Ở kiểu ngôn ngữ này, tác giả xưng "tôi" khi trình bày hay bàn luận về các vấn đề, sự kiện, hiện tượng,... được đề cập trong tác phẩm. "Cái tôi" này thường là "cái tôi" nhân chứng cho nên nó có tác dụng làm tăng độ xác thực, độ tin cậy của thông tin.
Chính việc đàm thoại trực tiếp với độc giả từ danh tính của "cái tôi" cá nhân đầy cụ thể đã giúp cho tác giả thể hiện một cách tự do thái độ, tình cảm của mình. Vì lẽ đó, ngôn ngữ mang "cái tôi" trần...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngôn ngữ tác giả và ngôn ngữ nhân vật
NGÔN NG TÁC GI VÀ NGÔN NG NHÂN
V T TRONG TÁC PH M BÁO CHÍ
Ngôn ng báo chí, n u xét t góc ch th phát ngôn, t n t i
dư i hai d ng chính. ó là ngôn ng tác gi và ngôn ng nhân v t.
I. NGÔN NG TÁC GI
Ngôn ng tác gi chính là ngôn ng c a ngư i vi t, c a ch th
sáng t o ra tác ph m. Nó bao g m hai ki u dư i ây:
1. Ngôn ng mang cái tôi tr n thu t c a tác gi
ki u ngôn ng này, tác gi xưng tôi khi trình bày hay bàn
lu n v các v n , s ki n, hi n tư ng,... ư c c p trong tác ph m. Cái
tôi này thư ng là cái tôi nhân ch ng cho nên nó có tác d ng làm tăng
xác th c, tin c y c a thông tin.
Chính vi c àm tho i tr c ti p v i c gi t danh tính c a cái
tôi cá nhân y c th ã giúp cho tác gi th hi n m t cách t do thái ,
tình c m c a mình. Vì l ó, ngôn ng mang cái tôi tr n thu t luôn ng p
tràn c m xúc cá nhân.
Ví d :
Th y tôi chưa tâm ph c kh u ph c, H. kéo tôi lên xe i th c
t . êm Cà Mau nh n nh p quá. Nam thanh n tú d p dìu bên nhau trên
nh ng chi c xe bóng loáng. N u không nh H. ch tôi d c quanh ư ng
èn vàng có l gi này tôi ang cày trên bàn vi t mà không c m nh n
ư c cu c s ng t t b t nơi thành ph cu i mi n c c Nam c a T qu c... Hai
bên ư ng, quán n i quán, xe x p ch t c ư ng, âm thanh h n lo n t
trong quán v ng ra, nh c não tình có, nh c Pop - Rap cũng có,...c thi nhau
m h t công su t làm k Hai Lúa như tôi ph i inh tai nh c óc. (Văn hoá
ch nh t, 7 / 10 / 2001);
Ngư i tôi ư c nhu m b i sau m t ngày l n l i trên ư ng.
Bù l i, tôi cũng g p ư c nhân v t mà mình c n. Phóng s ông già mù bên
d c C ng Tr i ra it ó. Chuy n n u ch có v y thì ch ng còn gì nói.
i v i nhà báo, vi t ư c m t bài như th là ã sư ng l m r i. Nhưng v i
riêng tôi, tôi luôn ch m t ti ng v ng sau nh ng bài như th . (Lao ng, 11
/ 10 / 2001).
Ngôn ng mang cái tôi tr n thu t c a tác gi thư ng giàu tính
bi u c m nên r t sinh ng, d i vào lòng ngư i. Nó có th g p trong nhi u
th lo i, nhưng ph bi n hơn c là phóng s , bút ký, ghi chép, v.v.
2. Ngôn ng không mang cái tôi tr n thu t c a tác gi
Ki u ngôn ng này, n lư t mình, l i ư c th hi n dư i hai
hình th c sau:
a. Ngôn ng s ki n
ây, tác gi ch c g ng miêu t , tư ng thu t các s
ki n m t cách khách quan như chúng v n có trong th c ti n, không l rõ
thái , tình c m c a mình. (Chúng tôi dùng t c g ng vì không th có s
khách quan tuy t i, dù ó có là tác ph m báo chí thu c th lo i nào i
chăng n a. Ch c n tác gi có m t ng thái ơn gi n là s p x p các thành t
ngôn ng theo m t tr t t nào ó, là vô hình trung anh ta ã t o ra nh ng
i m nh n khác nhau, và b ng vi c này, ã th hi n m t thái nh t nh
c a mình i v i s ki n . Có l , do s c thái bi u c m trung tính c a ki u
ngôn ng này mà nó ư c nhi u ngư i g i là ngôn ng s ki n.
Ví d :
Sáng 5. 10. t i Trung tâm Tri n lãm H i ch Vi t Nam (Gi ng
Võ, Hà N i) khai m c H i ch Thương m i Hà N i 2001. H i ch trưng
bày, gi i thi u nh ng thành t u kinh t , văn hoá, xã h i, các ho t ng
thương m i, quy ho ch phát tri n kinh t , các d án u tư c a thành ph .
130 doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t c a thành ph Hà N i và
hai nư c Trung Qu c, C ng hoà Pháp tham gia gi i thi u các s n ph m cơ
khí, i n t , i n l nh, da gi y, d t may, hoá ư c, th công m ngh , công
ngh th c ph m, nông s n ch bi n, hàng tiêu dùng...Trong th i gian di n ra
h i ch , có các ho t ng bi u di n văn hoá, ngh thu t, trình di n, th i
trang và h i th o. Ban t ch c bình xét, t ng thư ng Huy chương vàng cho
nh ng s n ph m ch t lư ng cao, ư c ngư i tiêu dùng tín nhi m. H i ch
m n h t ngày 11. 10 . (Nhân dân, 6 / 10 / 2001);
Chính ph Pháp v a quy t nh tri n khai m t kho n vi n tr
kh n c p tr giá 150.000 Phơ-răng (22.000 Ơ-rô) dành cho nh ng ngư i
dân b lũ l t t i ng b ng sông C u Long.
Kho n vi n tr này ư c tri n khai qua H i Ch th p s
giúp mua g o ngay g i t i nhân dân vùng b thiên tai, nh t là nh ng gia
ình c bi t khó khăn. (Hà N i m i, 5 / 10 / 2001).
D dàng nh n th y, ngôn ng s ki n khá khô khan, vì th , nó
ch y u g p trong th lo i tin, là nơi s h p d n n m ngay trong s ki n
ch không ph i cách th c bi u t b ng ngôn t .
b.Ngôn ng bình giá
Ki u ngôn ng này thư ng g p trong các d ng bài như bình
lu n, phi m lu n, ti u ph m, .... ó, tác gi không xưng tôi khi phân tích,
bình lu n các v n , s ki n, hi n tư ng,...Chính hình th c vô nhân xưng
như v y ã làm cho các suy nghĩ, c m xúc c a anh ta tr nên khách quan
h ...