Ngoại chấn thương: Gãy xương hở

Trình bày các vấn đề:1. Khái niệm và nguyên nhân GXM2. Đặc điểm về tổn thương giải phẫu bệnh trong GXM3. Phân độ GXM theo Gustilo4. Điều trị GXM: nguyên tắc và xử trí cụ thể
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngoại chấn thương: Gãy xương hởNgo¹i chÊn th−¬ng G·y x−¬ng hë G∙y x−¬ng më(GXM)C©u hái: 1. Kh¸i niÖm vµ nguyªn nh©n GXM? 2. §Æc ®iÓm vÒ tæn th−¬ng gi¶i phÉu bÖnh trong GXM? 3. Ph©n ®é GXM theo Gustilo 4. §iÒu trÞ GXM: nguyªn t¾c vµ xö trÝ cô thÓ?C©u 1. Kh¸i niÖm vµ nguyªn nh©n: 1. Kh¸i niÖm: G·y x−¬ng hë lµ g·y x−¬ng mµ æ g·y th«ng víi bªn ngoµi qua vÕt th−¬ng. Nh− vËy lµkhi g·y x−¬ng më x−¬ng g·y cã thÓ lé ra ngoµi qua vÕt th−¬ng hoÆc kh«ng lé ra ngoµi mµchØ gi¸n tiÕp thÊy t¹i vÕt th−¬ng cã m¸u lÉn mì tuû ch¶y ra. ThËm chÝ víi c¸c vÕt th−¬ngGXM nhá th× chØ khi g©y tª n¾n chØnh thÊy thuèc tª vµ m¸u ch¶y ra t¹i vÕt th−¬ng míi chÈn®o¸n lµ GXM Khi GXM vÕt th−¬ng r¸ch da lµ cöa ngâ cho vi khuÈn g©y bÖnh tõ bªn ngoµi x©m nhËpvµo phÇn mÒm vµ æ g·y x−¬ng g©y ra biÕn chøng nhiÔm khuÈn, viªm x−¬ng tuû x−¬ng 2. NN: - G·y më trùc tiÕp - G·y hë do c¬ chÕ gi¸n tiÕp: g·y më tõ trong ra ngoµi do c¸c ®Çu g·y s¾c nhän+ co c¬ g©y chäc thñng da. Tæn th−¬ng phÇn mÒm xung quanh æ g·y th−êng gän vµ s¹ch - G·y hë do ho¶ khÝ: lµ lo¹i g·y hë trùc tiÕp nh−ng tæn th−¬ng phÇn mÒm vµ x−¬ng rÊt phøc t¹p, tû lÖ biÕn chøng nhiÔm khuÈn cao nhÊtC©u 2. §Æc ®iÓm: Tæn th−¬ng trong GXM gåm tæn th−¬ng phÇn mÒm vµ tæn th−¬ng x−¬ng. 2 tæn th−¬ngnµy cã sù liªn quan chÆt chÏ víi nhau, nÕu tæn th−¬ng phÇn mÒm xung quanh æ g·y nhanhchãng ®−îc hµn g¾n sÏ t¹o thuËn lîi cho sù liÒn x−¬ng t¹i æ g·y vµ ng−îc l¹i khi æ g·y ®−îccè ®Þnh v÷ng ch¾c sÏ t¹o thuËn lîi cho qu¸ tr×nh liÒn vÕt th−¬ng 1. §Æc ®iÓm cña tæn th−¬ng phÇn mÒm: VÕt th−¬ng r¸ch da cã thÓ réng thËm chÝ mÊt da lé x−¬ng nh−ng cã thÓ rÊt nhá. Trongg·y më trùc tiÕp, tæ chøc d−íi da, c©n c¬, xung quanh æ g·y bÞ bÇm dËp, bong lãc, mét sèg©n, c¬ cã thÓ bÞ ®øt ngay tõ ®Çu. VÕt th−¬ng cã thÓ cã nhiÒu ngãc ng¸ch, nhiÒu dÞ vËt(®Êtc¸t, m¶nh quÇn ¸o, m¶nh kim khÝ…). Ngoµi mét phÇn tæ chøc bÞ mÊt nu«i d−ìng ngay tõNg. quang toµn_dhy34 82Ngo¹i chÊn th−¬ng G·y x−¬ng hë®Çu cßn mét phÇn da, tæ chøc d−íi da, c¬ ë tr¹ng th¸i cËn sinh sèng chÕt ch−a râ rµng, saumét vµi ngµy nã cã thÓ håi phôc hoÆc ho¹i tö thø ph¸t 2. Tæn th−¬ng x−¬ng: §−êng g·y cã thÓ ngang, chÐo v¸t, g·y h×nh c¸nh b−ím thËm chÝ g·y nhª×u ®o¹n. Lípcèt m¹c xung quanh æ g·y cã thÓ bÞ bong lãc réng, lµm cho 2 ®Çu g·y vµ c¸c m¶nh dêi bÞkÐm hoÆc mÊt nu«i d−ìng ¶nh h−ëng nghiªm träng ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh canx−¬ng.Trong nhiÒu tr−êng hîp líp da che phñ x−¬ng bÞ ho¹i tö hoÆc do chÊn th−¬ng lµmmÊt da ngay tõ ®Çu g©y lé x−¬ng, viªm x−¬ng tuû x−¬ng 3. §Æc ®iÓm vÒ vi khuÈn t¹i c¸c vÕt th−¬ng - C¸c vÕt th−¬ng GXM ®Òu lµ vÕt th−¬ng « nhiÔm, t¹i vÕt th−¬ng cã nh÷ng t¹p khuÈn vµvi khuÈn g©y bÖnh(¸i khÝ vµ cã thÓ cps c¶ yÕm khÝ), sè l−îng nhiÒu hay Ýt tuú theo tÝnh chÊtcña vÓt th−¬ng, hoµn c¶nh bÞ th−¬ng - Vi khuÈn g©y « nhiÔm t¹i vÕt th−¬ng cã nguån gèc tõ quÇn ¸o, ®Êt c¸t, kh«ng khÝ vµm«i tr−êng xung quanh, dÞ vËt. Thêi kú « nhiÔm lµ thêi kú t¹i vÕt th−¬ng vi khuÈn cã mÆtnh−ng ch−a sinh s¶n nh©n lªn vµ ho¹t ®éng. Theo kinh ®iÓn thêi kú nµy kÐo dµi 6-8h kÓ tõlóc bÞ th−¬ng vµ ®−îc gäi lµ thêi gian Friedrich. Nh−ng thêi gian 6-8h kh«ng ph¶i lµ mècchÝnh ®Ó quyÕt ®Þnh ®ã lµ « nhiÔm hay ®· nhiÔm khuÈn mµ chÝnh t×nh tr¹ng dËp n¸t vµnhiÔm bÈn t¹i vÕt th−¬ng quyÕt ®Þnh Møc ®é nhiÔm khuÈn nÆng nhÑ phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau: - VÕt th−¬ng bÞ dËp n¸t, nhiÒu dÞ vËt vµ tæ chøc ho¹i tö th× dÔ bÞ nhiÔm khuÈn nÆng - Vïng bÞ th−¬ng cã c¸c khèi c¬ dµy bÞ bÇm dËp th× dÔ bÞ ho¹i tö vµ nhiÔm khuÈn sÏ rÊt nÆng - §o¹n chi bÞ g·y ph¶i gar« l©u hoÆc cã kÌm theo tæn th−¬ng m¹ch m¸u thÇn kinh chÝnh cña chi - T×nh tr¹ng chãang chÊn th−¬ng vµ søc khoÎ cña th−¬ng binh kÐm lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn cho nhiÔm khuÈn dÔ bÞ vµ nÆng lªn(nh− bÞ ®ãi, mÖt mái, c¨ng th¼ng trong chiÕn ®Êu)C©u 3. Ph©n ®é GXM thoe Gustilo(hay dïng): - §é I: VÕt th−¬ng r¸ch da ®−êng kÝnh nhá d−íi 1cm sau khi c¾t läc cã thÓ kh©u kÝn vµ ®iÒu trÞ nh− mét g·y x−¬ng kÝn - §é II: VÕt th−¬ng cã ®−êng kÝnh tõ 1cm tíi 10cm nh−ng phÇn mÒm xung quanh bÞ tæn th−¬ng kh«ng nhiÒuNg. quang toµn_dhy34 83Ngo¹i chÊn th−¬ng G·y x−¬ng hë - §é IIIA: VT r¸ch da > 10cm tuy nhiªn khi c¾t läc s¹ch vÉn cßn ®ñ ®Ó chen phñ x−¬ng g·y - §é IIIB: VT phÇn mÒm réng sau khi c¾t läc kh«ng cßn ®ñ che phñ æ g·y, x−¬ng bÞ ph¬i bµy ph¶i che phñ b»ng mét v¹t tæ chøc - §é IIIC: vÕt th−¬ng g·y më gièng ®é IIIB nh−ng cã thªm tæn th−¬ng m¹ch m¸u thÇn kinh chÝnh cña ®o¹n chiC©u 4. §iÒu trÞ 1. S¬ cøu: * Môc ®Ých hµng ®Çu lµ cøu sèng tÝnh m¹ch bÖnh nh©n vµ sau ®ã lµ phôc hå ...