NGỘ ĐỘC : PHUƠNG PHÁP XỬ TRÍ CHUNG PHẦN II

Ngộ độc hiếm khi dẫn đến ngừng tim, tuy nhiên đó là một nguyên nhân rất quan trọng của tử vong nơi những người dưới 40 tuổi. Đó cũng là nguyên nhân thông thường nhất của hôn mê không do chấn thương (coma non traumatique) trong lứa tuổi này. Một ngộ độc không tự ý (intoxication involontaire) bằng thuốc hay các chất ma túy là nguyên nhân chính của nhập viện. Ngộ độc do tình cờ (intoxication accidentelle) thường xảy ra hơn nơi trẻ em. Gây ngộ độc giết người (homicide par empoisonnement) hiếm khi xảy ra. Đôi khi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGỘ ĐỘC : PHUƠNG PHÁP XỬ TRÍ CHUNG PHẦN II NGỘ ĐỘC : PHUƠNG PHÁP XỬ TRÍ CHUNG PHẦN IINgộ độc hiếm khi dẫn đến ngừng tim, tuy nhiên đó là một nguyên nhânrất quan trọng của tử vong nơi những người dưới 40 tuổi. Đó cũng lànguyên nhân thông thường nhất của hôn mê không do chấn thương (comanon traumatique) trong lứa tuổi này. Một ngộ độc không tự ý(intoxication involontaire) bằng thuốc hay các chất ma túy là nguyênnhân chính của nhập viện. Ngộ độc do tình cờ (intoxication accidentelle)thường xảy ra hơn nơi trẻ em. Gây ngộ độc giết người (homicide parempoisonnement) hiếm khi xảy ra. Đôi khi việc xác định xem một ngườiđang bất tỉnh hay ngừng tim có phải là nạn nhân của ngộ độc hay không,là điều không phải hiển nhiên. V ậy điều quan trọng là phải loại bỏnguyên nhân này như là nguyên nhân của hôn mê.Những tai nạn kỹ nghệ hay chiến tranh có thể đưa đến một sự tiếp xúc ồạt những sản phẩm hóa học hay những chất phóng xạ. Điều chủ yếu lànhững người cứu thương không được tiếp xúc với một chất độc nào. Phảimang các quần áo bảo vệ thích ứng. Sự khử nhiễm (décontamination) vàsự vận chuyển các nạn nhân trong một môi trường không nguy hiểmthường thuộc trách nhiệm của các dịch vụ cứu thương.A. HỒI SỨC (REANIMATION)Một điều trị hỗ trợ (traitement supportif), được căn cứ trên phương thứcABCDE, để ngăn ngừa ngừng tim-hô hấp (arrêt cardiorespiratoire) trongkhi cơ thể loại bỏ các độc chất, là mấu chốt của mọi điều trị một bệnhnhân bị ngộ độc thuốc tự ý. Sự tắc nghẽn đường khí và sự ngừng hô hấpthứ phát do biến đổi tri giác là một nguyên nhân tử vong thường xảy ra.Uống rượu quá mức thường đ ược liên kết với một ngộ độc tự ý. Sau khi mở và khai thông đường hô hấp, hãy kiểm tra xem bệnh  nhân có thở và có bắt được mạch hay không. Hãy tránh thông khí bằng phương pháp miệng-miệng khi đứng trước các độc chất như cyanure, sulfite d’hydrogène, các chất ăn mòn và các organophosphorés. Hãy thông khí bệnh nhân bằng pocket mask hay bằng quả bóng với mặt nạ (un ballon avec masque) và với nồng độ oxy càng cao càng tốt. Đối với những thương tổn phổi do ngộ độc paraquat, ta có thể ghi nhận một sự trở nặng do nồng độ cao của oxy ; phải điều chỉnh nồng độ oxy hít vào tùy theo pulse- oxymètre hay khí huyết động mạch (gazométrie). Sau khi bị ngộ độc, có nguy cơ cao hít dịch dạ dày vào phổi. Nơi  những bệnh nhân bất tỉnh không thể bảo vệ đường hô hấp của mình, phải thực hiện thông nội khí quản chuỗi nối tiếp nhanh (intubation par séquence rapide) với thao tác đè sụn nhẫn (pression cricoide) để đặt ống thông nội khí quản và như thế làm giảm nguy cơ hít dịch. Điều này phải đ ược thực hiện bởi những người có khả năng kỹ thuật. Hãy thực hiện những thao tác hồi sức cơ bản và cao cấp nếu ngừng  tim xảy ra. Khử rung tim (cardioversion) được chỉ định khi đứng trước những  loạn nhịp tim đe dọa. Cố điều chỉnh những nguyên nhân có thể đảo ngược được. Hạ huyết áp gây nên bởi thuốc thường xảy ra sau một ngộ độc tự ý.  Sự hạ huyết áp này thường đáp ứng với làm đầy thể tich (remplissage volémique), nhưng đôi khi một hỗ trợ inotrope là cần thiết. Một khi thao tác hồi sức đã b ắt đầu, phải cố nhận diện độc chất gây  ngộ độc. Những thân nhân, bạn bè và nhân viên xe cấp cứu thương có thể mang lại những thông tin hữu ích. Khám lâm sàng có thể cung cấp những hướng chẩn đoán, tùy theo mùi, những vết chọc tĩnh mạch, các đồng tử co lại thành chấm điểm, những hộp thuốc nhỏ trống rỗng các thuốc đã được uống, các dấu hiệu ăn m òn nơi miệng, hay những thương tổn đè ép liên kết với một hôn mê kéo dài. Đo nhiệt độ của bệnh nhân : một hạ thân nhiệt hay tăng thân nhiệt  có thể xảy ra sau ngộ độc thuốc. Tham khảo ý kiến một trung tâm chống chất độc (centre anti-  poison) vùng hay quốc gia để có những thông tin về điều trị một bệnh nhân bị ngộ độc. Những trung tâm đặc biệt hiện diện trong nhiều nước khác nhau và những site internet có thể được tham khảo. OMS dựng lên một danh sách các trung tâm chống chất độc (www.who.int/ipcs/).B. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ ĐẶC HIỆU.Có ít biện pháp điều trị đặc hiệu có thể được thực hiện một cách tức thờikhi ngộ độc. Điều trị chủ yếu dựa vào trị liệu hỗ trợ (traitement supportif)thích ứng, dựa trên sự điều chỉnh tình trạng giảm oxy mô (hypoxie), củahạ huyết áp, của sự cân bằng axít-kiềm và những rối loạn điện giải.Những biện pháp điều trị nhằm giới hạn sự hấp thụ của các chất độc đượcnuốt vào và kích thích sự thải chúng ra và đôi khi cũng có chỉ định dùngcác thuốc giải độc đặc hiệu (antidotes spécifiques). Nếu cần có thể hỏi ýkiến nơi các trung tâm chống chất độc (centre anti-poi ...