Suy dinh dưỡng ở người cao tuổi là tình trạng gầy yếu do ăn quá ít hoặc ăn không cân đối giữa các thức ăn cơ bản là đạm, đường, chất béo. Một người được coi là suy dinh dưỡng khi bị sụt từ 5 - 10% trọng lượng cơ thể trong vòng 6 tháng tới một năm. Suy dinh dưỡng có ảnh hưởng rất nhiều tới sức khỏe, bệnh tật và là nguy cơ dẫn đến tử vong ở người cao tuổi.
Người cao tuổi cần năng vận động để kích thích khẩu vị và thèm ăn là
biện pháp tốt...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Người cao tuổi với nguy cơ suy dinh dưỡng
Người cao tuổi với
nguy cơ suy dinh
dưỡng
Suy dinh dưỡng ở người cao tuổi là tình trạng gầy yếu
do ăn quá ít hoặc ăn không cân đối giữa các thức ăn cơ
bản là đạm, đường, chất béo. Một người được coi là
suy dinh dưỡng khi bị sụt từ 5 - 10% trọng lượng cơ
thể trong vòng 6 tháng tới một năm. Suy dinh dưỡng
có ảnh hưởng rất nhiều tới sức khỏe, bệnh tật và là
nguy cơ dẫn đến tử vong ở người cao tuổi.
Người cao tuổi cần năng vận động
để kích thích khẩu vị và thèm ăn là
biện pháp tốt chống suy dinh dưỡng.
Những nguyên nhân dẫn tới suy dinh dưỡng ở người
cao tuổi
Ở người cao tuổi, cơ bắp teo nhỏ, da khô, loãng xương,
nhưng ở bụng, ở mông thì tế bào mỡ phát triển. Các chức
năng đều suy giảm như sự co bóp và hấp thụ chất dinh
dưỡng của dạ dày và ruột giảm; các cảm giác về ăn uống
như nếm, ngửi, nhìn thức ăn đều giảm; răng rụng hoặc
lung lay, không thấy khát nước, ít thấy đói. Phối hợp với
sự lão hóa đó của cơ thể là những nguy cơ dẫn đến suy
dinh dưỡng sau đây: sống đơn độc, thấy ngon miệng khi
có người cùng ăn, trong khi người sống một mình thường
ăn qua loa cho xong bữa, vì vậy thường ăn được ít, nhất là
khi không có người bạn đời nấu cho mình cũng như để
chia ngọt sẻ bùi.
Nhiều người cao tuổi không ý thức được sự quan trọng
của dinh dưỡng nên nghĩ ăn gì cũng được, cốt sao cho no
bụng. Ăn không đủ chất dinh dưỡng hoặc không đúng
cách. Túng thiếu, không có đủ thực phẩm: họ phải dành
tiền mua thuốc chữa bệnh, trả tiền nhà, tiền điện nước hơn
là mua thức ăn, nên họ chỉ ăn thực phẩm rẻ tiền, kém chất
lượng. Phụ thuộc vào người khác: do bị đau xương khớp,
đi lại khó khăn không đi mua thức ăn và không nấu nướng
được. Bị rối loạn tâm thần như trầm cảm, nhất là các cụ
sống trong viện dưỡng lão, tiếc thương người đã mất; các
cụ bị suy yếu tâm thần có thể quên không ăn hoặc thấy ăn
uống là không cần thiết; nhiều người cần người khác bón
thức ăn.
Người cao tuổi bị gia đình bỏ rơi, không được nuôi dưỡng
đầy đủ. Người mắc các bệnh mạn tính như ung thư, bệnh
phổi, bệnh tim… đều dẫn tới suy dinh dưỡng. Suy giảm
chức năng các cơ quan: giảm dịch vị dạ dày khiến giảm
hấp thụ các chất dinh dưỡng; chức năng gan giảm, nên sự
chuyển hóa thức ăn chậm; mất chất dinh dưỡng do nôn…
Bệnh răng miệng: răng bị mòn, lung lay… khó nhai thức
ăn; miệng khô do giảm tiết nước bọt nên ăn không biết
ngon, nuốt thức ăn khó khăn. Mất vị giác và khứu giác:
nhiều người cao tuổi mất hứng thú trong ẩm thực vì họ
nếm thấy thức ăn không ngon, không ngửi thấy mùi thơm
của thức ăn, vì thế món ăn đối với họ trở nên không mùi,
không vị. Uống nhiều rượu: rượu không mang chất dinh
dưỡng cho cơ thể, trong khi nhiều người lại dùng rượu
thay cơm, ăn ít thức ăn. Một số bệnh gây suy dinh dưỡng
như: bệnh phổi, bệnh tim, thuốc trị bệnh tim cũng làm
giảm cảm giác ngon miệng.
Dấu hiệu suy dinh dưỡng
Người cao tuổi suy dinh dưỡng khi thấy quần áo tự nhiên
rộng ra, hoặc thấy sụt cân. Người bị suy dinh dưỡng
thường có vẻ mặt đờ đẫn, thờ ơ với các sự việc xảy ra
chung quanh hoặc đôi khi lại gắt gỏng, khó tính. Nhìn
thấy da khô, xanh nhợt, dễ bầm tím, nếu có vết thương thì
rất lâu lành. Tóc khô, rụng nhiều, móng tay móng chân
khô, nứt. Ăn không ngon miệng, giảm hoặc không nhận
biết được mùi vị thơm ngon của thức ăn. Miệng khô, lưỡi,
môi và niêm mạc miệng lở loét, nhai nuốt khó khăn. Các
biểu hiện rối loạn chức năng tiêu hóa như: buồn nôn, đại
tiện khi lỏng khi táo bón thất thường. Nhịp tim nhanh, hít
vào thở ra đều khó khăn mệt mỏi. Thể trạng mỗi ngày một
gầy đi, sức khỏe suy giảm, các bệnh đang có thì biểu hiện
nặng lên, đi lại khó khăn, dễ ngã, dễ bị tai nạn. Đồng thời
với suy dinh dưỡng hoặc sau một thời gian bị suy dinh
dưỡng người bệnh có các biểu hiện: suy kiệt về thể lực và
tâm thần; dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, rối loạn chuyển
hóa, giảm khả năng hoạt động thể lực và trí óc, tăng nguy
cơ tử vong.
Hầu hết những nguyên nhân dẫn tới suy dinh dưỡng đều
có thể điều trị và phòng ngừa được. Vì vậy biện pháp ưu
tiên là khám, phát hiện và điều trị các nguyên nhân đưa
tới suy sinh dưỡng ở người cao tuổi như đã nêu trên. Bệnh
nhân cần được thày thuốc theo dõi, chỉ dẫn món ăn bổ
dưỡng.
ThS. Phạm Vũ Hoàng
Các biện pháp tăng cường dinh
dưỡng cho người cao tuổi
Khuyến khích người cao tuổi ăn chung
với người thân trong gia đình, hoặc
kiếm bạn cùng ăn cho vui, sống chung
trong trại dưỡng lão, sinh hoạt tại các
cơ sở tôn giáo có tổ chức từ thiện giúp
đỡ người già neo đơn. Ăn làm nhiều
bữa nhỏ thay vì chỉ ăn ba bữa ăn chính
như thường lệ. Không uống nước,
uống thuốc trước khi ăn, để tránh cảm
giác no. Không nên dùng thức ăn gây
ra đầy hơi như đậu, nước ngọt có ga,
cà phê. Năng vận động cơ thể để kích
thích khẩu vị và thèm ăn. Giữ gìn vệ
sinh răng miệng, ăn nhiều canh, nước
rau để khắc phục chứng khô miệng,
khó nuốt. Nên dùng thêm nước sinh tố
trái cây, khoáng chất. Thêm gia vị v ...