Người thứ ba

Nhưng còn người thứ ba nữa, cũng quan tâm đến cái chết của mẹ chồng chịcuSứt, chẳng kém gì cụ thư ký.Vậy mà chúng ta cứ quên.Suýt nữa thì hoài của!Nguyên là chị cu Sứt cũng khá thông minh -mà làm gì chẳng thông minh, khi thấyngười trên bẻ họe một việc rất vô lý - chị hiểu ngay công dụng của cái miệng.Cái miệng, trước khi để khóc mẹ, hãy phải dùng để trình nhà chức trách biên vàosổ tử cho, thì mới đúng là trong nhà có người chết. Nếu không, thành ra mình khóclậu à? Mà trình...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Người thứ ba Người thứ ba Nhưng còn người thứ ba nữa, cũng quan tâm đến cái chết của mẹ chồng chị cuSứt, chẳng kém gì cụ thư ký. Vậy mà chúng ta cứ quên. Suýt nữa thì hoài của! Nguyên là chị cu Sứt cũng khá thông minh -mà làm gì chẳng thông minh, khi thấyngười trên bẻ họe một việc rất vô lý - chị hiểu ngay công dụng của cái miệng.Cái miệng, trước khi để khóc mẹ, hãy phải dùng để trình nhà chức trách biên vàosổ tử cho, thì mới đúng là trong nhà có người chết. Nếu không, thành ra mình khóclậu à? Mà trình nhà chức trách, đố ai làm nổi việc ấy bằng lời nói suông. Chonên, vừa bị kéo tới thềm nhà, chị cu đã lạy van cụ thư ký bằng một món tiền. Thiênchúa ơi, bằng một món tiền... hai hào! Tức thì, cụ thư ký nguôi giận, và không lôi xềnh xệch chị ra đình nữa. Chị đượctự do ngôn luận trước cái thây ma. Tin ấy cũng truyền ngay đi khắp làng. Cụ lý gật gù, khen: - Lão ta thế mà đa mưu, giỏi! Nhưng cụ chánh hội chê: - Lão ta thế mà khờ. Phải tay tôi, không năm hào, tôi còn dọa. Còn báo phụ nữ - thế nào các bà chả bênh vực quyền lợi cho đoàn thể -uônglời phê bình bằng những giọng văn ít chải chuốt: - Cha con đẻ ra mẹ nó, bà thì bà kiện đến tam toà, chứ bà chịu à! Do sự côngphẫn, các bà xui chồng đến nhà chị cu, mỗi người giúp một tay. Bởi thế, chẳng mấy chốc, mẹ chồng chị được hoàn toàn là người chết hợppháp. Bà được người ta khênh nằm trong áo quan bày ở giữa nhà, trên thắp hươngnghi ngút. Bà được một ông hơi biết địa lý, nhanh nhẩu đi mượn la kinh, ra bãi thama đầu làng, ngắm hướng, rồi đào sẵn huyệt. Và ông bảo giờ dần sáng mai, rước bàcụ ra đồng. Người thứ ba, tức là ông quản lộ. Chức này, chỉ có tỉnh này mới đặt ra. Nhiệmvụ của ông quản lộ là phải coi đường làng, từ ngày xây gạch. Công việc ấychẳng nhẹ nhàng và dễ dàng gì đâu. Hai bên bờ đất lở ư? Ông phải cho người đắplại. Mặt đường vì mưa, bùn đất phủ lên ư? Ông phải bảo những nhà ở cạnhđường lấy xẻng giẫy đi. Vô phúc con trâu nào không đi sang hai bên cạnh, mà béncẳng lên chỗ gạch lát ư? Ông làm biên bản. Tức thì, chủ bị phạt. Kể trong làng có đặt chức ấy cũng tốt lắm đấy chứ? Đường làng lúc nàocũng sạch, bền, ai chẳng muốn ngắm? Song, đó là về lý thuyết, chứ không phải về thực hành. Sự thật, người ta ít đượcgặp ông quản lộ ở ngoài đường. Bởi vậy, đường được rất ít hân hạnh để sạch vàbền. Và những con trâu, cả trâu của ông quản lộ nữa, được nhiều hân hạnh đi lênnền gạch, thỉnh thoảng lẹt bẹt vào đó những đống gì kha khá to để làm duyên. * * * Sáng sớm hôm sau. Bốn người hảo tâm đã sửa soạn đòn, khênh đến đầu ngõ nhà chị cu, bày sẵntrên đường, và vào trong nhà giục tới tấp. Chỉ từng ấy người cũng đủ nhấc nổi chiếc quan tài, vì nó mỏng, và vật chứaở trong cũng chẳng nặng nề gì. Chỉ là một bộ xương nhỏ nhắn, bọc bằng lần da mỏng manh. Trong phút chuyển cữu, chị cu Sứt đứt ruột đứt gan. Chị gò lưng, cố níu cỗván lại. Nhưng mặc kệ, nó cứ theo tám cẳng chân, tiến nhanh thoăn thoắt. Người ta nâng đều tay để xuống thềm và ra ngõ. Người ta đặt trên đòn, úpmái vào, thắp nến, thắp hương, rồi buộc lại bốn chiếc mành bốn bên cho chắcchắn. - ối mẹ ơi là mẹ ơi, rồi đây một ngày một xa, biếtbao giờ cho mẹ con ta lạigặp nhau! ới giời cao đất dày ơi! Giường cao chiếu sạch mẹ chẳng nằm, mẹ ra nằmngoài giữa đồng, mẹ ơi là mẹ ơi! Nhưng có ai để ý đến sự kể lể thảm thiết ấy? - Nào? Bắt tay vào! Xong ba hồi chín tiếngthì anh em lên cho đều nhé. Tiếng phèng rè nổi lên như run, như khóc. Chiếc nhà táng vừa nâng cao, chịcu thương tâm quá, đứng không vững, ngã khuỵu xuống đất.Nhưng mà: - Này! Hãy dậy đã. Chị mở mắt ra, nhìn. Ông quản cố cầm roi mây, phì hơi rượu vào mặt chị, nói: - Mày dậy đã, không có phép thế. Chị cu vừa khóc, vừa rên rỉ: - Phép thế nào, ông ơi. Ông quản lộ cau mặt, gõ đầu roi vào nhà táng: - Nghĩa là nó là phép thế. Đường là đường làng. Làng cắt tôi ra trông nom. Chịcó tư cách gì mà dám đưa ma bà cụ lại không nói với tôi một tiếng? Bốn ngườinày khiêng áo quan vào trong nhà giả chị ấy! Chị cu choáng váng, vội đứng dậy. Chị thấy ông quản lộ giẫm một chân lênđầu đòn để ghì xuống. Chị khóc: - Thôi, tôi lạy ông, tủi vong linh mẹ tôi lắm, ông ơi! Ông quản cố xua tay cho mạnh, cố lắc đầu cho nhanh, cố nhăn mặt cho ra vẻtức giận, nói: - Chẳng có thì tôi đưa chị lên quan, chứ đường là đường làng hay đường riêng nhàchị mà chị dám mục đích rắc vàng bừa bãi ra đây? Ai quét hầu chị? Mà tử khíxông lên, ngộ người làng chết lây thì tôi biết nói sao? Người xúm quanh, mỗi người một điều: - Thôi, bác quản, giời sinh ra thế, bác ngơ cho chị ấy, chị ấy không biết phép. - Không được, nghĩa là không biết phép thì tôi làm cho biết phép. Tôi có tư cáchcoi đường làng. Nếu tôi dễ dã ...