Nghiên cứu khoa học NHÂN GIỐNG LÁT HOA BẰNG PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ

Lát hoa (Chukrasia tabulais) là một trong những loài cây gỗ có giá trị kinh tế cao ở Việt Nam. Gỗ Lát hoa được dùng để trang trí bề mặt cho nhiều loại đồ mộc như bàn ghế, giường, tủ…cao cấp. Nhân giống bằng nuôi cấy mô kết quả cho thấy: Khử trùng mẫu sử dụng HgCl 2 1%, thời gian 15 phút cho tỷ lệ bật chồi cao đạt 60,37%. Hệ số nhân chồi của Lát hoa ở môi trường MWP cải tiến có bổ sung BAP 1,0mg/l cao đạt 6,45 6,48 chồi/cụm. * Môi trường tạo rễ invitro...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khoa học " NHÂN GIỐNG LÁT HOA BẰNG PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ " Nghiên cứu khoa họcNHÂN GIỐNG LÁT HOABẰNG PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ NHÂN GIỐNG LÁT HOA BẰNG PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ Đoàn Thị Mai, Nguyễn Thị Mỹ Hương,Văn Thu Huyền, Vũ Thị Ngọc, Trần Thanh Hương Trung tâm Nghiên cứu Giống cây rừng Viện Khoa học Lâm nghiệp Vi ệt NamTÓM TẮT Lát hoa (Chukrasia tabulais) l à một trong những loài cây gỗ có giá trị kinh tế cao ở Việt Nam. GỗLát hoa được dùng để trang trí bề mặt cho nhiều loại đồ mộc như bàn ghế, giường, tủ…cao cấp.Nhân giống bằng nuôi cấy mô kết quả cho thấy: Khử trùng mẫu sử dụng HgCl 2 1%, thời gian 15 phút cho tỷ l ệ bật chồi cao đạt 60,37%. Hệ số nhân chồi của Lát hoa ở môi trường MWP cải tiến có bổ sung BAP 1,0mg/l cao đạt 6,45 -6,48 chồi/cụm. * Môi trường tạo rễ i nvitro thích hợp là 1/2 MWP + IBA 1,0mg/l, tỷ lệ ra rễ đạt 93,33% Chồi nuôi cấy mô cao khoảng 5cm cắt chấm thuốc bột (TTG1) có gốc IBA 1,0 mg/l cho tỷ l ệ ra rễđạt 96,30% Thời gian ra rễ sau 15 - 20 ngày cấy giâm (mùa xuân - hè); 30 - 40 ngày giâm (mùa thu - đông). Từ khóa: Lát hoa, Nhân gi ống, Nuôi cấy mô.ĐẶT V ẤN ĐỀ Ở Vi ệt Nam Chukrasia tabulais có các tên gọi khác nhau như Lát hoa, Lát da, Lát chun. Làloài cây phân bố rộng trong các nước vùng Đông Nam Á. Những nước có Lát hoa phân bố tự nhiênlà Vi ệt Nam, Trung Quốc, Lào, Thái Lan, Malaysia, Ấn Độ (Pellegrin, 1908; Hooker, 1879; PhạmHoàng Hộ, 1992; Association of Chinese Tree, 1978). Tại Việt Nam, Lát hoa đã được tìm thấy ở một số vùng như Kon Hà Nừng, Nghệ An, TuyênQuang, Lạng Sơn (Viện Điều tra Quy hoạch, 1990; Sách đỏ Vi ệt Nam, 1996), thường ở độ cao 150-800m. Song đặc biệt ở độ cao 1450m của vùng Sa Pa cũng tìm thấy Lát hoa (Nguyễn Bá Chất,1996). Trước đây Lát hoa có phân bố ở hầu hết các tỉnh đến tận vùng Đông Nam Bộ song hiện nayđã không còn sự xuất hiện của Lát hoa ở vùng này nữa. Lát hoa là cây rụng lá trong mùa đông, thờikỳ quả chín vào khoảng 11 đến 12 hàng năm. Hạt Lát hoa nhỏ, mỏng. Vì thế có thể phát tán cách câymẹ tới 120m, nhưng chủ yếu tập trung ở vùng từ 50-60m. Cây con chịu bóng ở giai đoạn 1-3 thángtuổi sau đó chuyển thành cây ưa sáng. Lát hoa phân bố rải rác và có tỉ lệ rất ít khoảng 0,55-6,11%trong tự nhiên (Tri ệu Văn Hùng, 1993) và đang bị khai thác triệt để. Ngoài một số cây lác đác ở l âmtrường Chư Pa, Kon Nà Nừng (Gia Lai), hầu hết không còn cây nào sống trong rừng tự nhiên (LêĐình Khả, 2003).Vì vậy, Lát hoa được đưa vào sách đỏ Vi ệt Nam (Bộ KHCN&MT 1996). Lát hoa đã được Nhà nước công nhận là loài cây trong cơ cấu cây trồng của nghành (Nghịđịnh 18 HĐBT, 1992) là loài cây trồng trong Chương trình 327 và gần đây nhất là Chương trình trồngmới 5 tri ệu ha rừng (giai đoạn từ 2000-2010). Những năm gần đây, Trung tâm Nghiên cứu Gi ống cây rừng thuộc Viện Khoa học Lâmnghiệp Việt Nam đã chọn, tạo và nhân gi ống cho một số giống cây rừng có năng suất, chất lượngcao như Keo lai tự nhiên, Bạch đàn….Trong chương trình của đề tài “nghiên cứu nhân giống Keo laitự nhiên, keo lai nhân tạo (mới chọn tạo) và Lát hoa bằng công nghệ tế bào”, phòng công nghệ củaTrung tâm đã thử nghiệm nhân giống cho một số xuất xứ Lát hoa có khả năng sinh trưởng tốt đểnhằm phát triển đưa nhanh giống vào sản xuất trồng rừng, bước đầu có kết quả tốt.VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUVật liệu nuôi cấy Vật liệu nuôi cấy là các chồi Lát hoa xuất xứ Vi ệt Nam và Thái Lan lấy từ cây vật liệu gốc 1năm tuổi tại vườn ươm Trung tâm Nghiên cứu Giống cây rừng, Vi ện Khoa học Lâm nghi ệp Việt Nam,Đông Ngạc, Từ Liêm, Hà Nội. Thời gian tiến hành thí nghiệm là các mùa trong năm.Phương pháp nghiên cứu* Khử trùng đưa mẫu vào nuôi cấy in vitroTiến hành qua các bước: - Rửa mẫu vật bằng chất tẩy nhẹ, rồi làm sạch dưới vòi nước chảy - Mẫu vật được lau bằng cồn 70o - Khử trùng bằng Clorua thuỷ ngân (HgCl2), Canxi hypoclorit (Ca(OCl)2 ) và Hyđro peroxit (H2O2 )ở các nồng độ khác nhau từ 5-15 phút, sau tráng lại bằng nước cất vô trùng 3-5 lần. - Cấy mẫu vào môi trường tái sinh chồi ban đầu trong điều kiện vô trùng* Tạo và nhân nhanh chồi 1 - Tái sinh chồi ban đầu : Tiến hành cấy trên các môi trường khác nhau MS (Murashige và Skoog Medium), MWP (McCown Woody Plant Medium), B5 (Micro-MacroGamborg’s B5 medium) có bổ sung 7g/l agar-agar, 30g/l đường. - Nhân chồi: sử dụng môi trường xác định được từ thí nghiệm tái sinh chồi đã được cải tiến về thành phần,tỷ lệ các chất đa lượng, vi lượng, có bổ sung các axit amin; các chất phụ gia; các vitamin; một số chất cytokininBAP (Benz ...