Nghiên cứu khoa học NGHIÊN CỨU THĂM DÒ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH THÁI VÀ KHẢ NĂNG GÂY TRỒNG CÂY XOAY (DIALIUM COCHINECHIENSIS PIERRE) TẠI GIA LAI

Xoay là loài cây có giá trị kinh tế rất cao, gỗ rất tốt, màu nâu đỏ, mịn, dẻo, chịu ma sát và chịu nước, ít vặn và không bị mối mọt, gỗ được ưa chuộng và có thể làm rất nhiều mặt hàng có giá trị được dùng trong các công trình lâu bền. Quả ăn tươi hoặc ngâm rượu uống làm thuốc, là một loại lâm sản ngoài gỗ có ý nghĩa lớn đối với người dân tại Gia Lai. Trong rừng tự nhiên Xoay có thể coi là “nhóm sinh thái” chủ yếu trong loại hình hỗn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khoa học " NGHIÊN CỨU THĂM DÒ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH THÁI VÀ KHẢ NĂNG GÂY TRỒNG CÂY XOAY (DIALIUM COCHINECHIENSIS PIERRE) TẠI GIA LAI "NGHIÊN CỨU THĂM DÒ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH THÁI VÀ KHẢ NĂNG GÂY TRỒNG CÂY XOAY (DIALIUM COCHINECHIENSIS PIERRE) TẠI GIA LAI Bùi Thanh Hằng, Ngô Văn Cầm Phòng Nghi ên cứu Kỹ thuật Lâm sinh Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt NamTóm tắtXoay l à loài cây có giá trị kinh tế rất cao, gỗ rất tốt, màu nâu đỏ, mị n, dẻo, chịu ma sát và chịu nước, ítvặn và không bị mối mọt, gỗ được ưa chuộng và có thể l àm rất nhiều mặt hàng có gi á trị được dùngtrong các công trình lâu bền. Quả ăn tươi hoặc ngâm rượu uống làm thuốc, l à một loại l âm sản ngoàigỗ có ý nghĩa lớn đối với người dân tại Gia Lai.Trong rừng tự nhiên Xoay có thể coi là “nhóm sinh thái” chủ yếu trong loại hình hỗn giao l á rộngthường xanh đai thấp dưới 800m và thuộc tầng trội của rừng chiếm tới 50% tổ thành rừng. Xoay l àloài có tính quần thể trung bình, nó cũng phù hợp với đặc tính mọc dải rác trong rừng tự nhiên. Xoaylà cây ra hoa kết quả tương đối đều, hầu như năm nào cũng cho quả. Năm sai quả phụ thuộc vào thờitiết và chu kỳ sai quả của loài.Từ khóa: Cây Xoay, Đặc điểm sinh thái, Khả năng gây trồng.Mở Đầu Phục hồi rừng bằng trồng cây bản đị a hi ện đang thu hút sự chú ý của nhiều nhà khoa học và l àvấn đề được sự quan tâm của ngành l âm nghi ệp với những lợi ích mang tính chiến l ược không chỉ ởphương diện bảo vệ sự đa dạng sinh học mà còn cả ý nghĩa kinh tế trong việc phục hồi rừng nhiệtđới. Bên cạnh các vấn đề về quản l ý, việc tìm hiểu được đầy đủ các đặc điểm sinh vật học, sinh tháihọc của chúng để dẫn dắt rừng phát triển ổn đị nh, cũng như tiến hành các giải pháp kỹ thuật trongnuôi dưỡng, gây trồng đáp ứng được các mục đích khác nhau trong kinh doanh và bảo vệ môi trườngsinh thái. Cây Xoay (Dialium cochinechiensis Pierre) l à một loài cây bản đị a khá phổ bi ến trong kiểu rừngkín thường xanh mưa ẩm nhi ệt đới khu vực Tây Nguyên. Đây là l oài cây gỗ l ớn, gỗ rất tốt, màu nâuđỏ, mị n, dẻo, chịu ma sát và chị u nước, ít vặn và không bị mối mọt, được dùng trong các công trìnhlâu bền, đóng bệ máy, thùng xe, l àm tà vẹt và trục ép mía. Quả ăn tươi hoặc ngâm rượu l àm thuốcbổ. Hoa l à nguồn mật tốt cho ong. Trước yêu cầu chọn loài cây trồng lâm nghiệp thích hợp trong kinhdoanh, phòng hộ, bảo vệ và phát triển các loài cây bản địa có triển vọng, chúng tôi ti ến hành đề tài“Nghi ên cứu thăm dò một số đặc điểm sinh thái và khả năng gây trồng cây Xoay tại Tây Nguyên l àmcơ sở đề xuất bi ện pháp bảo vệ và phát tri ển loài ở khu vực.ĐỊA ĐIỂM VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Địa điểm nghiên cứu: chỉ tiến hành nghi ên cứu trên một số lâm phần có phân bố Xoay thuộctiểu khu 867 - Trạm Thực nghiệm Kon Hà Nừng và m ột số l âm trường thuộc huyện KBang, tỉ nh GiaLai. Phương pháp nghiên cứu Thu thập thông tin thông qua việc tìm hiểu các tài liệu có trong các thư viện của Trung tâm,Vi ện và các cơ sở sản xuất, internet cũng như phỏng vấn người dân và cán bộ đị a phương. 2 Đi ều tra đánh giá, lập các ô tiêu chuẩn điển hình (ô 2500m và ôtc 6 cây), đo đếm các chỉ ti êu:đị nh danh, đường kính 1.3, chi ều cao, phẩm chất, kết hợp đi ều tra các điều ki ện sinh thái như l oại đất,đá mẹ, độ dày tầng đất, cấu tượng đất, hướng phơi, địa hình, thực bì, độ tàn che....và điều tra tái sinhtự nhiên bằng các ô dạng bản. Thu hái hạt và gieo ươm thử nghiệm trong vườn ươm Trung tâm Lâm nghiệp Nhi ệt đới, sửdụng kỹ thuật gieo ươm thông thường áp dụng tại vườn ươm. Số liệu thu thập được xử l ý theo phương pháp thống kê trong lâm nghiệp dựa trên phần mềmSPSS 10.0.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ TH ẢO LUẬNMối quan hệ sinh thái giữa Xoay với các loài cây khác. Rừng hỗn loài nhiệt đới bao gồm nhiều loài cây cùng tồn tại, thời gian cùng tồn tại của một sốloài trong đó phụ thuộc vào mức độ phù hợp hay đối kháng giữa chúng với nhau trong quá trình lợidụng yếu tố môi trường. Kết quả điều tra 30 cây Xoay đã xác định được có 11 loài cây bạn xuất hiện. Mặc dù số ôquan sát chưa nhi ều nhưng kết quả cho thấy số loài cây bạn của Xoay xuất hi ện không lớn và với tầnxuất rất khác nhau. Việc xếp nhóm các loài cây bạn theo các mức độ khác nhau dựa vào đi ểm điềutra hay số cá thể sẽ cho kết quả khác nhau. Đối với những loài có tính quần thể rõ rệt thì tại một đi ểmđi ều tra có thể gặp nhiều cá thể cùng loài do đó khi tính theo số cá thể thì sẽ chi ếm tỷ lệ phần trămcao hơn so với khi tính theo điểm điều tra. (Do số l ượng ô đi ều tra ít, độ tin cậy thấp nên đề tài khôngtiến hành tính toán thiết l ập mô hình quan hệ sinh thái học theo từng cặp loài mà chỉ đơn giản thốngkê các loài cây xuất hiện). Bảng 1. Mức độ xuất hiện của nhóm loài cây bạn với cây nghiên cứu ( điều tra 30 cây ô tiêu chuẩn 6 cây) Loài cây bạn Loài cây nghiên cứu Số lần xuất hiện Tên loài % Nhọc 20 33% Re 12 20% Trâm 11 18% Gội 5 8% Lòng mang 3 5% Xoay Xoay 3 ...