Nguy hiểm từ loét dạ dày do u gastrin

Hội chứng Zollinger-Elhson (ZE) liên quan đến tăng tiết gastrin do khối u nội tiết tế bào G (u gastrin) kéo theo sự tăng tiết acid dịch vị dẫn tới loét dạ dày, tá tràng và các triệu chứng kèm theo khác. Khối u cũng có thể ở các vị trí khác như nang lympho ruột, túi mật, gan, buồng trứng... Bệnh có thể gặp ở bất cứ lứa tuổi nào, nhưng thường thấy ở lứa tuổi 50. Bệnh nhân thường đến viện trong bệnh cảnh loét đường tiêu hóa và tiêu chảy. Đây là một bệnh lý hiếm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguy hiểm từ loét dạ dày do u gastrin Nguy hiểm từ loét dạ dày do u gastrin Vị trí khối u gastrin trên phim chụp cắt lớp. Hội chứng Zollinger-Elhson (ZE) liên quan đến tăng tiết gastrin do khối unội tiết tế bào G (u gastrin) kéo theo sự tăng tiết acid dịch vị dẫn tới loét dạ dày, tátràng và các triệu chứng kèm theo khác. Khối u cũng có thể ở các vị trí khác nhưnang lympho ruột, túi mật, gan, buồng trứng... Bệnh có thể gặp ở bất cứ lứa tuổinào, nhưng thường thấy ở lứa tuổi 50. Bệnh nhân thường đến viện trong bệnh cảnhloét đường tiêu hóa và tiêu chảy. Đây là một bệnh lý hiếm gặp, điều trị còn gặp rấtnhiều khó khăn, tỷ lệ tử vong cao nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Bệnh dễ nhầm lẫn với bệnh lý dạ dày - tá tràng khác Không có biểu hiện nào đặc hiệu cho bệnh lý này, thường có các triệuchứng dễ nhầm lẫn với các bệnh lý dạ dày tá tràng khác. Điều này dễ làm chobệnh nhân cũng như thầy thuốc chủ quan. Triệu chứng thường có là đau bụng vùng thượng vị, tiêu chảy, ợ nóng dotrào ngược các chất từ dịch vị lên thực quản. Các triệu chứng khác có thể gặp nhưbuồn nôn, nôn, chảy máu tiêu hóa do biến chứng của ổ loét dẫn tới nôn ra máuhoặc đi ngoài phân đen. Loét trong hội chứng ZE thường nhiều ổ, xu hướng xuất hiện ở cả những vịtrí không thường gặp, khó điều trị và tái phát. Với các trường hợp loét tá tràngthường xuyên tái phát, tiêu chảy mạn tính không tìm được nguyên nhân, loét tátràng có tăng gastrin máu, di căn gan với kèm hoặc không có loét và không tìmthấy ung thư nguyên phát ở ống tiêu hóa, trong gia đình có người mắc hội chứngZE là những gợi ý hết sức quan trọng để nghĩ tới bệnh nhân có khả năng mắc hộichứng ZE. Chẩn đoán bệnh chủ yếu dựa vào xét nghiệm: chẩn đoán chắc chắn dựa vàoxét nghiệm sinh hóa, định vị khối u nhờ vào chẩn đoán hình ảnh. Nội soi đường tiêu hóa trên giúp đánh giá tình trạng loét đường tiêu hóa,đồng thời giúp làm sinh thiết đánh giá bản chất của khối u. Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh khác như siêu âm ổ bụng, chụp cắt lớpvi tính, chụp cộng hưởng từ có ý nghĩa nhất định trong việc phát hiện vị trí khối u.Hiện nay có những kỹ thuật mới rất có giá trị để xác định chính xác vị trí khối unhư chụp nhấp nháy hay nội soi siêu âm. Chữa trị bệnh có khó không? Mục tiêu điều trị là ức chế tiết acid dịch vị, làm giảm các triệu chứng lâmsàng, kiểm soát biến chứng, đồng thời cân nhắc loại bỏ khối u bằng phẫu thuật. Kiểm soát tiết acid chống bệnh lý loét đường tiêu hóa bằng cách dùng cácthuốc kháng thụ thể H2 hoặc ức chế bơm proton. Hiện nay ưu tiên dùng thuốc ứcchế bơm proton do hiệu quả kháng tiết mạnh và thời gian tác dụng kéo dài, liềudùng thay đổi tùy thuộc vào bệnh nhân nhưng thường cao gấp nhiều lần liềuthường dùng. Các thuốc có thể sử dụng như omeprazol, lanzoprazol, pantoprazol,rabeprazol cho phép ức chế hiệu quả tiết acid trong phần lớn các trường hợp, đặcbiệt ở những bệnh nhân đề kháng với điều trị bằng kháng H2. Omeprazol có thểdùng bằng đường tiêm tĩnh mạch trong trường hợp cấp, ở bệnh nhân viêm thựcquản xơ teo nặng hoặc ở bệnh nhân trước và sau phẫu thuật, chia đôi 2 lần trongngày. Somatostatin và các chất đồng vận của nó như octreotid có hiệu quả ức chếhoạt động của gastrin là cơ sở cho điều trị. Tuy nhiên, vấn đề kiểm soát tiết acid dịch vị chỉ có thể là tạm thời, cònmuốn điều trị triệt để phải xử lý tốt căn nguyên gây bệnh. Cắt dạ dày toàn bộ hiện nay rất hiếm, chỉ có chỉ định trong những trườnghợp không đáp ứng hoặc đáp ứng rất kém với điều trị nội khoa. Từ khi có thuốc kháng tiết mạnh, việc cắt bỏ khối u là mục tiêu chính trongviệc điều trị nội chứng ZE vì đây là biện pháp duy nhất giúp điều trị triệt để. Điềutrị phẫu thuật cắt bỏ khối u là mục tiêu chính trong điều trị hội chứng ZE, vì đó làbiện pháp duy nhất giúp điều trị triệt để. Khoảng 50% các trường hợp u gastrindiễn tiến thành ác tính, có thể dẫn tới di căn gan, hạch... do vậy rất cần thiết pháthiện sớm, xác định vị trí, số lượng khối u để lựa chọn điều trị phù hợp. Cácphương pháp khác như điều trị hóa chất, tia xạ, tắc mạch nuôi khối u cũng cần lựachọn cho từng trường hợp cụ thể. Tuy nhiên việc cắt bỏ khối u hiện nay cũng rấtkhó khăn do phần lớn bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, đã có di căngan. Vì vậy, việc định kỳ kiểm tra sức khỏe, nhất là nội soi dạ dày tá tràng với cácbệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ cao là điều hết sức cần thiết giúp chẩn đoán vàđiều trị sớm, hạn chế tỷ lệ tử vong. ...