Nghiên cứu Tâm lí học Sư phạm với công tác đào tạo giáo viên

Bài viết trình bày khái quát về khái niệm, đối tượng, nội dung nghiên cứu của Tâm lí học Sư phạm với tư cách là một phân ngành của Khoa học Giáo dục và gắn bó chặt chẽ với Sư phạm học. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu Tâm lí học Sư phạm với công tác đào tạo giáo viên JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Education Science, 2013, Vol. 58, No. 4, pp. 138-147 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn NGHIÊN CỨU TÂM LÍ HỌC SƯ PHẠM VỚI CÔNG TÁC ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN Đào Thị Oanh Viện Nghiên cứu Sư phạm, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Bài viết trình bày khái quát về khái niệm, đối tượng, nội dung nghiên cứu của Tâm lí học Sư phạm với tư cách là một phân ngành của Khoa học Giáo dục và gắn bó chặt chẽ với Sư phạm học. Bài viết đồng thời đề xuất những nội dung nghiên cứu chủ yếu về Tâm lí học Sư phạm trong thời gian tới nhằm phục vụ đắc lực hơn nữa cho công tác đào tạo giáo viên trong trường sư phạm, qua đó khẳng định vị trí, vai trò của nghiên cứu Tâm lí học Sư phạm đối với công tác đào tạo giáo viên, giáo dục nhà trường ở nước ta. Từ khóa: Tâm lí học sư phạm, khoa học giáo dục, sư phạm học.1. Mở đầu Ở Việt Nam, Tâm lí học (TLH) là một ngành khoa học non trẻ, chính thức được đưavào giảng dạy và nghiên cứu vào những năm giữa thế kỉ XX. Nhưng so với các chuyênngành TLH khác, có thể nói TLH Sư phạm (TLHSP) được phát triển mạnh nhất vì đốitượng nghiên cứu và mục tiêu phục vụ của nó gắn liền với sự nghiệp giáo dục, phát triểncon người nói chung, trẻ em nói riêng. Ngày nay, ở hầu hết các đơn vị nghiên cứu, đào tạovề TLH cũng như các trường sư phạm nước ta, các vấn đề của TLHSP đều được quan tâmnghiên cứu ở các phạm vi, quy mô khác nhau, nhằm phục vụ cho sự phát triển chung củagiáo dục đào tạo Việt Nam. Tuy nhiên chưa có tài liệu nào tổng kết một cách đầy đủ nhữngnghiên cứu về TLHSP và những đóng góp của những nghiên cứu này trong sự nghiệp giáodục của nước ta, từ đó dẫn đến những đánh giá không đúng về vai trò của TLHSP. Bài báonày khái quát bức tranh về TLHSP ở Việt Nam, với mong muốn khẳng định vị trí của lĩnhvực này trong công cuộc Giáo dục và Đào tạo, chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng caoxây dựng đất nước trong tình hình mới. Nội dung của bài báo gồm hai phần chính: Đối tượng nghiên cứu của TLHSP vàNhững nội dung và các hướng nghiên cứu chủ yếu của TLHSP Việt Nam. Cuối cùng làmột số kết luận.Ngày nhận bài: 28-11-2012. Ngày chấp nhận đăng: 11-4-2013Liên hệ: Đào Thị Oanh, e-mail: phanh1001@yahoo.com138 Nghiên cứu Tâm lí học Sư phạm với công tác đào tạo giáo viên2. Nội dung nghiên cứu Để phân tích, đánh giá đúng vai trò, sự đóng góp của TLHSP đối với công tác đàotạo giáo viên, trước hết cần phải xác định rõ phạm vi đối tượng và nội dung nghiên cứucủa chuyên ngành khoa học này.2.1. Đối tượng nghiên cứu của TLHSP Việc xác định đối tượng nghiên cứu của TLHSP gần đây được đề cập đến khá nhiềutrên các diễn đàn khoa học hoặc trong các bài viết mang tính chuyên môn của các tác giảtrong nước và nước ngoài khi bàn luận về các lĩnh vực nghiên cứu liên quan đến nó là“Khoa học Giáo dục” (KHGD) và “Khoa học Sư phạm” (KHSP), hay “Sư phạm học”(SPH) [6]. Các phân tích chủ yếu tập trung làm rõ các thuật ngữ được sử dụng, phạm viđối tượng nghiên cứu và mối quan hệ giữa một số ngành/chuyên ngành khoa học như: giữaSPH với KHGD, giữa SPH với TLHSP, giữa TLHSP với TLHGD... Điều này xuất phát từxu thế phát triển chung của từng lĩnh vực khoa học, cũng như xu thế liên môn, liên ngànhngày càng cao trong nghiên cứu khoa học.2.1.1. Mối quan hệ giữa KHSP với KHGD Trong một số tài liệu của nước ngoài và một số bài viết gần đây của các nhà nghiêncứu giáo dục [1,3,6], vấn đề đối tượng, nội dung, mối quan hệ lẫn nhau và xu thế nghiêncứu của KHGD và của KHSP (SPH) đương đại đã được đề cập một cách khái quát, khátoàn diện. - Chẳng hạn, về khái niệm KHGD, theo [6], thuật ngữ “Educational Science”/ “Ed-ucation Science” ít được tìm thấy trong các tài liệu tiếng Anh, ngay cả trong các bộ từđiển lớn cũng như trong các hệ phân loại về khoa học, mặc dù hiện nay ở Mỹ đang cómột tổ chức nghiên cứu hàng đầu về KHGD là “Viện các KHGD” (“Institut of EducationSciences” - IES). Trong khi đó, thuật ngữ tiếng Pháp “Sciences de l’education” bắt đầuđược sử dụng rộng rãi trong các thập kỉ gần đây ở các nước nói tiếng Pháp, Tây Ban Nhavà Bồ Đào Nha. Nghiên cứu cũng cho thấy, nhu cầu đào tạo đội ngũ giáo viên chất lượng cao xuấthiện từ sau chiến tranh thế giới thứ II đã thúc đẩy mạnh mẽ việc triển khai KHGD thểhiện trong chương trình đào tạo giáo viên trình độ cử nhân. Theo đó, ngoài các môn họcgiáo viên cần phải dạy trong tương lai, lúc đầu trong chương trình còn bao gồm các mônhọc như: “Xã hội học Giáo dục”; “TLH Giáo dục”; “Triết học Giáo dục”; “Lịch sử Giáodục” và sau này xuất hiện thêm các môn học mới như “Phát triển chương trình”... Các nhà nghiên cứu cũng đã đưa ra các cấu phần của KHGD được thừa nhận rộngrãi hiện nay, ba ...