Nghiên cứu tách đồng vị phóng xạ 90y từ dung dịch 90Sr(NO3)2 bằng kỹ thuật thấm chọn lọc qua màng polytetrafluoroethylene tẩm dung môi PC88A

Bài viết Nghiên cứu tách đồng vị phóng xạ 90y từ dung dịch 90Sr(NO3)2 bằng kỹ thuật thấm chọn lọc qua màng polytetrafluoroethylene tẩm dung môi PC88A trình bày quá trình điều chế 90Y từ nguồn đồng vị mẹ 90Sr bằng phương pháp thấm chọn lọc dùng màng PTFE tẩm PC88A, một chất chiết đặc hiệu các nguyên tố đất hiếm. Kiểm tra chất lượng đồng vị phóng xạ 90Y và thử đánh dấu kháng thể đơn dòng như Rituximab.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu tách đồng vị phóng xạ 90y từ dung dịch 90Sr(NO3)2 bằng kỹ thuật thấm chọn lọc qua màng polytetrafluoroethylene tẩm dung môi PC88ATiểu ban D1: Ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong y tếSection D1: Application of nuclear techniques in healthcare NGHIÊN CỨU TÁCH ĐỒNG VỊ PHÓNG XẠ 90Y TỪ DUNG DỊCH 90Sr(NO3)2 BẰNG KỸ THUẬT THẤM CHỌN LỌC QUA MÀNG POLYTETRAFLUOROETHYLENE TẨM DUNG MÔI PC88A STUDY ON THE SEPARATION OF 90Y FROM 90SR(NO3)2 USING PC88A IMPREGNATED SELECTIVELY PERMEABLE POLYTETRAFLUOROETHYLENE MEMBRANE TECHNIQUE NGUYỄN THỊ THU, NGUYỄN THỊ NGỌC, NGUYỄN THỊ KHÁNH GIANG, BÙI VĂN CƯỜNG, ĐẶNG HỒ HỒNG QUANG, NGUYỄN THANH BÌNH Viện Nghiên cứu hạt nhân, 01 Nguyên Tử Lực, phường 8, Thành phố Đà Lạt Email: ngthithu2014@gmail.comTóm tắt: Điều chế đồng vị phóng xạ 90Y để sử dụng trong khám chữa bệnh là vấn đề quan tâm lớn của y học hạt nhân bởi90 Y đang được sử dụng hiệu quả trong điều trị. Nghiên cứu này thực hiện quá trình tách 90Y từ nguồn đồng vị phóng xạ 90Srnitrate bằng phương pháp thấm chọn lọc dùng màng Polytetrafluoroethylene (PTFE) tẩm 2-ethylhexyl 2-ethylhexylphosphonic acid (PC88A). Quá trình tách được khảo sát tại các hoạt độ từ 5 đến 100 mCi và thời gian tách từ 1 đến 12 giờ.90 Y trong HNO3 được chuyển thành dạng 90Y-acetate bằng phương pháp thấm qua màng PTFE tẩm octyl (phenyl)-N, N-diisobutylcarbamoylmethyl phosphine oxide (CMPO). Đồng vị phóng xạ 90Y được kiểm tra độ tinh khiết hạt nhân bằngphương pháp sắc ký giấy và phương pháp đo phổ gamma. Hiệu suất tách 90Y đạt hơn 90 % ở hoạt độ 100 mCi và thời giantách từ 6 đến 12 giờ. Độ tinh khiết hạt nhân của 90Y đạt hơn 99,999 % và gắn với kháng thể đạt hơn 98 %. 90Y đạt các chỉtiêu chất lượng để sử dụng trong lâm sàng.Từ khoá: 90Yttrium, 90Sr/90Y Generator, 90Y-DOTA-rituximab, Supported Liquid MembraneAbstract: The preparation of 90Y which is used in clinical studies was interesting in nuclear medicine by the efficacy ofradionuclides for clinical therapeutic applications. The study was carried out to separate 90Y from 90Sr source using aperstraction method with 2-ethylhexyl 2-ethylhexyl phosphonic acid impregnated onpolytetrafluoroethylene membrane. Theseparation optimization was performed from 5 to 100 mCi radioactivity and from 1 to 12 hours. 90Y in HNO3 can be convertedto 90Y-acetate using the PTFE impregnated with octyl (phenyl) -N, N- diisobutylcarbamoylmethyl phosphine oxide (CMPO).The collected 90Y were tested for radionuclide purity by paper chromatography and gamma spectrum. The 90Y separation yieldwas more than 90 % at 100 mCi and separation time was 6 – 12 hours. The radionuclide purity was more than 99.999 % andradiolabeling with monoclonal antibody was 98 %. 90Y has reached requirements for clinical use.Keyword: 90Yttrium, 90Sr/90Y Generator, 90Y-DOTA-rituximab, Supported Liquid Membrane1. MỞ ĐẦU Y là đồng vị phóng xạ nhân tạo được điều chế đầu tiên vào năm 1937 trong lò phản ứng hạt nhân 90khi bắn bia 89Y bởi dòng nơtron năng lượng cao. Phản ứng hạt nhân là 89Y(n,γ)90Y [1]. Việc điều chế 90Ybằng cách này rất nhiều thách thức do tiết diện bắt neutron của 89Y rất thấp (0,001 barn) [2]. Ngày nay, 90Yđược điều chế từ 90Sr, một sản phẩm của phản ứng phân hạch 235U. Các phương pháp được phát triển để tách 90Y từ đồng vị mẹ 90Sr như là chiết, kết tủa, trao đổi ion,sắc ký chiết và điện hóa… Hiện nay, ít nhất 34 đồng vị phóng xạ của yttri từ 76Y đến 109Y đã được tổng hợp. Ba trong số đó, cácđồng vị phóng xạ 86Y, 87Y và 88Y đang được ứng dụng trong chụp hình Positron Emission Tomography.Đặc biệt là 90Y, nhân phóng xạ được dùng để đánh dấu với các peptid hoặc kháng thể cho điều trị đích cácbệnh ung thư. 90Y đã được sử dụng hiệu quả nhờ các tính chất được chuộng như thời gian bán rã là 64 giờ,phát tia beta (β-) với năng lượng cao 2,3 MeV và đâm xuyên trong mô là 11 mm tương ứng khoảng 600 tếbào. Chính vì thế đồng vị này đã được nghiên cứu và được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực y học hạtnhân. Đồng vị này đã được sử dụng để đánh dấu với các kháng thể, các protein và với nhiều hợp chất khácdùng cho chẩn đoán và điều trị nhiều bệnh ung thư khác nhau. Ví dụ như hạt vi cầu 90Y điều trị ung thưgan, 90Y-DOTATOC điều trị ung thư nguyên bào thần kinh, 90Y-Citrate điều trị ung thư tuyến tiền liệt dicăn xương, 90Y-Cetuximab/90Y-Nimotuzumab điều trị ung thư đầu cổ, 90Y-3p-C-NETA-trastuzumab điềutrị ung thư vú, 90Y-Rituximab điều trị ung thư lympho bào B không Hodgkin và nhiều sản phẩm khác đangtrong giai đoạn nghiên cứu tiền lâm sàng [3]. 336Tuyển tập báo cáo Hội nghị Khoa học và Công nghệ hạt nhân toàn quốc lần thứ 14Proceedings of Vietnam conference on nuclear science and technology VINANST-14 Để có thể sử dụng trong điều trị ...