Nghiên cứu nhân giống cây Hoàng tinh trắng (Disporopsis longifolia) bằng hom củ tại huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng

Việc nghiên cứu nhân giống cây Hoàng tinh trắng (Disporopsis longifolia) bằng hạt hiện đang gặp rất nhiều khó khăn, để khắc phục việc nhân giống cũng như nghiên cứu để bảo tồn loài cây có giá trị đối với việc phát triển loài cây lâm sản ngoài gỗ này. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhân giống cây Hoàng tinh trắng bằng hom củ giống và bước đầu đạt được một số kết quả: loại củ và kích cỡ tốt nhất là loại củ đã cứng, mập Ф12x16, có khả năng sống và nẩy chồi, chất lượng chồi tốt nhất với chỉ tiêu theo dõi: củ sống: 55%, củ bật chồi: 77,6%, củ ra rễ: 75% và chiều dài rễ: 10,50cm, các chồi khỏe và mập, xanh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu nhân giống cây Hoàng tinh trắng (Disporopsis longifolia) bằng hom củ tại huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao BằngĐặng Ngọc Hùng và ĐtgTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ108(08): 99 - 103NGHIÊN CỨU NHÂN GIỐNG CÂY HOÀNG TINH TRẮNG (DISPOROPSISLONGIFOLIA) BẰNG HOM CỦ TẠI HUYỆN BẢO LÂM, TỈNH CAO BẰNGĐặng Ngọc Hùng*, Hoàng Thị PhongTrường Đại học Nông Lâm – ĐH Thái NguyênTÓM TẮTViệc nghiên cứu nhân giống cây Hoàng tinh trắng (Disporopsis longifolia) bằng hạt hiện đang gặprất nhiều khó khăn, để khắc phục việc nhân giống cũng như nghiên cứu để bảo tồn loài cây có giátrị đối với việc phát triển loài cây lâm sản ngoài gỗ này. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhângiống cây Hoàng tinh trắng bằng hom củ giống và bước đầu đạt được một số kết quả: loại củ vàkích cỡ tốt nhất là loại củ đã cứng, mập Ф12x16, có khả năng sống và nẩy chồi, chất lượng chồi tốtnhất với chỉ tiêu theo dõi: củ sống: 55%, củ bật chồi: 77,6%, củ ra rễ: 75% và chiều dài rễ:10,50cm, các chồi khỏe và mập, xanh. Loại hỗn hợp đất thích hợp (95% đất tầng A + 5% phân giasúc hoai mục) ảnh hưởng lớn đến sinh trưởng chồi hom củ: Tỷ lệ củ sống: 82,57%, chiều dài chồi:7,88cm, số chồi thu được/gốc: 112,55 chồi, tỷ lệ ra rễ: 90,00% rễ dài hơn, mập hơn và trắng hơn.Ảnh hưởng của độ chiếu sáng đến khả năng kích thích nảy mầm và tỷ lệ sống của hom củ là quantrọng (độ che sáng 90%) là tốt nhất đối việc tạo cây con giống bằng củ cây Hoàng tinh trắng: sốchồi thu được: 90,99 chồi; chiều dài chồi: 9,66, chất lượng chồi dài, đều và mập, xanh.Từ khóa: Bảo Lâm, cây hoàng tinh trắng, hom củ, mức độ chiếu sáng, nhân giốngĐẶT VẤN ĐỀ*Lâm sản ngoài gỗ từ xưa đến nay vẫn giữ vaitrò quan trọng trong đời sống hằng ngày củacác hộ gia đình vùng trung du và miền núinhưng do giá trị kinh tế của loại lâm sản nàykhông lớn khi so với sản phẩm chính củarừng là gỗ tròn nên không được chú ý nhiềutrong phần lớn dân chúng. Xuất khẩu lâm sảnngoài gỗ, tạo cơ hội kinh tế quan trọng chocộng đồng dân tộc tại các vùng xa xôi hẻolánh với kỹ thuật thu hái, gây trồng và chếbiến đơn giản, một phần đi vào thị trường tạichỗ để tiêu thụ trực tiếp hoặc dùng cho nguồncông nghiệp sản xuất cho thị trường địaphương. Giá trị kinh tế lớn lao của lâm sảnngoài gỗ là ở chỗ chúng được tiêu thụ, traođổi tại chỗ, là nguồn sống cho rất nhiều giađình, nhiều cộng đồng sống ở rừng và phụthuộc vào rừng. Ở các nước nghèo, đang pháttriển phụ thuộc vào những sản phẩm này củarừng để tiêu dùng và là nguồn thu nhập, ở cáccộng đồng, những nơi xa các trung tâm dịchvụ, người nghèo chưa có điều kiện tới dịch vụchăm sóc y tế đắt tiền, ở đó người dân coinguồn dược liệu tự nhiên, bản địa khai thácđược là hiệu quả và rẻ tiền để chăm sóc sứckhỏe và chữa bệnh thông thường [2].*Tel: 0973.555.249; Email: hungtuaf@gmail.comTrong nhóm những cây lâm sản ngoài gỗ,nhóm cây dược liệu đang được người dân đặcbiệt quan tâm. Hiện nay nhu cầu sử dụng câydược liệu chế xuất thuốc trong nước và trên thếgiới ngày càng tăng, riêng trong nước hàngnăm cần 50.000 tấn cây dược liệu để chế xuấtthuốc. Tuy nhiên, tại nhiều địa phương trongcả nước, đang xảy ra tình trạng khai thác tậnthu tận diệt nguồn dược liệu phong phú quýhiếm. Nhiều loại cây thuốc quý đang đứngtrước nguy cơ tận diệt như: Thất diệp nhất chihoa, Hoàng đằng, Ba kích, Bình vôi, Thanhkhiên quỳ, Hoàng tinh trắng... [1,4,5].Bảo Lâm là một huyện vùng cao biên giớinằm ở phía tây tỉnh Cao Bằng có diện tích đấtlâm nghiệp là 68483ha. Tài nguyên rừng rấtphong phú đặc biệt là các loài cây lâm sảnngoài gỗ vừa cho giá trị kinh tế vừa làm dượcliệu. Do người dân sống trong rừng và gầnrừng trong hoàn cảnh nghèo khó lại khônghiểu hết được giá trị của chúng nên thườngxuyên vào rừng thu hái lâm sản chủ yếu làbán sang Trung Quốc mà không chú ý gâytrồng. Do đó nguồn lâm sản ngoài gỗ mọchoang ở rừng núi còn rất nhiều nay bị khaithác quá mức dẫn đến cạn kiệt điển hình lànhững cây dược liệu quý như: Hoàng tinh, Hàthủ ô đỏ…[3].99Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyênhttp://www.lrc-tnu.edu.vnĐặng Ngọc Hùng và ĐtgTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆHoàng tinh trắng (Disporopsis longifolia) làmột trong những loài cây dược liệu quý cóphân bố tự nhiên tại huyện Bảo Lâm, tỉnh CaoBằng [6,7]. Nhưng hiện nay loài cây này đangở mức báo động, vì phần lớn chúng ta đangkhai thác từ tự nhiên để phục vụ cho nhu cầusử dụng, trong khi đó lại có rất ít các côngtrình nghiên cứu nhân giống và gây trồng loàicây dược liệu quý này. Để có cơ sở cho việcbảo tồn và phát triển loài cây Hoàng tinhtrắng cần thiết phải nghiên cứu khả năng nhângiống và gây trồng. Xuất phát từ yêu cầu trênvà nguyện vọng của bản thân, tôi tiến hànhthực hiện đề tài “Nghiên cứu nhân giốnghom chồi củ cây Hoàng tinh trắng(Disporopsis longifolia) tại huyện Bảo Lâm,tỉnh Cao Bằng” làm cơ sở giúp cho địaphương, người dân định hướng gây trồng,phát triển và bảo vệ loài cây này.VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNGPHÁP NGHIÊN CỨUVật liệu ngh ...