Ngộ độc sâu róm ở trẻ em

Vào mùa sinh trưởng của các loài sâu bọ, trẻ em đi chơi hè rất dễ bị tai nạn ngộ độc do bị “sâu đốt”. Đã có trường hợp trẻ bị sốc phản vệ nặng do đụng phải sâu róm khi trẻ tìm bắt chơi hoặc tình cờ sâu rơi bám vào người. Các bậc phụ huynh cần lưu ý phòng tránh và biết cách xử trí thích hợp để tránh biến chứng nặng cho trẻ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngộ độc sâu róm ở trẻ em Ngộ độc sâu róm ở trẻ em Vào mùa sinh trưởng của các loài sâu bọ, trẻ em đi chơi hè rất dễ bị tai nạn ngộ độc do bị “sâu đốt”. Đã có trường hợp trẻ bị sốc phản vệ nặng do đụng phải sâu róm khi trẻ tìm bắt chơi hoặc tình cờ sâu rơi bám vào người. Các bậc phụhuynh cần lưu ý phòng tránh và biết cách xử trí thíchhợp để tránh biến chứng nặng cho trẻ.Những con sâu róm sặc sỡ, lạ mắtSâu róm là ấu trùng của bướm, thường được ngộ nhận lànhững sinh vật hiền lành vô hại. Chúng thường khiến trẻem thích thú, tò mò bởi hình dáng kỳ lạ và dễ bắt đượctrong tự nhiên do chúng di chuyển rất chậm. Những loạisâu róm bao phủ bởi nhiều lông, gai, được cho là nơi cungcấp các độc chất nên việc tiếp xúc trực tiếp với các lông vàgai này chắc chắn sẽ gây triệu chứng ngộ độc. Đây là loàisinh vật tiềm ẩn nguy cơ gây độc cùng với khả năng biếnhóa thành những con bướm xinh đẹp.Sâu róm có hình dạng cơ thể giống như con giun nhưngmàu sắc sặc sỡ, chi tiết lạ, có gai và lông để ngụy trang vàtự vệ. Khi bị chạm vào, chúng xù lên những chùm lônghoặc gai để tấn công. Gai sâu có dạng đầu nhọn hoặc phânnhánh, có thể gây độc trực tiếp hoặc nối với hạch chứa nọcđộc ở chân. Những cái lông chích của sâu róm trông giốngnhư sợi thủy tinh có thể tự gãy rời khỏi thân sâu, bám trênda người và gây triệu chứng ngộ độc. Lông sâu trên dakhông bị thoái biến đi mà mắc lại suốt cả năm sau khi bịngộ độc, gây ra những cơn đau bất chợt trong suốt thời giannày, đặc biệt nguy hiểm khi ở mắt.Ở nước ta chưa có số liệu thống kê nhưng ở các nước nhưHoa Kỳ thì từ cuối những năm 90, các Trung tâm Độc chấtđã báo cáo có hơn 3.700 trường hợp ngộ độc do sâu rómhàng năm, trong đó có khoảng 30% xảy ra ở trẻ dưới 6 tuổi.Ngoại trừ một số ít do sâu ngài, hầu hết các trường hợp cótriệu chứng ở da là do tiếp xúc với sâu róm gây ra. Đánglưu ý là sâu róm có thể gây bệnh cảnh nặng, đặc biệt ở trẻnhỏ. Một số trong những loài sâu róm gây ngộ độc phổbiến với các gai nhọn và hạch độc ở chân là loàiMegalopyge opercularis (Pus caterpillar), Megalopigecrispate (Flannel moth caterpillar), Sibine stimuli(Saddleback caterpillar) có khả năng tự vệ rất cao, đồngthời có gai và lông chứa các độc tố. Sâu róm Megalopyge opercularis là nguyên nhân của hầu hếtcác trường hợp ngộ độc nặng ở Hoa Kỳ. Điển hình là saukhi tiếp xúc với con sâu, bệnh nhân bị đau nhức dữ dội ởvùng da tiếp xúc tại chỗ mà không bị ngứa. Một loạt cácsẩn xuất huyết có thể xuất hiện trong vòng 2 – 3 giờ và cóthể tồn tại trong nhiều ngày. Ngoài ra, còn có thể bị sưnghạch lân cận và sưng cả tay chân. Những triệu chứng khácgồm nhức đầu, sốt, hạ huyết áp và co giật. Ngộ độc do nuốtphải sâu Lophocampa caryae gây nhiều triệu chứng, từchảy nước miếng tới nổi mề đay.Hiện người ta chưa biết nhiều về thành phần nọc độc củasâu róm, vì có quá nhiều loài mà nọc độc của mỗi loài nàyđều khác nhau nên gây khó khăn cho việc nghiên cứu. Cácđộc tố đã được phát hiện có tính chất không bền với nhiệtđộ cho thấy bản chất chúng là protein hoặc polypeptide.Người ta cũng tìm thấy histamine và serotonin trong thànhphần độc tố của một số loài sâu róm. Điều này giải thíchnguy cơ phản ứng dị ứng nặng có thể xuất hiện.Trẻ bị ngộ độc do bắt chơi, đụng phải sâu róm trongvườn câyNghiên cứu những trường hợp ngộ độc do trẻ chủ động bắtsâu róm, xảy ra ở trẻ em tuổi từ 1 – 8 tuổi (80%) ghi nhậnhầu hết có triệu chứng ở da (94,2%) như: phát ban, ngứa ởda, và có cảm giác đau nhức có gai, lông sâu đâm vào da.Trẻ ăn phải sâu thường biểu hiện khóc la dữ dội, chảy nướcmiếng, không chịu uống nước, trẻ lớn cho biết cảm thấykhó chịu ở miệng, môi và có cảm giác vướng lông ở miệng.Các tình huống khác bị ngộ độc do sâu róm rơi từ trên caoxuống chạm vào da, rơi vào trong ly nước đang uống hoặcvướng trong giày dép sâu chạm vào chân.Vào mùa sâu róm, với sự hiện diện số lượng lớn và hiệntượng tự nhiên phát tán trong không khí, lông sâu róm cóthể bay chạm vào da người hoặc hít phải sẽ gây triệu chứngngứa dữ dội do viêm da cục bộ kéo dài vài giờ đến nhiềungày. Đôi khi bị nổi mề đay lan tỏa. Có trường hợp lôngsâu vướng vào mắt gây viêm nội nhãn ở mắt.Thông thường, những lông sâu chạm và nằm lại trên bề mặtda người, có thể tự bay mà không cần tác động mạnh. Chỉcần rửa sạch bằng nước và hạn chế tiếp xúc. Tuy nhiên, khitrẻ gãi mạnh da, cầm bắt hoặc cắn vào thân sâu sẽ làm lôngvà gai đâm sâu vào trong da hoặc niêm mạc miệng gây tổnthương kéo dài do “sâu đốt”. Đã có trường hợp báo cáotrẻnhỏ bị ngộ độc nặng do ăn phải sâu.Quan sát vết sâu đốt thường không đơn độc mà thường thấynhiều nốt đỏ, hình thành dãy hoặc nhiều dãy nốt đỏ. Xuấthiện bấ ...