Nghiên cứu thiết kế nội dung và tổ chức dạy học chủ đề sinh học theo định hướng giáo dục STEM
Số trang: 9
Loại file: pdf
Dung lượng: 551.05 KB
Lượt xem: 11
Lượt tải: 0
Xem trước 2 trang đầu tiên của tài liệu này:
Thông tin tài liệu:
Bài viết cho thấy, giáo dục STEM là phương pháp dạy học theo cách tiếp cận mới trong đó tích hợp kiến thức khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học trong quá trình dạy học. Giáo dục STEM giúp người học thấy được mối liên hệ giữa kiến thức lí thuyết với thực tiễn, là cơ sở khoa học của nguyên lí học đi đôi với hành, vận dụng kiến thức lí thuyết vào thực tiễn cuộc sống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu thiết kế nội dung và tổ chức dạy học chủ đề sinh học theo định hướng giáo dục STEMHNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI: 10.18173/2354-1075.2021-0168Educational Sciences, 2021, Volume 66, Issue 4G, pp. 37-45This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vnNGHIÊN CỨU THIẾT KẾ NỘI DUNG VÀ TỔ CHỨC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ SINH HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM Đoàn Văn Thược*, Nguyễn Đức Anh và Trần Thị Định Khoa Sinh học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Giáo dục STEM là phương pháp dạy học theo cách tiếp cận mới trong đó tích hợp kiến thức khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học trong quá trình dạy học. Giáo dục STEM giúp người học thấy được mối liên hệ giữa kiến thức lí thuyết với thực tiễn, là cơ sở khoa học của nguyên lí học đi đôi với hành, vận dụng kiến thức lí thuyết vào thực tiễn cuộc sống. Tuy nhiên, đây là phương pháp giáo dục mới nên ít được các giáo viên áp dụng trong thực tiễn dạy học ở Việt Nam. Nhằm giúp giáo viên Sinh học vận dụng phương pháp giáo dục mới này trong dạy học, chúng tôi đã đề xuất 8 bước thiết kế và 7 bước tổ chức dạy học một chủ đề sinh học theo định hướng giáo dục STEM. Chúng tôi hy vọng bài báo này sẽ hữu ích đối với các giáo viên, đặc biệt những giáo viên dạy môn Sinh học. Từ khóa: Giáo dục STEM, phương pháp dạy học, Sinh học1. Mở đầu Giáo dục STEM là cách tiếp cận liên ngành trong quá trình học, trong đó các khái niệm họcthuật mang tính hàn lâm được lồng ghép với các bài học trong thế giới thực. Trong các bài học,học sinh (HS) sẽ áp dụng các kiến thức khoa học (Science), công nghệ (Technology), kĩ thuật(Engineering) và toán học (Mathematics) vào trong các bối cảnh cụ thể, để từ đó học tập theocách giải quyết một vấn đề cụ thể trong cuộc sống [1]. Giáo dục STEM định hướng việc cải tiếngiáo dục theo hướng tích hợp các môn học đơn lẻ với nhau, dạy học liên môn và kết nối giảngdạy với thế giới thực để việc học không chỉ gói gọn trong khuôn viên nhà trường, lớp học. Giáodục STEM chú trọng việc giúp cho học sinh (HS) đạt được các kĩ năng của thời đại 4.0: làmviệc nhóm, đặt câu hỏi, giải quyết vấn đề chủ động và tư duy phản biện [2]. Giáo dục STEM đang được các nước tiên tiến trên thế giới triển khai trong chương trìnhgiáo dục phổ thông như là một phương pháp hiệu quả để thực hiện các mục tiêu giáo dục.Phương pháp giáo dục này có vai trò quan trọng trong việc trang bị các năng lực cần thiết chocác công dân thế hệ mới đáp ứng đầy đủ các yêu cầu trong thế kỉ mới - học đi đôi với hành [2].Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 yêu cầu hoạt động dạy học và hoạt động giáo dục cầnhình thành và phát triển cho HS năng lực tự chủ, giao tiếp, hợp tác và giải quyết vấn đề. Đi kèmvới đó, một trong những quan điểm xây dựng chương trình là chú trọng vào thực hành và vậndụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn trong đời sống [3]. Để đạt được những mụctiêu giáo dục nêu trên, bên cạnh việc thay đổi nội dung chương trình và sách giáo khoa thì việcthay đổi phương pháp dạy học cũng đã và đang được triển khai; chính vì vậy, giáo dục STEM đãchính thức được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) triển khai thực hiện trong giáo dục phổ thông.Ngày nhận bài: 5/10/2021. Ngày sửa bài: 15/10/2021. Ngày nhận đăng: 3/11/2021.Tác giả liên hệ: Đoàn Văn Thược. Địa chỉ e-mail: thuocdv@hnue.edu.vn 37 Đoàn Văn Thược*, Nguyễn Đức Anh và Trần Thị Định Ngày 14 tháng 8 năm 2020, Bộ GDĐT đã ban hành công văn số 3089/BGDĐT-GDTrH vềviệc hướng dẫn thực hiện giáo dục STEM trong giáo dục trung học [4]. Công văn đã hướng dẫnviệc thiết kế một bài học STEM được thực hiện theo 8 bước, cấu trúc của một bài học STEMđược chia thành 5 hoạt động chính và phải thể hiện rõ được 8 bước của quy trình thiết kế: (hoạtđộng 1) xác định vấn đề và yêu cầu tạo ra sản phẩm ứng với nội dung bài học; (hoạt động 2)nghiên cứu kiến thức nền và đề xuất các giải pháp đáp ứng tiêu chí đã nêu; (hoạt động 3) trìnhbày thảo luận phương án thiết kế, thảo luận và lựa chọn phương án tốt nhất; (hoạt động 4) chếtạo sản phẩm theo phương án thiết kế đã lựa chọn, thử nghiệm và đánh giá trong quá trình chế tạo;(hoạt động 5) trình bày và thảo luận về sản phẩm đã chế tạo, điều chỉnh để hoàn thiện sản phẩm. Sinh học là môn học về sự sống và có mối quan hệ mật thiết với các môn khoa học khácnhư Toán học, Vật lí, Hóa học; do đó, tri thức sinh học đã tích hợp trong đó có tri thức của cáclĩnh vực khoa học tự nhiên, toán học,… Việc tích hợp đó không chỉ thể hiện trong cấu trúc nộidung tri thức mà còn trong logic thiết kế các mô hình vận dụng tri thức trong thực tiễn. Vì vậy,khi thiết kế các hoạt động dạy học kiến thức Sinh học theo hướng giáo dục STEM phải thể hiệnđược quá trình kết nối tạo ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu thiết kế nội dung và tổ chức dạy học chủ đề sinh học theo định hướng giáo dục STEMHNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI: 10.18173/2354-1075.2021-0168Educational Sciences, 2021, Volume 66, Issue 4G, pp. 37-45This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vnNGHIÊN CỨU THIẾT KẾ NỘI DUNG VÀ TỔ CHỨC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ SINH HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM Đoàn Văn Thược*, Nguyễn Đức Anh và Trần Thị Định Khoa Sinh học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Giáo dục STEM là phương pháp dạy học theo cách tiếp cận mới trong đó tích hợp kiến thức khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học trong quá trình dạy học. Giáo dục STEM giúp người học thấy được mối liên hệ giữa kiến thức lí thuyết với thực tiễn, là cơ sở khoa học của nguyên lí học đi đôi với hành, vận dụng kiến thức lí thuyết vào thực tiễn cuộc sống. Tuy nhiên, đây là phương pháp giáo dục mới nên ít được các giáo viên áp dụng trong thực tiễn dạy học ở Việt Nam. Nhằm giúp giáo viên Sinh học vận dụng phương pháp giáo dục mới này trong dạy học, chúng tôi đã đề xuất 8 bước thiết kế và 7 bước tổ chức dạy học một chủ đề sinh học theo định hướng giáo dục STEM. Chúng tôi hy vọng bài báo này sẽ hữu ích đối với các giáo viên, đặc biệt những giáo viên dạy môn Sinh học. Từ khóa: Giáo dục STEM, phương pháp dạy học, Sinh học1. Mở đầu Giáo dục STEM là cách tiếp cận liên ngành trong quá trình học, trong đó các khái niệm họcthuật mang tính hàn lâm được lồng ghép với các bài học trong thế giới thực. Trong các bài học,học sinh (HS) sẽ áp dụng các kiến thức khoa học (Science), công nghệ (Technology), kĩ thuật(Engineering) và toán học (Mathematics) vào trong các bối cảnh cụ thể, để từ đó học tập theocách giải quyết một vấn đề cụ thể trong cuộc sống [1]. Giáo dục STEM định hướng việc cải tiếngiáo dục theo hướng tích hợp các môn học đơn lẻ với nhau, dạy học liên môn và kết nối giảngdạy với thế giới thực để việc học không chỉ gói gọn trong khuôn viên nhà trường, lớp học. Giáodục STEM chú trọng việc giúp cho học sinh (HS) đạt được các kĩ năng của thời đại 4.0: làmviệc nhóm, đặt câu hỏi, giải quyết vấn đề chủ động và tư duy phản biện [2]. Giáo dục STEM đang được các nước tiên tiến trên thế giới triển khai trong chương trìnhgiáo dục phổ thông như là một phương pháp hiệu quả để thực hiện các mục tiêu giáo dục.Phương pháp giáo dục này có vai trò quan trọng trong việc trang bị các năng lực cần thiết chocác công dân thế hệ mới đáp ứng đầy đủ các yêu cầu trong thế kỉ mới - học đi đôi với hành [2].Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 yêu cầu hoạt động dạy học và hoạt động giáo dục cầnhình thành và phát triển cho HS năng lực tự chủ, giao tiếp, hợp tác và giải quyết vấn đề. Đi kèmvới đó, một trong những quan điểm xây dựng chương trình là chú trọng vào thực hành và vậndụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn trong đời sống [3]. Để đạt được những mụctiêu giáo dục nêu trên, bên cạnh việc thay đổi nội dung chương trình và sách giáo khoa thì việcthay đổi phương pháp dạy học cũng đã và đang được triển khai; chính vì vậy, giáo dục STEM đãchính thức được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) triển khai thực hiện trong giáo dục phổ thông.Ngày nhận bài: 5/10/2021. Ngày sửa bài: 15/10/2021. Ngày nhận đăng: 3/11/2021.Tác giả liên hệ: Đoàn Văn Thược. Địa chỉ e-mail: thuocdv@hnue.edu.vn 37 Đoàn Văn Thược*, Nguyễn Đức Anh và Trần Thị Định Ngày 14 tháng 8 năm 2020, Bộ GDĐT đã ban hành công văn số 3089/BGDĐT-GDTrH vềviệc hướng dẫn thực hiện giáo dục STEM trong giáo dục trung học [4]. Công văn đã hướng dẫnviệc thiết kế một bài học STEM được thực hiện theo 8 bước, cấu trúc của một bài học STEMđược chia thành 5 hoạt động chính và phải thể hiện rõ được 8 bước của quy trình thiết kế: (hoạtđộng 1) xác định vấn đề và yêu cầu tạo ra sản phẩm ứng với nội dung bài học; (hoạt động 2)nghiên cứu kiến thức nền và đề xuất các giải pháp đáp ứng tiêu chí đã nêu; (hoạt động 3) trìnhbày thảo luận phương án thiết kế, thảo luận và lựa chọn phương án tốt nhất; (hoạt động 4) chếtạo sản phẩm theo phương án thiết kế đã lựa chọn, thử nghiệm và đánh giá trong quá trình chế tạo;(hoạt động 5) trình bày và thảo luận về sản phẩm đã chế tạo, điều chỉnh để hoàn thiện sản phẩm. Sinh học là môn học về sự sống và có mối quan hệ mật thiết với các môn khoa học khácnhư Toán học, Vật lí, Hóa học; do đó, tri thức sinh học đã tích hợp trong đó có tri thức của cáclĩnh vực khoa học tự nhiên, toán học,… Việc tích hợp đó không chỉ thể hiện trong cấu trúc nộidung tri thức mà còn trong logic thiết kế các mô hình vận dụng tri thức trong thực tiễn. Vì vậy,khi thiết kế các hoạt động dạy học kiến thức Sinh học theo hướng giáo dục STEM phải thể hiệnđược quá trình kết nối tạo ...
Tìm kiếm theo từ khóa liên quan:
Giáo dục STEM Dạy học chủ đề sinh học Phương pháp dạy học môn Sinh học Tư duy phản biện Giáo viên dạy môn Sinh họcGợi ý tài liệu liên quan:
-
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Vận dụng giáo dục STEM trong dạy học môn Khoa học lớp 5
18 trang 1998 20 0 -
6 trang 304 1 0
-
Tiểu luận: Tư duy phản biện và tư duy sáng tạo
46 trang 255 0 0 -
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Dạy học STEM chủ đề Chế tạo chất chỉ thị màu từ thiên nhiên
17 trang 177 1 0 -
41 trang 138 0 0
-
61 trang 95 0 0
-
65 trang 84 0 0
-
Phát triển kỹ năng tư duy phản biện cho sinh viên trong thời đại công nghiệp 4.0
4 trang 84 0 0 -
178 trang 74 0 0
-
6 trang 56 0 0