Nghiên cứu khoa học Chọn giống bạch đàn chống chịu bệnh có năng suất cao

Do nhu cầu sử dụng gỗ rừng trồng ngày một tăng vào các mục đích khác nhau như làm bột giấy, dăm xuất khẩu, gỗ xây dựng, gỗ củi và cả chế biến đồ mộc xuất khẩu mà nhiều năm nay, bạch đàn đã được gây trồng rộng rãi trên khắp cả nước ở quy mô rừng trồng tập trung và cây phân tán. Theo số liệu kiểm kê rừng Việt Nam năm 2001 tính đến tháng 12 năm 1999 thì cả nước ta có 1.471.394 ha rừng trồng, trong đó diện tích các loài bạch đàn là 348.001...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khoa học " Chọn giống bạch đàn chống chịu bệnh có năng suất cao " Chän gièng b¹ch ®µn chèng chÞu bÖnh cã n¨ng suÊt cao NguyÔn Hoµng NghÜa, Ph¹m Quang Thu, NguyÔn V¨n ChiÕn ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp ViÖt Nam1. Më ®Çu Do nhu cÇu sö dông gç rõng trång ngµy mét t¨ng vµo c¸c môc ®Ých kh¸c nhau nh−lµm bét giÊy, d¨m xuÊt khÈu, gç x©y dùng, gç cñi vµ c¶ chÕ biÕn ®å méc xuÊt khÈu mµnhiÒu n¨m nay, b¹ch ®µn ®· ®−îc g©y trång réng r·i trªn kh¾p c¶ n−íc ë quy m« rõngtrång tËp trung vµ c©y ph©n t¸n. Theo sè liÖu kiÓm kª rõng ViÖt Nam n¨m 2001 tÝnh ®Õnth¸ng 12 n¨m 1999 th× c¶ n−íc ta cã 1.471.394 ha rõng trång, trong ®ã diÖn tÝch c¸c loµib¹ch ®µn lµ 348.001 ha chiÕm 23,7 %. Tõ cuèi nh÷ng n¨m 1980, ®Çu nh÷ng n¨m 1990 ®Õn nay dÞch bÖnh ch¸y l¸, chÕtngän ®· xuÊt hiÖn trªn diÖn réng ®èi víi mét sè loµi b¹ch ®µn vµ mét sè loµi keo ®· lµ mèi®e däa lín cho c¸c nhµ trång rõng trªn c¶ n−íc, ®Æc biÖt lµ vïng §«ng Nam Bé vµ miÒnTrung (gåm c¸c tØnh Qu¶ng Nam, §µ N½ng vµ Thõa Thiªn HuÕ). Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra,®¸nh gi¸ cña mét sè t¸c gi¶ (NguyÔn Hoµng NghÜa n¨m 1992; Sharma, 1994; Old andYuan, 1995) cho thÊy diÖn tÝch rõng b¹ch ®µn bÞ bÖnh lªn tíi 50% tæng diÖn tÝch víi c¸cmøc ®é h¹i kh¸c nhau vµ ®Òu c¶nh b¸o nguy c¬ g©y h¹i lín ®èi víi rõng trång tËp trung. §Çu n¨m 1996, dù ¸n mang tªn “Gi¶m thiÓu ¶nh h−ëng cña bÖnh b¹ch ®µn ë vïng§«ng Nam ¸”, do Trung t©m Nghiªn cøu N«ng nghiÖp quèc tÕ ¤xtr©ylia tµi trî ®· b¾t®Çu triÓn khai ë ViÖt Nam, Th¸i Lan vµ ¤xtr©ylia. Dù ¸n ®· ®Æt nÒn mãng cho ®Þnh h−íngnghiªn cøu vÒ bÖnh vµ më ®Çu c¸c nghiªn cøu vÒ chän gièng b¹ch ®µn kh¸ng bÖnh ë n−ícta. Trªn thùc tÕ, ®Ó gi¶m thiÓu ¶nh h−ëng cña bÖnh kh«ng thÓ sö dông biÖn ph¸pphßng trõ ho¸ häc ®èi víi c¸c diÖn tÝch rõng trång bÞ bÖnh bëi v× diÖn tÝch bÞ bÖnh th−êngrÊt réng lín, g©y tèn kÐm vÒ mÆt kinh phÝ, thêi gian, nh©n lùc vµ h¬n n÷a cßn ¶nh h−ëngxÊu ®Õn m«i tr−êng sèng nh−ng kÕt qu¶ thu ®−îc l¹i kh«ng cao nh− mong muèn. Méttrong nh÷ng biÖn ph¸p ®· vµ ®ang ®−îc c¸c khoa häc trªn toµn thÕ giíi tiÕn hµnh lµ chängièng c©y trång cã kh¶ n¨ng kh¸ng bÖnh ®−îc thÓ hiÖn ë møc ®é chèng chÞu víi bÖnh caovµ cã kh¶ n¨ng phôc håi tèt sau khi c©y trång bÞ bÖnh. §Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c chän gièngkh¸ng bÖnh cÇn ph¶i ®iÒu tra x¸c ®Þnh c¸c lo¹i bÖnh, ph©n lo¹i bÖnh nguy hiÓm vµ bÖnhtiÒm n¨ng trªn c¬ së ®ã tuyÓn chän c©y tréi kh«ng bÞ bÖnh hoÆc kh«ng bÞ c¸c bÖnh nguyhiÓm.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu- §iÒu tra, x¸c ®Þnh bÖnh: ViÖc ®iÒu tra x¸c ®Þnh sinh vËt g©y bÖnh ®−îc tiÕn hµnh víi tÊtc¶ c¸c loµi b¹ch ®µn ®−îc g©y trång trong ph¹m vi c¶ n−íc. Thêi gian ®iÒu tra th−êng®−îc thùc hiÖn vµo cuèi mïa m−a, ®©y lµ thêi kú bÖnh xuÊt hiÖn nÆng nhÊt. Thu thËp c¸cmÉu bÖnh ®Ó l−u tr÷, x¸c ®Þnh c¸c sinh vËt g©y bÖnh.- ViÖc ph©n cÊp møc ®é bÞ h¹i do bÖnh ®−îc ®¸nh gi¸, cho ®iÓm dùa vµo t¸n l¸ cña c©y vµ®−îc chia lµm 5 cÊp:Møc ®é ChØ sè bÖnh BiÓu hiÖn bªn ngoµibÖnh h¹i •Kh«ng bÞ 0 L¸ kh«ng bÞ nhiÔm bÖnh vµ cµnh kh«ng bÞ chÕt do bÖnh. •NhÑ 1 Tíi 25% hÖ l¸ bÞ bÖnh vµ tíi 25% sè cµnh bÞ chÕt do bÖnh.Trung b×nh 2 • Tíi 50% hÖ l¸ bÞ bÖnh vµ tíi 50% sè cµnh bÞ chÕt do bÖnh. 1 •NÆng 3 Tíi 75% hÖ l¸ bÞ bÖnh vµ tíi 75% sè cµnh bÞ chÕt do bÖnh. • >75% hÖ l¸ bÞ bÖnh vµ >75% sè cµnh bÞ chÕt do bÖnh, kÓRÊt nÆng 4 c¶ c©y chÕt hoµn toµn do bÖnh.- ViÖc gi¸m ®Þnh sinh vËt g©y bÖnh ®−îc dùa vµo triÖu chøng vµ c¬ quan sinh s¶n cña vËtg©y bÖnh.- Møc ®é nguy hiÓm cña nÊm bÖnh ®èi víi c©y trång ®−îc ph©n theo 3 cÊp :Møc ®é g©y h¹i nhÑ: Ký hiÖu: + - Møc ®é h¹i trªn c©y kh«ng ®¸ng kÓ ®Õn nhÑ. - C¸c c©y bÞ h¹i chiÕm d−íi 30% diÖn tÝch ®iÒu tra. - C©y bÞ h¹i ®¬n lÎ, r¶i r¸c.Møc ®é g©y h¹i trung b×nh: Ký hiÖu: ++ - Møc ®é h¹i trªn c©y trung b×nh. - C¸c c©y bÞ h¹i chiÕm 30-60% diÖn tÝch ®iÒu tra. - C©y bÞ h¹i r¶i r¸c.Møc ®é g©y h¹i nÆng: Ký hiÖu: +++ - Møc ®é h¹i trªn c©y : nÆng. - C¸c c©y bÞ h¹i chiÕm trªn 60% diÖn tÝch ®iÒu tra. - C©y bÞ h¹i lan trµn trªn diÖn réng.3. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn:3.1. KÕt qu¶ ®iÒu tra bÖnh b¹ch ®µn ë c¸c vïng trång rõng chÝnh3.1.1.C¸c tØnh miÒn B¾c: C¸c tØnh miÒn B¾c ®−îc tiÕn hµnh ®iÒu tra lµ Hµ T©y, Hoµ B×nh,B¾c Giang, VÜnh Phóc, Phó Thä vµ Tuyªn Quang.B¶ng 1: Danh môc c¸c sinh vËt g©y bÖnh b¹ch ®µn ë c¸c tØnh miÒn B¾cTT Tªn sinh vËt g©y bÖnh C©y chñ §Æc ®iÓm Møc ®é g©y h¹i nguy hiÓm1 Rõng trång +++ Ralstonia solanacearum E. urophylla dßng (Yabuuchi & al. 1995) Smith PN22 Rõng trång ++ Cryptosporiopsis eucalypti E. camaldulensis vµ v−ên −¬m Sankaran & B. Sutton E. urophylla dßng PN2 vµ b¹ch ®µn U63 Rõng trång ++ Phaeophleospora destructans E. urophylla dßng vµ v−ên −¬m (M.J. Wingf. & Crous) Crou, PN2 vµ b¹ch ®µn U6 Ferreira & Sutton4 Rõng trång + Phaeophleospora epicocoides E. camaldulensis, E. ...