Nghiên cứu khoa học Nghiên cứu hoàn chỉnh chế phẩm Metarrhizium và kỹ thuật sử dụng để diệt mối nhà (Coptotermes formosanus Shiraki) theo phương pháp lây nhiễm

Mở đầu ở Việt Nam mối hại gỗ có khoảng 27 loài. Giống Coptotermes gây hại mạnh nhất và chiếm tới 97% trong các công trình xây dựng, chúng phá hoại nghiêm trọng các công trình xây dựng, kho tàng ... kỹ thuật diệt mối theo phương pháp lây nhiễm rất độc đáo và hữu hiệu nhưng vẫn phải sử dụng thuốc có nguồn gốc hoá học. Các loại thuốc này hiện đang không được phép sử dụng. Thay thế thuốc chống mối nói riêng và thuốc bảo vệ thực vật nói chung, có nguồn gốc hoá học bằng chế...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khoa học " Nghiên cứu hoàn chỉnh chế phẩm Metarrhizium và kỹ thuật sử dụng để diệt mối nhà (Coptotermes formosanus Shiraki) theo phương pháp lây nhiễm " Nghiªn cøu hoμn chØnh chÕ phÈm Metarrhizium vμ kü thuËt sö dông ®Ó diÖt mèi nhμ (Coptotermes formosanus Shiraki) theo ph−¬ng ph¸p l©y nhiÔm NguyÔn D−¬ng Khuª Phßng NC B¶o qu¶n L©m s¶nI. Më ®Çu ë ViÖt Nam mèi h¹i gç cã kho¶ng 27 loµi. Gièng Coptotermes g©y h¹i m¹nh nhÊt vµ chiÕm tíi97% trong c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, chóng ph¸ ho¹i nghiªm träng c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, kho tµng... kü thuËt diÖt mèi theo ph−¬ng ph¸p l©y nhiÔm rÊt ®éc ®¸o vµ h÷u hiÖu nh−ng vÉn ph¶i sö dôngthuèc cã nguån gèc ho¸ häc. C¸c lo¹i thuèc nµy hiÖn ®ang kh«ng ®−îc phÐp sö dông. Thay thÕ thuèc chèng mèi nãi riªng vµ thuèc b¶o vÖ thùc vËt nãi chung, cã nguån gèc ho¸ häcb»ng chÕ phÈm vi sinh lµ ®iÒu mong −íc cña thùc tÕ s¶n xuÊt N«ng - L©m - NghiÖp, ®ång thêi còng lµxu h−íng trªn thÕ giíi. C¸c t¸c gi¶: Metschnikoff (1879). H.Hanel (1981, 1982), K.H.Domch (1980),H.Hanel and J.A.L. Watson (1983), Kentazo suzuki (1991), f.J.Milner (1991), Ph¹m ThÞ Thuú (1993,1995), T¹ Kim ChØnh (1994, 1996) ®· cho biÕt: - Vi nÊm Metarrhizium cã kh¶ n¨ng diÖt c«n trïng g©y h¹i, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng phßng trõ mèi®Êt Ordontotermes, Nasutitermes. - Víi gièng Nasutermes, kh¶ n¨ng g©y bÖnh cña bµo tö trÇn lµ nhanh nhÊt vµ tû lÖ chÕt caonhÊt. - Metarrhizium kh«ng ¶nh h−ëng tíi ng−êi vµ ®éng vËt bËc cao. C¸c ®Ò tµi nghiªn cøu cña phßng b¶o qu¶n L©m s¶n (1994, 1998)... ®· cho kÕt qu¶: - §· tuyÓn chän ®−îc 3 chñng Metarrhizium (ký hiÖu M1, M2 vµ M5) cã kh¶ n¨ng diÖt ®−îcmèi nhµ Coptotermes theo ph−¬ng ph¸p l©y nhiÔm. - §· t¹o ®−îc chÕ phÈm Metarrhizium nh−ng l−îng bµo tö trÇn /gam chÕ phÈm cßn thÊp. - TÝnh æn ®Þnh cña chÕ phÈm ®−îc b¶o qu¶n theo thêi gian cßn thÊp ( - T¹o bµo tö trÇn d¹ng thuÇn khiÕt theo Kentazo suzuki. - T¹o chÕ phÈm Metarrhizium tõ m«i tr−êng lªn men xèp: thµnh phÇn nguyªn liÖu lµ tinh bét(70%) trong ®ã cã tû lÖ dinh d−ìng kh¸c nhau ®Ó t¹o BTT. - X¸c ®Þnh l−îng bµo tö b»ng phßng ®Õm hång cÇu Thomas. - B¶o qu¶n chÕ phÈm Metarrhizium ë 3 ®iÒu kiÖn: kh«ng ¸nh s¸ng ë nhiÖt ®é phßng, 4-100C vµc¸t kh« v« trïng. - Thêi gian b¶o qu¶n sau 1, 3, 6, 9 vµ 12 th¸ng ®−îc lÊy ra ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu lùc cña chÕ phÈm. - X¸c ®Þnh tû lÖ n¶y mÇm bµo tö theo Ducan. 3.2. Ph−¬ng ph¸p thö nghiÖm kh¶ n¨ng g©y bÖnh cho mèi cña c¸c chñng Metarrhizium. - Thö l©y nhiÔm BTT víi mèi theo kÕt qu¶ cña ®Ò tµi tr−íc cña phßng b¶o qu¶n L©m s¶n. - Thö chÕ phÈm Metarrhizium víi mèi (trong phßng thÝ nghiÖm vµ ngoµi hiÖn tr−êng) theoph−¬ng ph¸p l©y nhiÔm ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu lùc diÖt mèi cña chÕ phÈm. - §¸nh gi¸ hiÖu lùc diÖt mèi cña c¸c chñng Metarrhizium vµ chÕ phÈm cña chóng qua: Tû lÖ(%) mèi chÕt hiÖu ®Ýnh theo Abbott (1925). - ¸p dông c¸c nguyªn t¾c cña ph−¬ng ph¸p thö nghiÖm sinh häc, dïng ph−¬ng ph¸p thèng kªsinh häc th«ng th−êng ®Ó xö lý sè liÖu. 3.3. Ph©n lËp vµ thuÇn khiÕt chñng theo ph−¬ng ph¸p Koch. -NhËn d¹ng gièng theo Tulloch. -M«i tr−êng ph©n lËp vµ cÊt gi÷ gièng, m«i tr−êng sabouraud.III. kÕt qu¶ nghiªn cøu 3.1. T¹o chÕ phÈm Metarrhizium tõ 3 chñng ®· tuyÓn chän: §Ó diÖt mèi cã hiÖu qu¶ b»ng BTT, vÊn ®Ò ph¶i t¹o ®−îc l−îng BTT cao nhÊt trong chÕ phÈm. 3.1.1. X¸c ®Þnh l−îng n−íc trén vµo m«i tr−êng. 3 chñng Metarrhizium ®· tuyÓn chän, ®−îc nu«i cÊy ë m«i tr−êng lªn men xèp cho l−îng BTTcao nhÊt (®Ò tµi tr−íc) cã thµnh phÇn nguyªn liÖu: Bét ng«(70%), C¸m g¹o(30%), nh−ng cÇn ph¶i x¸c®Þnh l−îng n−íc hoµ trén vµo m«i tr−êng ®Ó vi nÊm sinh tr−ëng, ph¸t triÓn tèt, cho l−îng BTT cao.B ¶ng 1: Kh¶ n¨ng sinh bµo tö cña 3 chñng vi nÊm Metarrhizium trªn c¸c m«i tr − êng xèp (sau 14 ngµy nu«i cÊy) (BTT/g). C «ng thøc 1 2 3 4 T û lÖ n − íc 50 30 25 20 1 ,95 x 10 9 9 9 9 M1 2,15 x 10 4,90 x 10 1,25 x 10 1 ,85 x 10 9 9 9 9 M2 2,05 x 10 4,20 x 10 3,15 x 10 1 ,75 x 10 9 9 9 9 M5 2,45 x 10 2,85 x 10 0,70 x 10 Víi kÕt qu¶ ë b¶ng cho thÊy víi l−îng n−íc ë c«ng thøc 3 (25%), c¶ 3 chñng vi nÊm ®Òu chol−îng BTT cao nhÊt. 3.1.2. Kh¶ n¨ng sinh BTT cña M. cã bæ xung nguyªn tè vi l−îng. 2 Trong m«i tr−êng lªn men xèp cã bæ xung nguyªn tè vi l−îng, c¸c chñng vi nÊm cho BTT nh−kÕt qu¶ ë b¶ng d−íi: B¶ng 2: L−îng BTT/gr chÕ phÈm c¸c chñng M. sau 18 ngµy nu«i cÊy trªn m«i tr−êng xèp cã bæ xung nguyªn tè vi l−îng. Tû lÖ (%) M1 M2 M5 6,18 x 108 5,50 x 108 1,19 x 109 0 9 10 3,25 x 109 0,3 5,3 x 10 1,16 x 10 9 1,65 x 1010 3,35 x 109 0,5 5,0 x 10 Víi sè liÖu trªn chØ cho thÊy khi bæ xung nguyªn tè vi l−îng 0,5% sÏ cho l−îng BTT cao nhÊt/gam chÕ phÈm. 3.1.3.Kh¶ n¨ng sinh BTT cña M. cã bæ xung bét Kitin vµo m«i tr−êng. Còng víi m«i tr− ...