây. Tỷ lệ cây ở cáccấp tuổi tuỳ thuộc trạng thái rừng. Tuổi thọ của Trúc s ào không quá 8 năm. Trúcsào rụng lá hàng năm nên tán lá có nhiều cành thứ cấp.3. Phân bốCó giả thuyết Trúc sào được đồng bào Dao lấy giống từ Trung Quốc , do du canhdu cư ...