Nghiên cứu triết học ĐỔI MỚI NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY TRIẾT HỌC

Hiện nay, quá trình đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá cũng như sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ… ở nước ta đang đặt ra những yêu cầu mới rất cao đối với nhiệm vụ phát triển giáo dục và đào tạo nói chung; đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý nói riêng. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã khẳng định rằng, chúng ta phải "Đổi mới công tác giáo dục lý luận chính trị, tư tưởng trong Đảng, trước hết cho đội ngũ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu triết học " ĐỔI MỚI NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY TRIẾT HỌC " Nghiên cứu triết họcĐỔI MỚI NỘI DUNG VÀPHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY TRIẾT HỌCĐỔI MỚI NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY TRIẾT HỌC VŨ TRỌNG DUNG(*)Hiện nay, quá trình đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoácũng như sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ… ở nước tađang đặt ra những yêu cầu mới rất cao đối với nhiệm vụ phát triển giáodục và đào tạo nói chung; đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lýnói riêng. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã khẳng địnhrằng, chúng ta phải Đổi mới công tác giáo dục lý luận chính trị, tưtưởng trong Đảng, trước hết cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo và quản lýchủ chốt các cấp; đổi mới nội dung, phương pháp học tập và giảng dạytrong hệ thống trường chính trị, nâng cao tính thiết thực và hiệu quả củachương trình(1).Vì vậy, việc tiếp tục đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy triếthọc ở Học viện Chính trị khu vực I, Học viện Chính trị Quốc gia HồChí Minh nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo của người học lànhiệm vụ thường xuyên. Tuy nhiên, theo chúng tôi, đổi mới nội dungvà phương pháp giảng dạy triết học phải tuân thủ các nguyên tắc sauđây:Một là, phải tính đến đặc thù của môn triết học.Đặc thù của khoa học triết học là ở chỗ, trong sự phản ánh hiện thực,tri thức triết học có tính khái quát hoá, trừu tượng hoá cao và được biểuđạt bằng hệ thống các khái niệm, phạm trù, nguyên lý, quy luật. Hơnnữa, triết học là môn khoa học lý thuyết, chứ không phải môn khoa họcứng dụng. Chính vì vậy, môn học này thiên về những kiến thức hànlâm và hầu như không có những mô hình thực nghiệm, ứng dụng, trựcquan, nên không thể sơ đồ hóa bài giảng một cách máy móc. Môn triếthọc có chức năng cơ bản là trang bị thế giới quan và phương pháp luậncho người học. Vì thế, việc giảng dạy triết học Mác - Lênin phải đạtđược mục đích là giúp người học xác lập cho mình thế giới quan vàphương pháp luận khoa học cả trong nhận thức lẫn hoạt động thực tiễn.Với một chuyên đề, một bài giảng của môn triết học Mác - Lênin màgiảng viên chỉ giảng trong phạm vi một nửa thời gian, nửa thời giancòn lại dành cho học viên tự đọc, nghiên cứu tài liệu như một số mônhọc khác, theo chúng tôi, là không phù hợp. Cách làm này khôngnhững không giúp nâng cao mà ngược lại, còn làm giảm sút chấtlượng, hiệu quả giáo dục và đào tạo.Hai là, phải tính đến đặc thù của đối tượng giảng dạy.Đối tượng giảng dạy – những học viên của Học viện Chính trị khu vựcI, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh là “cán bộ lãnh đạo, quảnlý chủ chốt cấp huyện, quận, thị, các ban, ngành Trung ương, tỉnh,thành và các doanh nghiệp nhà nước”(2). Họ không chỉ có trình độchuyên môn từ cử nhân trở lên, mà còn có vốn sống thực tiễn tương đốisâu rộng và là cán bộ làm công tác Đảng lâu năm. Họ có nhu cầu nângcao trình độ lý luận, nâng cao năng lực tư duy khoa học và hoạch địnhchiến lược. Nhìn chung, các học viên của Học viện Chính trị khu vực Icó kiến thức chuyên môn và thực tiễn sâu rộng, có năng lực và kinhnghiệm quản lý cao, khá toàn diện. Đó là những điều kiện thuận lợi choviệc học tập, nghiên cứu và tiếp thu lý luận. Tuy nhiên, điểm hạn chếchung của họ là ở chỗ, họ không có sự đồng đều về kiến thức triết học.Một số ít học viên đã học tập môn triết học qua chương trình đào tạocao học và nghiên cứu sinh không chuyên triết. Với các đối tượng này,việc học tập triết học đối với họ rất thuận lợi. Nhưng đa số học viênvốn trước đây là sinh viên ở các khoa không chuyên triết; do đó, việchọc triết học đối với họ chỉ là “cưỡi ngựa xem hoa”, đối với học viên làngười dân tộc thiểu số lại càng khó khăn hơn. Do chưa có đủ tri thức ởbậc đại học và kinh nghiệm thực tiễn cần thiết nên khi nói đến triết học,họ chỉ “kính nhi viễn chi”. Vì vậy, họ chưa thấy được tính thiết thực củaviệc học tập triết học. Tuy nhiên, cũng phải nói rằng, việc người học chưathấy được tính thiết thực của việc học tập triết học, một phần còn là dongười dạy triết học. Hồ Chí Minh đã có lần kể một câu chuyện, rằng:“Hồi kháng chiến chống Pháp, có một lần Bác đi công tác về, thấy mộtsố đồng chí đang nghỉ ở một gốc cây đa to, bóng mát. Bác hỏi:- Các cô, các chú đi đâu về?- Chúng cháu đi học về.- Học cái gì?- Học Các Mác.- Có hay không?- Hay lắm!- Có hiểu không?Họ ấp úng trả lời:- Thưa Bác, nhiều cái khó quá, không hiểu được.Như vậy là học không thiết thực”(3). Ở đây, nguyên nhân dẫn đến “họckhông thiết thực” lại là do người dạy: có thể giảng viên rất nhiệt tình,rất say sưa, nhưng nói nhiều quá hoặc dùng từ ngữ cao xa cộng vớicách dạy mang tính áp đặt, giáo điều…; nghĩa là người giảng chưa cóphương pháp giảng dạy thích hợp, cho nên người học không hiểu.Có thể nói một cách khái quát rằng, đa số học viên tham dự học tập lýluận ở Học viện Chính trị khu vực I không còn nhớ những kiến thức cơbản về triết học đã được học ở các trường đại h ...