Nghiên cứu khoa học Một số kết quả ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống cây lâm nghiệp

Công nghệ sinh học (CNSH) là một lĩnh vực đang được nhiều người quan tâm, đây là một công cụ quan trọng trong chương trình cải thiện giống. Ngày nay, nhờ áp dụng công nghệ sinh học mà việc chọn tạo giống cây trồng được tiến hành nhanh hơn và có thể khắc phục được một số khó khăn mà các phương pháp chọn giống truyền thống khó vượt qua. Trong những năm gần đây, việc nhân nhanh giống cây trồng có phẩm chất di truyền tốt bằng công nghệ mô hom đang được ứng dụng ngày càng nhiều...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khoa học " Một số kết quả ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống cây lâm nghiệp "Một số kết quả ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống cây lâm nghiệp Đoàn Thị Mai, Lương Thị Hoan, Lê Sơn Trung tâm Nghiên cứu Giống cây Rừng Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt NamCông nghệ sinh học (CNSH) là một lĩnh vực đang được nhiều người quan tâm,đây là một công cụ quan trọng trong chương trình cải thiện giống.Ngày nay, nhờ áp dụng công nghệ sinh học mà việc chọn tạo giống cây trồng đượctiến hành nhanh hơn và có thể khắc phục được một số khó khăn mà các phươngpháp chọn giống truyền thống khó vượt qua.Trong những năm gần đây, việc nhân nhanh giống cây trồng có phẩm chất ditruyền tốt bằng công nghệ mô hom đang được ứng dụng ngày càng nhiều cho câylâm nghiệp. Nhận thức được ?nghĩa to lớn của công nghệ này đối với sản xuấtgiống cây lâm nghiệp có phẩm chất tốt, Trung tâm nghiên cứu giống cây rừngthuộc Viện KHLN- VN đã đầu tư xây dựng cơ sở nhân giống bằng nuôi cấy mô,giâm hom và sử dụng chỉ thị phân tử vào cải thiện giống cây rừng, đến nay cơ sởnày đã nhân giống thành công cho một số giống cây rừng đã được cải thiện có kếtquả tốt.1. ứng dụng công nghệ sinh học trong cải thiện giống cây rừng.Đặc điểm của cây rừng là đời sống dài ngày, lâu ra hoa, kết quả, lâu thu hoạch sảnphẩm, thời gian chọn lọc và khảo nghiệm kéo dài trong nhiều năm. Một thànhcông hoặc thất bại trong cải thiện giống cây rừng phải mất 5-7 năm, thậm chí phảihàng chục năm mới có thể nhận thấy. Vì thế, chọn tạo giống cây lâm nghiệpkhông những phải tuân thủ những quy luật chung của biến dị di truyền và nhữngnguyên tắc cơ bản của chọn giống thực vật và chọn giống cây ngắn ngày, mà cònphải có những cách đi phù hợp mới mau đạt hiệu quả mong muốn. Trong lâmnghiệp, công nghệ sinh học đang được phối hợp với các phương pháp chọn giốngtruyền thống để rút ngắn thời gian và tăng hiệu quả chọn tạo các giống cây rừng cónăng suất cao, có tính chống chịu bệnh và các điều kiện bất lợi cũng như sự phốihợp vi nhân giống bằng nuôi cấy mô phân sinh với nhân giống bằng hom trên quymô công nghiệp đang được áp dụng rộng rãi ở nhiều nơi trong cả nước. NgoàI raviệc dùng chỉ thị phân tử để nhận biết và xác định đúng giống cũng đã bắt đầuđược áp dụng cho một số loài.2. Một số thành tựu về ứng dụng CNSH trong nhân giống cây rừng.Công nghệ nuôi cấy mô và tế bào, đặc biệt là nuôi cấy mô phân sinh đỉnh sinhtrưởng được áp dụng ngày càng nhiều trong sản xuất nông lâm nghiệp và đã trởthành một phương tiện để nâng cao sản lượng cũng như hiệu quả cải thiện giốn gcây trồng. Nền tảng khoa học và công nghệ của lĩnh vực này là hết sức cần thiết đểphát triển công nghệ sinh học mà đỉnh cao là công nghệ di truyền (công nghệ tái tổhợp gen), một trong những ngành công nghệ quan trọng của thế kỷ 21.Hiện nay ở một số nước, do kết hợp được công tác chọn giống, kĩ thuật tạo câycon bằng mô-hom và kĩ thuật thâm canh trong trồng rừng dòng vô tính mà đã đưađược năng suất từ 5 m3/ha/năm lên 15 m3/ha/năm trên đất xấu. Năng suất trồngrừng Bạch đàn đạt 30 m3/ha/năm ở Zimbabuê, 30 m3/ha/năm ở Công gô, ở Brazin50 m3/ha/năm đặc biệt có nơi năng suất đạt 75- 100 m3/ha/năm .ở Việt Nam, nuôi cấy mô phân sinh phối hợp với giâm hom tạo th ành công nghệmô-hom đang được dùng để nhân nhanh giống cho một số loài cây trồng rừng chủyếu. Từ năm 1994, ngành lâm nghiệp đã nhập công nghệ, thiết bị và giống gốcBạch đàn để nuôi cấy mô cho một số cơ sở. Đến nay, nhiều cơ sở nuôi cấy mô vàgiâm hom cho cây rừng đang hoạt động có kết quả, đã xây dựng các công nghệnhân giống và trực tiếp sản xuất hàng triệu cây hom và cây mô một số loài làm vậtliệu trồng rừng. Những cơ sở này bao gồm cả các cơ quan nghiên cứu và cơ quansản xuất như Trung tâm Nghiên cứu Giống cây Rừng (Keo lai, Bạch đàn lai, Láthoa, Bao đồng, Tếch, Trầm hương…). Trung tâm Khoa học và Sản xuất Lâmnghiệp Đông Nam Bộ (Keo lai), Xí nghiệp giống Thành phố Hồ Chí Minh (Bạchđàn, Keo lai), Nông lâm trường thực nghiệm Yên Lập - Quảng Ninh (Bạch đàn,Keo lai). Đặc biệt Trung tâm Bảo vệ rừng số II Thanh Hoá (nhận chuyển giaocông nghệ giâm hom trong dung dịch) đã thành công trong nhân giống Phi lao.Ngoài ra, nhiều cơ sở sản xuất lâm nghiệp ở các tỉnh đã nhân giống hom hàng loạtcho cây Keo lai và đang bước đầu nuôi cấy mô có hiệu quả.Riêng Trung tâm nghiên cứu Giống cây rừng thuộc Viện KHLN Việt Nam sau khinhân giống cho các dòng Keo lai tự nhiên và Bạch đàn cao sản bằng công nghệmô- hom thành công, đã chuyển giao công nghệ này và giống gốc cho một số cơsở trong nước và trao đổi với nước ngoài. Trung tâm đã nuôi cấy mô thành côngcho một số cây rừng chủ lực khác như: Phi lao, Keo tai tượng, Keo lá tràm, Baođồng, Tếch, Trầm hương, Lát hoa…và cũng là đơn vị đầu tiên nhân giống thànhcông cho Keo dậu lai KX2, Chè đắng, cũng như các loài cây ...