Nguyên nhân táo bón

Bệnh táo bón có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng gặp nhiều hơn cả là ở người cao tuổi (NCT). Táo bón có thể phòng ngừa được nhưng phải kiên trì thực hiện. Khi nào gọi là táo bón? Bình thường một người có thể đi ngoài từ 1 - 3 lần trong một ngày, đêm cũng có thể trên 3 lần trong một tuần. Được gọi là bị táo bón khi quá 3 ngày chưa đi ngoài, hoặc đi ngoài dưới 3 lần trong một tuần. Táo bón thường có đau quặn bụng từng cơn, phân rắn, mỗi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguyên nhân táo bónĐi tìm nguyên nhân táo bónBệnh táo bón có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng gặp nhiềuhơn cả là ở người cao tuổi (NCT). Táo bón có thể phòngngừa được nhưng phải kiên trì thực hiện.Khi nào gọi là táo bón?Bình thường một người có thể đi ngoài từ 1 - 3 lần trong mộtngày, đêm cũng có thể trên 3 lần trong một tuần. Được gọi làbị táo bón khi quá 3 ngày chưa đi ngoài, hoặc đi ngoài dưới 3lần trong một tuần. Táo bón thường có đau quặn bụng từngcơn, phân rắn, mỗi khi đi ngoài phải rặn mạnh.Thông thường thì mọi thức ăn, nước uống sau khi vào dạ dàyrồi xuống ruột đa phần sẽ được hấp thu ở ruột non, phần cònlại và các chất cặn bã sẽ dồn xuống đại tràng (trừ sữa hấp thuchủ yếu ở dạ dày). Tại đại tràng (ruột già) số còn lại của chấtdinh dưỡng sẽ được hấp thu tiếp tục, các chất cặn bã, chấtđộc do vi sinh vật và quá trình chuyển hóa sinh ra sẽ đượcđào thải ra ngoài. Trong trường hợp, nếu chất cặn bã, cácchất độc hại lưu lại trong đại tràng của người bệnh càng lâuvà càng nhiều thì càng làm ảnh hưởng càng lớn đến sức khỏecủa họ. Khi lượng nước trong chất thải bị hấp thu tiếp tục,càng làm cho phân rắn lại từng cục rất khó đi ngoài, thậm chírắn như phân dê.Một số NCT vừa bị táo bón vừa bị một số bệnh khác có liênquan đến táo bón thì mỗi lần đi ngoài càng làm cho bệnhnặng thêm vì phải rặn nhiều làm cho áp lực ổ bụng tăng lên(bệnh trĩ, bệnh tăng huyết áp).Những nguyên nhânCó nhiều nguyên nhân gây nên bệnh táo bón, đứng hàng đầutrong các nguyên nhân là do tuổi tác. Tuổi càng cao, chứcnăng sinh lý bị suy giảm vì cơ hoành, cơ vùng xương chậuyếu đi, các dịch bài tiết của đường ruột cũng giảm đáng kể(dịch vị, dịch mật, dịch ruột). Thêm vào đó, sự co bóp của cơtrơn của đường tiêu hóa ngày càng yếu dần hoặc mắc bệnhnứt kẽ hậu môn gây khó khăn khi đi đại tiện (đau, rát nênkhông dám rặn) càng làm cho táo bón tăng lên.Chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò hết sức quan trọng, vìNCT thường có xu hướng ăn ít chất xơ hơn bởi khả năngnhai, nuốt và tiêu hóa kém. Lượng chất xơ trong khẩu phầnăn giảm nên dễ dàng bị táo bón. Một số NCT do chế độ dinhdưỡng không hợp lý do yêu cầu trong điều trị một bệnh nàođó nhưng người bệnh lại kiêng khem quá mức, ăn ít hoặcchán không muốn ăn (ăn nhạt, ít muối) nên chất cặn bã ít,phân ít không tạo được phản xạ co bóp của đại tràng gây nêntáo bón.Một số NCT do thường xuyên ăn những loại thức ăn có nhiềuchất béo như bơ, sữa, đường tinh chế, thức ăn ít chất xơ, ănnhiều chất cay, nóng (ớt, hành, hồ tiêu, bồ tạt) và uống nhiềurượu, bia cũng có khả năng gây nên táo bón.Táo bón còn do lượng nước đưa vào cơ thể hàng ngày khôngđủ sự cần thiết (khoảng từ 1,5 - 2,0 lít) để tiêu hóa thức ăn.NCT thường lười uống nước (sợ đi tiểu nhiều lần), hoặc ăn íthoặc không có điều kiện ăn rau, quả cũng làm giảm lượngnước đưa vào cơ thể.Một số bệnh thường gặp ở NCT cũng ảnh đến tiêu hóa gâytáo bón như: bệnh thoái hóa khớp, viêm khớp, loãng xương,các bệnh tim mạch, huyết áp, đái tháo đường, các bệnh hôhấp mạn tính (tâm phế mạn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính(COPD).Một số trường hợp NCT do đang dùng một số thuốc để điềutrị bệnh cũng gây tác dụng phụ táo bón như: thuốc chốngtrầm cảm, thuốc bao bọc niêm mạc dạ dày (gastropulgit) hoặcquá lạm dụng một số thuốc có tác dụng nhuận tràng nhưforlax, duphalac (do dùng nhiều quá không có tác dụngnhuận tràng như mong muốn).Táo bón cũng có thể do mắc một bệnh khác, điển hình làbệnh trĩ, đặc biệt là trĩ nội. Bệnh nhân trĩ thường có xu hướngnhịn đi đại tiện vì sợ đau và chảy máu. Khi nhịn đại tiện lâuvà nhiều lần sẽ giảm phản xạ đại tiện, gây tích trữ phân dẫnđến táo bón.Một nguyên nhân khá quan trọng gây táo bón ở NCT là ít vậnđộng hoặc lười vận động cơ thể với vô vàn lý do khác nhau(do sức khỏe yếu, do mắc các bệnh thoái hóa khớp, do tuổicao lú lẫn…).Phòng táo bón như thế nào?Để đề phòng táo bón hoặc giảm dần bệnh táo bón nên ănnhiều rau trong mỗi một bữa ăn. Các loại rau phù hợp vớiNCT gồm: mồng tơi, khoai lang, muống, dền, đay. Nên ănmột số thức ăn có nhiều chất xơ như ruốc thịt, cá. Hàng tuầnnếu có điều kiện nên ăn từ 2 - 3 lần cá trong mỗi bữa ănchính, thay cho thịt. Nên ăn một số quả như cam, quít, bưởi,xoài, đu đủ chín, dưa chuột, mướp đắng, mướp. Chuối chínhoặc củ khoai lang luộc (hoặc nướng) cũng có giá trị đáng kểtrong việc phòng táo bón vì có tác dụng nhuận tràng. Khôngnên uống rượu, bia (trừ rượu vang đỏ nhưng cũng không lạmdụng), không ăn chất cay, nóng (ớt, hành, hồ tiêu, bồ tạt).Những người có bệnh được bác sĩ chỉ định dùng thuốc mà cótác dụng phụ gây táo bón thì cần dùng đúng chỉ định của bácsĩ không lạm dụng thuốc và khi có hiện tượng gây táo bóncần báo ngay cho bác sĩ (người trực tiếp điều trị cho mình) cóhướng xử trí thích hợp, tránh để táo bón kéo dài xảy ra.Không nên ngồi lâu mỗi lần đi ngoài và cũng không nên ngồilâu một chỗ. Hàng ngày nên tập thể dục ...