NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐỀ TÀI: 'NHẬN DẠNG ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC ĐIỀU KIỆN VÀ QUÁ TRÌNH ĐỊA CHẤT ĐỐI VỚI SỨC KHOẺ CỘNG ĐỒNG'

Các quá trình địa chất, như hoạt động núi lửa, magma - kiến tạo, nhiệt dịch, biến chất, phong hóa, trầm tích, vận chuyển vật chất bằng những phương thức khác nhau, v.v. là những nguyên nhân vô cùng quan trọng tạo nên sự thiếu hụt hay dư thừa một hay một số nguyên tố nào đó, tác động trực tiếp tới chất lượng môi trường sinh thái, ảnh hưởng tiêu cực tới sự sống của loài người và sinh vật....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐỀ TÀI: “NHẬN DẠNG ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC ĐIỀU KIỆN VÀ QUÁ TRÌNH ĐỊA CHẤT ĐỐI VỚI SỨC KHOẺ CỘNG ĐỒNG” NGHIÊN C U KHOA H C ĐỀ TÀI: “NH N D NG NH HƯ NG C A CÁC I U KI N VÀ QUÁ TRÌNH A CH T I V I S C KHO C NG NG” NH N D NG NH HƯ NG C A CÁC I U KI N VÀ QUÁ TRÌNH A CH T I V I S C KHO C NG NG NGUY N XUÂN KHI N1, NGUY N ANH TU N2 1 Vi n Khoa h c a ch t và Khoáng s n, Thanh Xuân, Hà N i 2 a ch t và Khoáng s n Vi t Nam, 6 Ph m Ngũ Lão, Hà N i Cc Tóm t t: Các quá trình a ch t, như ho t ng núi l a, magma - ki n t o, nhi t d ch, bi n ch t, phong hóa, tr m tích, v n chuy n v t ch t b ng nh ng phương th c khác nhau, v.v. là nh ng nguyên nhân vô cùng quan tr ng t o nên s thi u h t hay dư th a m t hay m t s nguyên t nào ó, ng tr c ti p t i ch t lư ng môi trư ng sinh thái, nh hư ng tiêu c c tác t i s s ng c a loài ngư i và sinh v t. áng chú ý là: 1) Quá trình phun n ng ưa vào khí quy n m t lư ng khí v t ch t t lòng t khi núi l a ho t và b i kh ng l có th góp ph n làm bi n i khí h u c a Trái t và làm ô nhi m môi trư ng sinh thái. ng th i, ngoài tác ng nghiêm tr ng c a khí-b i núi l a, kh i lư ng dung nham và dòng x v n to l n tràn ph lên mt tvitc cao, trên di n r ng xung quanh mi ng núi l a, n u không ư c d báo và có gi i pháp phòng ng a k p th i s e d a cu c s ng dân cư và phá h y cơ s v t ch t m t cách khôn lư ng; 2) Quá trình phong hóa, c bi t là phong hóa hóa h c, có th phá v c u trúc c a á và qu ng, d n n s phân b l i các nguyên t ph n trên c a th ch quy n. c bi t, khi quá trình này di n ra trên các m sulfur, m qu ng urani, v.v. có th t o ra nguy cơ làm suy gi m ch t lư ng môi trư ng sinh thái m t cách nghiêm tr ng; 3) Quá trình tr m tích các s n ph m phong hóa c a các thành t o a ch t c , th c ch t là m t quá trình tích t và phân ly hóa h c, trong ó di n ra s phá v các t h p nguyên t c a các á l pl i các t h p nguyên t khác trong m t i u ki n môi trư ng a c h t m i. Quá trình này d n t i s t p trung cao nhi u nguyên t , trong ó có nhi u c h i lan t a vào môi trư ng trong quá trình v n chuy n v t thành ph n li u tr m tích hay tích ng thành các th c th tr m tích giàu chúng, ti m n nguy cơ gây ô nhi m cho môi sinh. I. M U duy trì s s ng, cơ th con ngư i c n m t lư ng nh t nh các nguyên t như: C, H, O, N, Ca, K, Na, Mg, P, S, Fe, Mn, Co, Cu, Zn, Mo, I, F, Se, Si, v.v.. Tuy nhiên, n u hàm lư ng các nguyên t này quá nhi u, chúng s gây h i cho cơ th . Cũng có nhi u nguyên t như As, Hg, Pb, Be, Te, Ba, Nb, Bi, Ti, Li, Ag, Au, Tl, Ce, Th, U, Ra r t c h i cho cơ th . Thí d : môi trư ng s ng có ch a các nguyên t phóng x v i hàm lư ng cao có th gây ung thư, cơ th thi u I thư ng m c b nh bư u c , n n; th a F gây nhi m c fluor (fluorosis) v i các bi u hi n s t răng, giòn xương. Nhi u nguyên t nêu trên gây ô nhi m môi trư ng s ng có liên quan tr c ti p ho c gián ti p v i các th c th a ch t cũng như môi trư ng a ch t và các quá trình a ch t ã và ang di n ra trên Trái t. Các quá trình a c h t như ho t ng núi l a, magma - ki n t o, nhi t d ch, bi n ch t, tr m tích, phong hóa, v n chuy n v t ch t b ng nh ng phương th c khác nhau, v.v., là nh ng nguyên nhân vô cùng quan tr ng t o nên s thi u h t hay dư th a m t hay m t s nguyên t nào ó, tác ng tr c ti p t i ch t lư ng môi trư ng sinh thái các vùng lãnh th khác nhau. T th c t ó, A.P. Vinogradov (1963) ã xu t khái ni m các “T nh sinh a hóa” mô t th c tr ng này. T nh sinh a hóa ư c hi u là “nh ng khu v c ó hàm lư ng các nguyên t hóa h c và h p ch t c a chúng trên b m t Trái t mà khác bi t so v i các vùng lân c n”. Theo ó, ông chia ra hai ki u t nh sinh a hóa: ki u thi u h t các nguyên t , và ki u dư th a các nguyên t . S thi u h t hay dư th a m t nguyên t nào ó trong môi trư ng các t nh sinh a hóa có th gây b nh a phương i v i th c v t, ng v t và con ngư i, th m chí có th làm thay i gi ng loài ho c d n n tuy t ch ng; thí d : i khô h n Ninh Thu n - Bình Thu n có th ư c xem là m t t nh sinh a hóa, ó, nhi u vùng t có s tích lũy cao so v i phông a hóa chung các nguyên t ki m và ki m t, như Na, Ca, K, Mg gây h i cho cây tr ng. S dư th a F (>2 mg/l) trong ...