Nguyên lí chủ nghĩa Mác - Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất

Tham khảo tài liệu nguyên lí chủ nghĩa mác - lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất, khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguyên lí chủ nghĩa Mác - Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất A. lời nói đầu Quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất và trình độ pháttriển của lực lượng sản xuất là qui luật hết sức phổ biến trong công cuộcxây dựng đất nước của mỗi quốc gia. Sự mâu thuẫn hay phù hợp giữaquan hệ sản xuất và lực lượng sản xuất đều có ảnh hưởng rất lớn tớinền kinh tế. Sự tổng hoà mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quanhệ sản xuất tạo nên một nền kinh tế có lực lượng sản xuất phát triển kéotheo một quan hệ sản xuất phát triển. Nói cách khác quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất vàtrình độ của lực lượng sản xuất là một điều kiện tất yếu để phát triểnmột nền kinh tế. Do vậy, nghiên cứu về quy luật này sẽ giúp cho mỗi sinh viênchúng ta, đặc biệt là sinh viên khối kinh tế, có thêm những hiểu biết banđầu và sâu sắc hơn về sự phát triển của nước ta cũng như trên thế giới;hiểu được quy luật vận động của nền kinh tế từ đó có thể góp một phầnnhỏ bé của mình vào sự nghiệp xây dựng nước nhà sau này. B. NỘI DUNG I. ĐẶT VẤN ĐỀ Với tính cách là phạm trù của chủ nghĩa duy vật lịch sử phươngthức sản xuất biểu thị cách thức con người thực hiện quá trình sản xuấtvật chất ở những giai đoạn lịch sử nhất định của xã hội loài người. Dướisự vận động của lịch sử loài người, cũng như sự vận động của mỗi xãhội cụ thể, sự thay đổi về phương thức sản xuất bao giờ cũng là sự thayđổi có tính chất cách mạng. Trong sự thay đổi đó, các quá trình kinh tế, xãhội được chuyển sang một chất mới. Phương thức sản xuất là cái mà nhờnó người ta có thể phân biệt được sự khác nhau của những thời đại kinhtế khác nhau. Mà phương thức sản xuất chính là sự thống nhất giữa lựclượng sản xuất ở một trình độ nhất định và quan hệ sản xuất tương ứng.Đó cũng chính là quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất và trìnhđộ phát triển của lực lượng sản xuất. Do vậy, quy luật trên trước hết là quy luật kinh tế nhưng hơn thếnữa nó còn là quy luật cơ bản nhất của toàn bộ đời sống xã hội của lịchsử nhân loại bởi vì nó là quy luật của bản thân phương thức sản xuất. Sựtác động của quy luật này dẫn tới sự thay đổi của phương thức sản xuấtvà kéo theo sự thay đổi cua toàn bộ đời sống xã hội. Với những lý do trên, quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với tínhchất và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất có ý nghĩa hết sức tolớn. Tuy nhiên, việc nắm bắt được quy luật này không phải là đơn giản,nhận biết được một quan hệ sản xuất có phù hợp với tính chất và trìnhđộ phát triển của lực lượng sản xuất hay không hoàn toàn phải phụ thuộcvào thực tiễn của sản xuất và kinh nghiệm bản thân. Với những chínhsách, đường lối và chủ trương đúng đắn, nắm bắt tốt quy luật của Đảngvà Nhà nước, nền kinh tế, đặc biệt là kinh tế nhiều thành phần đã pháttriển mạnh mẽ, đưa nước ta từ một nước nông nghiệp lạc hậu phát triểnthành nước sản xuất nông nghiệp tiên tiến; góp phần đẩy nhanh nền kinhtế nước nhà đi sang một hướng khác, sánh vai cùng các nước trong khuvực và trên thế giới. II- GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀA/ KHÁI NIỆM VỀ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT VÀ QUAN HỆ SẢN XUẤT: 1/ Lực lượng sản xuất: Để tiến hành sản xuất thì con người phải dùng các yếu tố vật chấtvà kỹ thuật nhất định. Tổng thể các nhân tố đó là lực lượng sản xuất. Lựclượng sản xuất biểu hiện mối quan hệ giữa con người với tự nhiên.Nghĩa là trong quá trình thực hiện sản xuất xã hội con người chinh phụctự nhiên bằng các sức mạnh hiện thực của mình sức mạnh đó được chủnghĩa duy vật lịch sử khái quát trong khái niệm lực lượng sản xuất. Trìnhđộ lực lượng sản xuất biểu hiện trình độ chinh phục tự nhiên của conngười. Lực lượng sản xuất nói lên năng lực thực tế của con người trongquá trình sản xuất tạo nên của cải cho xã hội đảm bảo sự phát triển củacon người. Lực lượng sản xuất bao gồm người lao động và kỹ năng lao độngvà tư liệu sản xuất. Trong quá trình sản xuất công cụ lao động tác độngvào đối tượng lao động để tạo ra của cải vật chất thì tư liệu lao độngđược hoàn thiện nhằm đạt được năng suất lao động cao. Còn trong tư liệulao động tức là tất cả các yếu tố vật chất mà con người sử dụng để tácđộng vào đối tượng lao động thì công cụ lao động là yếu tố quan trọngnhất linh hoạt nhất. Bởi vậy khi công cụ lao động đã đạt đến trình độ tinhọc hoá được tự động hoá thì vai trò của nó lại càng quan trọng. Trongmọi thời đại công cụ sản xuất luôn là yếu tố đông nhất của lực lượngsản xuất. Chính sự chuyển đổi cải tiến và hoàn thiện không ngừng của nóđã gây lên những biến đổi sâu sắc trong toàn bộ tư liệu sản xuất. Trình độphát triển công cụ lao động là thước đo trình độ chinh phục tự nhiên củacon người. Có thể coi yếu tố quan trọng nhất trong lực lượng sản xuấtchính là con người. Trong thời đại ngày nay khoa học đã phát triển tớimức trở thành nguyên nhân trực tiếp của nhiều biến đổi to lớn ...