Nghiên cứu về hành vi lựa chọn tuyến đường của người lái trong ATIS

Bài viết nghiên cứu phân tích ảnh hưởng của thuộc tính cá nhân người lái, thuộc tính xuất hành của người lái và thông tin VMS đến hành vi lựa chọn tuyến đường của người lái tại Hà Nội. Từ đó, thiết lập mô hình Logit phân tích ảnh hưởng của VMS trong ATIS tới hành vi lựa chọn tuyến của người lái.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu về hành vi lựa chọn tuyến đường của người lái trong ATIS Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII Trường Đại học Giao thông vận tải NGHIÊN CỨU VỀ HÀNH VI LỰA CHỌN TUYẾN ĐƯỜNG CỦA NGƯỜI LÁI TRONG ATIS Nguyễn Thị Yến1,*, Thân Thị Hải Yến1 1 Trường Đại học Giao thông Vận tải, Số 3 Cầu Giấy, Hà Nội * Tác giả liên hệ: Email: yennt@utc.edu.vn; Tel: 0989840208 Tóm tắt. Hệ thống thông tin hành khách tiên tiến ATIS (Advanced Travel Information Systems) được thiết kế để hỗ trợ hành khách đưa ra lựa chọn tuyến tốt hơn bằng cách cung cấp thông tin cho hành khách trước khi tham gia giao thông hoặc trên đường trong khi tham gia giao thông. Thông tin giao thông được cung cấp kịp thời, chính xác không chỉ rút ngắn thời gian đi lại của người lái mà còn giảm tắc nghẽn của mạng lưới tuyến. Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát SP (Stated Preference Survey) để điều tra phản ứng của người lái đối với thông tin giao thông. Trên cơ sở đó xây dựng mô hình Logit phân tích hành vi lựa chọn tuyến của người lái. Kết quả cho thấy, lựa chọn tuyến đường của người lái bị ảnh hưởng đáng kể bởi thông tin hướng dẫn VMS (Variable Message Signs). Mức độ ảnh hưởng phụ thuộc vào độ tuổi của người lái xe, thời gian đi trên tuyến của người lái xe và độ chính xác của thông tin VMS. Bài báo cung cấp tài liệu tham khảo và cơ sở cho việc xây dựng các sơ đồ hướng dẫn giao thông trong hệ thống giao thông thông minh ITS. Từ khóa: ATIS, VMS, người lái, lựa chọn tuyến, mô hình Logit 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Hệ thống thông tin hành khách tiên tiến ATIS (Advanced Traveler Information System) thuộc nhóm dịch vụ thông tin giao thông trong ITS (Intelligent Transport System) có vai trò vô cùng quan trọng trong cung cấp thông tin theo thời gian thực cho người tham gia giao thông, giúp họ lựa chọn tuyến tối ưu, an toàn và phù hợp. Biển báo điện tử VMS (Variable Message Signs) cung cấp cho người lái xe nhiều hơn thông tin về thời gian khởi hành trước khi đi và đang trên đường đi, các thay đổi về giao thông kịp thời để người lái xe lựa chọn, điều chỉnh tuyến cho phù hợp, hiệu quả hơn. Trong quá trình tham gia giao thông, người lái xe sẽ nhận được thông tin giao thông qua các kênh khác nhau. Do sự khác biệt về các thuộc tính cá nhân của người lái xe, ngay cả khi họ phải tiếp nhận cùng một nội dung thông tin qua các kênh phát hành thông tin khác nhau thì mức độ chấp nhận của họ sẽ khác nhau, dẫn đến hành vi lựa chọn tuyến đường khác nhau. -351- Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII Trường Đại học Giao thông vận tải Các học giả nước ngoài đã nghiên cứu những thay đổi trong lựa chọn tuyến đường của người lái trong các môi trường thông tin giao thông khác nhau từ nhiều góc độ. Erke[1] sử dụng phương pháp khảo sát RP (Revealed Preference Survey) nghiên cứu ảnh hưởng của VMS đến hành vi chuyển tuyến của người lái tại Thụy Điển. Ben- Elia[2] sử dụng phương pháp khảo sát SP để nghiên cứu ảnh hưởng của độ chính xác thông tin giao thông đối với hành vi lựa chọn tuyến đường của lái xe. Học giả trong nước Trần Đình Thái, Văn Hồng Tấn[3] thực hiện thí nghiệm khảo sát dữ liệu trên bản đồ giấy kết hợp video dẫn đường để mô phỏng lại quá trình trình thông tin của hệ thống biển báo điện tử VMS cho tài xế tại thành phố Hồ Chí Minh. Như vậy, có thể thấy nghiên cứu về ảnh hưởng của ATIS đối với hành vi lựa chọn tuyến đường của người lái xe đã được triển khai từ rất sớm. Các nghiên cứu kết hợp giữa phương pháp khảo sát và mô hình để phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi người lái trong ATIS là phổ biến. Nhưng hiện vẫn còn rất ít nghiên cứu về hành vi lựa chọn tuyến của người lái khi có nhiều hình thức cung cấp thông tin khác nhau cùng tồn tại. Và vẫn còn ít nghiên cứu về mức độ ảnh hưởng của các thông tin khác nhau đến hành vi lựa chọn tuyến của người lái xe tại Việt Nam. Khi người lái xe phải tiếp cận với hai hoặc nhiều loại thông tin thời gian thực cùng một lúc, mức độ tin cậy của các tham chiếu của các thông tin giao thông khác nhau sẽ có ảnh hưởng khác nhau đến hành vi lựa chọn tuyến đường. Vì thế, nghiên cứu các tham chiếu của người lái xe để biết thông tin giao thông đa nguồn do ATIS cung cấp đến việc lựa chọn tuyến là rất quan trọng. Bài báo nghiên cứu phân tích ảnh hưởng của thuộc tính cá nhân người lái, thuộc tính xuất hành của người lái và thông tin VMS đến hành vi lựa chọn tuyến đường của người lái tại Hà Nội. Từ đó, thiết lập mô hình Logit phân tích ảnh hưởng của VMS trong ATIS tới hành vi lựa chọn tuyến của người lái. 2. HÀNH VI LỰA CHỌN TUYẾN ĐƯỜNG CỦA NGƯỜI LÁI TRONG ATIS Hành vi lựa chọn tuyến của người lái xe là một quá trình phức tạp, chịu sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau. Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi lựa chọn tuyến của người lái bao gồm các thuộc tính người lái như độ tuổi, giới tính, kinh nghiệm lái xe; mức độ tiếp cận thông tin người lái xe và xu hướng thay đổi tuyến của người lái. 2.19. Phương pháp khảo sát SP Đối với nghiên cứu về hành vi lựa chọn tuyến đường, nghiên cứu của các học giả nước ngoài chủ yếu bao gồm phương pháp khảo sát SP (Stated Preference Survey), pháp khảo sát RP (Revealed Preference Survey), mô hình mô phỏng và thiết lập thí nghiệm. Trong đó phương pháp khảo sát RP tiến hành khảo sát khi trên mạng lưới giao thông đã có hệ thống biển báo VMS[4], mô phỏng và thí nghiệm chi phí tương đối cao. Khảo sát SP tiến hành khảo sát khi trên mạng lưới giao thông khi chưa có hệ thống biển báo VMS và đã có hệ thống biển báo VMS, có thể mô phỏng các tình huống giao thông khác nhau và cung cấp nhiều lựa chọn cho nhân viên khi thực hiện khảo sát. -352- Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII Trường Đại học Giao thông vận tải Phương pháp khảo sát SP ban đầu chỉ ...