Nghiên cứu khoa học của sinh viên

Là cơ quan có chức năng tham mưu cho Thành Ủy và UBND thành phố về các vấn đề kinh tế xã hội, các đề tài nghiên cứu khoa học của Viện thường phải gắn với thực tiễn và có thể ứng dụng nhằm đáp ứng tốt cho công tác tham mưu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khoa học của sinh viên Một vài gợi ý về hướng nghiên cứu khoa học của sinh viên Tham luận trình bày tại Hội nghị NCKH SV năm 2007 của ThS. Dư Phước Tân - Trưởng phòng QLKH - HT Viện Kinh tế TPHCM. I. TỪ THỰC TIỄN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA VIỆN KINH TẾ TP Là cơ quan có chức năng tham mưu cho Thành Ủy và UBND thành phố về các vấn đề kinh tế xã hội, các đề tài nghiên cứu khoa học của Viện thường phải gắn với thực tiễn và có thể ứng dụng nhằm đáp ứng tốt cho công tác tham mưu. Để có thể khuyến cáo một số vấn đề nghiên cứu đối với sinh viên trong thời gian tới, trước tiên, cần tham khảo về các lãnh vực và nội dung nghiên cứu khoa học gắn với thực tiễn của Viện Kinh tế trong thời gian qua. 1. Về lãnh vực nghiên cứu, Viện Kinh Tế thường tập trung vào 3 lãnh vực nghiên cứu chính như sau: 1.1. Nghiên cứu giải quyết các tồn tại hiện thời đang xảy ra trên địa bàn TP.HCM, chẳng hạn như vấn đề giải quyết ùn tắc giao thông trên địa bàn TP, phát triển thị trường bất động sản, giải pháp chuyển dịch cơ cấu nội bộ các ngành kinh tế trên địa bàn, chính sách xã hội hóa dịch vụ công... 1.2. Nghiên cứu các vấn đề mang tính dự báo đón đầu, chẳng hạn như nghiên cứu về hệ thống phân phối và mạng lưới bán lẽ tại TP.HCM khi Việt nam gia nhập WTO, đánh giá năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại cổ phần trên địa bàn TP.HCM trong xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế… 1.3. Nghiên cứu cơ sở lý luận phục vụ công tác nghiên cứu và ứng dụng . Ví dụ như nghiên cứu về xây dựng luận cứ cho dự báo tăng trưởng trên địa bàn TP.HCM, xây dựng hệ thống chỉ tiêu định lượng phân tích thị trường phục vụ hoạch định chiến lược xuất khẩu ngành thủy sản trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, hoặc là cơ sở khoa học và thực tiễn của việc xác định tiêu chuẩn nghèo ở TP.HCM... 2. Về các chủ đề nghiên cứu, dựa theo 3 lãnh vực trên, Viện Kinh tế thường tập trung vào 3 nhóm chủ đề nghiên cứu chính như sau: 2.1. Nghiên cứu các vấn đề tăng trưởng kinh tế, giảm nghèo, chuyển cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa- hiện đại hóa, vấn đề quy hoạch phát triển KT-XH, chỉ tiêu tăng trưởng, quy hoạch ngành và lãnh thỗ… 2.2. Nghiên cứu các vấn đề cơ chế chính sách như các vấn đề chính sách vĩ mô, chính sách đổi mới doanh nghiệp, luật DN, cổ phần hoá v.v…. 2.3. Nghiên cứu các vấn đề về phát triển đô thị và hạ tầng như giao thông, dân số, cấp thoát nước, dịch vụ công cộng, vấn đề tái định cư. v.v… 3. Về các nội dung nghiên cứu: Trong 5 năm qua, Viện Kinh tế đã ứng dụng một số đề tài, đáp ứng yêu cầu của Thành Ủy và UBND TP theo từng mục tiêu phát triển, chẳng hạn như : 3.1. Các vấn đề thuộc lãnh vực chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Đây là chủ trương lớn của Thành Ủy và UBNDTP hiện nay. Chủ đề nghiên cứu này thường đòi hỏi phải có chuỗi số liệu cập nhật qua thời gian. Do vậy, để có thể cập nhật và phân tích sự biến động, các đề tài hàng năm đã liên tục nghiên cứu tiếp nối về chủ đề này, qua đó giúp cho Viện kinh tế thực hiện công tác đánh giá kết quả thực hiện, phân tích hiện trạng và đề xuất các giải pháp sắp tới cho thành phố. Báo cáo kết quả chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP.HCM nhằm tham mưu cho Thành Ủy và UBNDTP chủ yếu dựa vào một số đề tài ứng dụng như Đề tài: ”Chuyển dịch cơ cấu nội bộ các ngành kinh tế trên địa bàn Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam” thuộc kế hoạch nghiên cứu năm 2002; đề tài: “Chuyển dịch cơ cấu lao động 5 huyện ngoại thành TP.HCM trong quá trình đô thị hóa – Thực trạng và giải pháp” năm 2005 và đề tài Định hướng đối tác FDI phục vụ chuyển dịch cơ cấu kinh tế đang được thực hiện vào năm 2006... 3.2. Các vấn đề về hạ tầng và đô thị hóa Đây là vấn đề rất lớn của thành phố. Trong công tác quản lý đô thị của chính quyền thành phố, nhiều vấn đề của đô thị đã nảy sinh đòi hỏi cần giải quyết trên bình diện toàn thành phố, thông qua ban hành chính sách điều tiết của chính quyền và bằng các giải pháp căn cơ. Một số vấn đề nổi cộm mang tính thời sự như vấn đề tắc nghẽn giao thông, vấn đề thoát nước, dịch vụ đô thị, phát triển nhà ở, di dời tái định cư... đều được tổ chức nghiên cứu tại Viện Kinh tế qua các đề tài hàng năm. Một số đề tài nghiên cứu trong lãnh vực hạ tầng đã được đặt ra kịp thời để có cơ sở tham mưu cho Thành Ủy và UBNDTP. Chẳng hạn như ñề tài: Kết cấu hạ tầng- Hiện trạng và giải pháp trong quản lý kết cấu hạ tầng tại TP.HCM năm 2002, đề tài “Tác động của tổ chức luồng giao thông đến phát triển kinh tế TP.HCM” thuộc KH năm 2003, hoặc là đề tài : Một số vấn đề KT-XH đặt ra cho vùng ven trong quá trình đô thị hóa vào năm 2004, đã đánh giá tác động của tiến trình đô thị hóa đến đời sống của người dân tại các Quận mới. Một số đề tài đang thực hiện trong năm 2006 cũng đáp ứng nhu cầu giải quyết cấp bách hiện nay bao gồm: Xây dựng chính sách, giải pháp thực hiện chương trình phát triển Nhà ở, đặc biệt là nhà ở thương mại. Đề tài Đặc điểm KT-XH các hộ gia đình trước và sau tái định cư: vấn đề và giải pháp và đề tài Xã hội hóa các dịch vụ đô thị: thực trạng và giải pháp khuyến khích phát triển“. Những đề tài này đã góp phần đáng kể trong công tác tham mưu cho lãnh đạo thành phố trong lãnh vực đô thị, từ phía Viện Kinh tế. 3.3. Các vấn đề hội nhập kinh tế quốc tế và công nghiệp hóa Vấn đề công nghiệp hóa là một trong những nội dung cốt lõi trong chủ trương phát triển kinh tế của Đảng ta. Để có cơ sở đề xuất các giải pháp thúc đẩy tiến trình trên, Viện Kinh tế đã thực hiện một số đề tài như: “Cơ chế quản lý và hỗ trợ doanh nghiệp sau đăng ký kinh doanh theo Luật Doanh nghiệp”, đề tài: “Đồng bộ hóa khung pháp luật đối với các loại hình doanh nghiệp” vào năm 2002. Đề tài: “Đánh giá thực trạng và định hướng phát triển ngành công nghiệp chế biến thực phẩm trên địa bàn TP.HCM” thuộc KH năm 2004. Đề tài: “Cơ chế quản lý và phối hợp giữa Ban QL KCN-KCX với các cấp chính quyền và các sở ngành của TP.HCM” và Đề tài: “Nghiên cứu xây dựng mô hình Khu công nghiệp TP ...