Nghiên cứu thực trạng vệ sinh môi trường tại hai huyện Yên Khánh và Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình năm 2016

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm mô tả thực trạng điều kiện vệ sinh môi trường, phát hiện các vấn đề còn tồn tại để đề ra những khuyến nghị phù hợp nâng cao điều kiện vệ sinh tại địa phương, góp phần phòng chống bệnh tật tại cộng đồng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu thực trạng vệ sinh môi trường tại hai huyện Yên Khánh và Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình năm 2016t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 7-2018NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VỆ SINH MÔI TRƯỜNG TẠIHAI HUYỆN YÊN KHÁNH VÀ KIM SƠN, TỈNH NINH BÌNH NĂM 2016Phạm Văn Minh*; Lê Trần Anh*; Đỗ Ngọc Ánh*; Nguyễn Thị Vân*TÓM TẮTMục tiêu: mô tả thực trạng vệ sinh môi trường tại hai huyện Yên Khánh và Kim Sơn, tỉnhNinh Bình. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu mô tả cắt ngang, điều tra 211 chủ hộ tại haihuyện Kim Sơn và Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình năm 2016. Kết quả: tỷ lệ nhà tiêu chưa hợp vệsinh 10,43%, ở huyện Kim Sơn (16,5%) cao hơn ở huyện Yên Khánh (4,63%). Tỷ lệ dùng nướcmáy sinh hoạt 36,02% hộ, ở huyện Kim Sơn (27,18%) thấp hơn ở Yên Khánh (44,44%).59,24% hộ có ao nuôi cá. Vẫn còn một số hộ sử dụng phân người (1,9%) hoặc phân động vật(9%) nuôi cá. Đa số hộ nuôi chó, mèo không có biện pháp quản lý phân động vật, tỷ lệ chó,mèo có chỗ vệ sinh riêng rất thấp (6,16 và 1,9%). Kết luận: cần tăng cường đầu tư nguồn nướcvà nhà tiêu hợp vệ sinh, đặc biệt tại huyện Kim Sơn, tăng cường truyền thông về một số hànhvi phòng bệnh như không dùng phân người và động vật để nuôi cá.* Từ khóa: Vệ sinh môi trường; Thực trạng; Huyện Yên Khánh; Huyện Kim Sơn; Tỉnh Ninh Bình.Study on Environmental Sanitation in Yenkhanh and Kimson Districts,Ninhbinh Province in 2016SummaryObjectives: To describe reality of environmental sanitation in Yenkhanh and Kimson districts,Ninhbinh province. Subjects and methods: Cross-sectional descriptive study, survey of 211household heads in 2 districts (Kimson and Yenkhanh) of Ninhbinh province, 2016. Results:Prevalence of using unsanitary latrines was 10.43% and this prevalence in Kimson was higherthat that in Yenkhanh. The overall rate of using tap water was low (36.02%) and this rate inKimson district (27.18%) was lower than in Yenkhanh (44.44%). 59.24% of households hadfishponds. A small rate of households was using human (1.9%) or animal feces (9%) to feedfish. Most of the households did not have measures to control feces of animals. The percentageof dogs and cats had specific areas to toilet were very low (6.16 and 1.9%, respectively).Conclusion: It is necessary to increase investment in water sources and hygienic latrines,especially in Kimson district, to increase communication on some preventive behaviors such asno human or animal excreta to fish feeding.* Keywords: Sanitation; Environmental sanitation; Status; Yenkhanh; Kimson; Ninhbinh.* Học viện Quân yNgười phản hồi (Corresponding): Phạm Văn Minh (minhphamvank61@yahoo.com.vn)Ngày nhận bài: 22/06/2018; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 02/08/2018Ngày bài báo được đăng: 20/08/20185t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 7-2018ĐẶT VẤN ĐỀVệ sinh môi trường bao gồm hai yếu tố:phần cứng như nhà vệ sinh, hệ thốngcung cấp và thoát nước… và phần mềmbao gồm các hành vi vệ sinh của conngười. Tình hình vệ sinh có ảnh hưởng rấtlớn đến lưu hành bệnh tật, đặc biệt là cácbệnh do tác nhân sinh vật như vi khuẩn,virut, ký sinh trùng… gây ra. Tại Việt Namđã có nhiều nghiên cứu cho thấy mối liênquan của các bệnh lý như tiêu chảy cấpvới tình trạng sử dụng nước sạch [1], sửdụng nhà tiêu chưa hợp vệ sinh với tìnhtrạng nhiễm giun [5], nhiễm sán lá gannhỏ ở chó, mèo thả rông [6]… Trongnhững năm qua, cùng với sự đầu tư củanhà nước, sự cố gắng của người dân,tình hình vệ sinh tại các vùng đã được cảithiện đáng kể. Mặc dù vậy ở từng vùngkhác nhau vẫn còn những tồn tại cầnkhắc phục để nâng cao điều kiện vệ sinh,bảo vệ sức khỏe người dân. Ninh Bình làtỉnh đồng bằng Bắc Bộ, có huyện KimSơn giáp biển (6 xã vùng bãi ngang) cònrất nhiều khó khăn về kinh tế, xã hội. Tuynhiên, tại đây còn ít các nghiên cứu vềđiều kiện vệ sinh môi trường.Chúng tôi tiến hành nghiên cứu nàynhằm: Mô tả thực trạng điều kiện vệ sinhmôi trường, phát hiện các vấn đề còn tồntại để đề ra những khuyến nghị phù hợpnâng cao điều kiện vệ sinh tại địaphương, góp phần phòng chống bệnh tậttại cộng đồng.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.Các chủ hộ sống ít nhất 12 tháng tạiđịa điểm nghiên cứu.62. Phương pháp nghiên cứu.* Thiết kế nghiên cứu: mô tả cắt ngang.* Cỡ mẫu: theo công thức tính cỡ mẫucho một tỷ lệ (n =) (n: cỡmẫu tối thiểu, p: tỷ lệ ước tính, ∆: khoảngsai lệch mong muốn, α: mức ý nghĩathống kê,: giá trị thu được từ bảng Zvới giá trị α) [7]. Chúng tôi lựa chọn chỉ sốsử dụng nhà tiêu không hợp vệ sinh đểtính toán. Theo kết quả Chương trìnhmục tiêu Quốc gia về Nước sạch và Vệsinh môi trường nông thôn năm 2004, tỷlệ nhà tiêu không hợp vệ sinh là 45% [1].Chọn ∆ = 0,1; α = 0,05;= 1,96tính được n = 96. Chúng tôi dự kiến điềutra mỗi huyện 100 chủ hộ, thực tế điều tra211 chủ hộ tại hai huyện.* Cách chọn đối tượng: chọn mẫungẫu nhiên đơn theo danh sách hộ giađình tại từng xã.* Phương pháp điều tra: phỏng vấnbằng bảng hỏi về tình hình vệ sinh môitrường, biện pháp phòng bệnh kết hợpquan sát tại thực địa.* Địa điểm nghiên cứu: huyện Kim Sơnvà huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình.* Thời gian nghiên cứu: tháng 3 đến10 - 2016.* Xử lý số liệu: thống kê y sinh học, sửdụng phần mềm SPSS 16.0.* Đạo đức nghiên cứu: đã tuân thủ cáckhía cạnh về đạo đức nghiên cứu.t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 7-2018KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬNBảng 1: Đặc điểm đối tượng nghiên cứu.HuyệnnGiá trị trung bình, tỷ lệ %Kim Sơn10348,45 ± 10,36Yên Khánh10850,14 ± 10,38Đặc điểmTuổi trung bìnhTổngNam giới21149,32 ± 10,38Kim Sơn7269,9%Yên Khánh9487,0%16678,7%TổngChúng tôi lựa chọn hai huyện nghiên cứu là Kim Sơn và Yên Khánh. Huyện KimSơn là huyện giáp biển, có 6 xã thuộc vùng bãi ngang, điều kiện kinh tế xã hội còn gặpnhiều khó khăn. Huyện Yên Khánh là huyện đồng bằng, giáp thành phố Ninh Bình,điều kiện hạ tầng cơ sở có nhiều thuận lợi hơn so với huyện Kim Sơn. Chúng tôi đãphỏng vấn 211 chủ hộ, hầu hết là nam giới, 21,3% ...