Nhà tù Phú Lợi – địa ngục trần gian

Được mệnh danh là “ địa ngục trần gian ”, nhà tù Phú Lợi đã được nhà nước công nhận và xếp hạng di tích lịch sử Quốc gia ngày 10/07/1980. Di tích nhà tù Phú Lợi Hiện tọa lạc trên đường Một Tháng Mười Hai, phường Phú Lợi, thị xã Thủ Dầu Một. Tổng diện tích hiện nay là 77.082m2, Nhà tù Phú Lợi là một trong những nhà tù lớn của Mỹ – Diệm ở miền Nam được dựng lên năm 1957 để giam cầm và tra tấn các chiến sĩ cách mạng và những người yêu nước...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhà tù Phú Lợi – địa ngục trần gianNhà tù Phú Lợi – địa ngục trần gianĐược mệnh danh là “ địa ngục trần gian ”, nhà tù Phú Lợi đã được nhà nước côngnhận và xếp hạng di tích lịch sử Quốc gia ngày 10/07/1980.Di tích nhà tù Phú Lợi Hiện tọa lạc trên đường Một Tháng Mười Hai, phường Phú Lợi,thị xã Thủ Dầu Một. Tổng diện tích hiện nay là 77.082m2,Nhà tù Phú Lợi là một trong những nhà tù lớn của Mỹ – Diệm ở miền Nam được dựnglên năm 1957 để giam cầm và tra tấn các chiến sĩ cách mạng và những người yêu nướclúc bấy giờ, và tồn tại suốt tám năm (1957-1964). Nhưng với tinh thần kiên cường bấtkhuất, các tù nhân Phú Lợi đã đoàn kết anh dũng đấu tranh thắng lợi.Nhà tù Phú LợiĐược mệnh danh “Địa ngục trần gian”Với mưu đồ xâm lược miền Nam, bằng thủ đoạn mị dân, khủng bố đến chiến dịch “tốcộng”, “diệt cộng” chỉ trong vòng 2, 3 năm sau Hiệp định Giơ – neo –vơ, Mỹ Diệm gâykhông biết bao tội ác trên cả miền Nam. Bằng khẩu hiện “thà bắt nhầm hơn bỏ sót”,chúng đã xây dựng thêm nhiều nhà tù. Và trong đó có nhà tù Phú Lợi nổi tiếng một thờilà “ địa ngục trần gian”.Từ giữa năm 1957, trại giam Phú Lợi được xây dựng bố trí ngay bên khu căn cứ quân sựvới tổng diện tích khoảng 12 ha. Số tù nhân chúng đưa về Phú Lợi đầu tiên có 4 nữ vàkhoảng 100 nam, đến cuối 1957 tăng lên 3.000 tù nhân. Chúng chia trại giam thành nhiềukhu vực: khu hành chánh, khu gia đình binh sĩ, khu An Trí Viện – gọi là khu “An TríViện” nhưng thực chất là trại giam. Khu trại giam gồm có 3 trại: Chi Lăng, Bạch Đằng,Đống Đa. Cả 3 trại có 9 phòng giam đánh dấu A,B,C,D,… mỗi trại ngăn cách nhau bằngbức tường kẽm gai dày đặc. Bao quanh 3 trại là 2 bức tường cao, có mấy lớp kẽm gai, hệthống đèn điện chiếu sáng vào ban đêm, hoàn toàn cách biệt với bên ngoài. Ở giữa trạigiam có nhà vòm cao để quan sát toàn khu trại. Xung quanh có 4 cổng ra vào và 4 lô cốtcanh phòng nghiêm ngặt. Có hai cổng chính: cổng thứ nhất mang bảng “Trung tâm cảihuấn Phú Lợi”, cổng thứ hai mang bảng “An trí viện”.Đến cuối năm 1958, số tù nhân lên đến gần 6.000 người, trong đó có 1.000 tù nhân là nữ.Anh chị em tù nhân quê quán ở khắp mọi miền đất nước chẳng may rơi vào tay giặc và bịchúng tập trung về đây.Đừng hỏi tên ai còn ai mấtSáu nghìn người chỉ một tên chungChỉ một tên: hòa bình thống nhấtTên những người bất khuất trung kiên (Hoàng Trung Thông)Chế độ khắc nghiệt của nhà tù Phú Lợi không khác gì địa ngục trần gian, ăn gạo mục cáươn, muối hạt, nước mắm có dòi… Sống bẩn thiểu, thiếu nước, nằm xà lim, chuồng cọp,lao động khổ sai bệnh tật không thuốc chữa trị… và những đòn điều tra đánh đập dãman… và chúng đặt ra “24 điều cấm” rất khắc nghiệt để lấy cớ đánh đập tù nhân. Vànhững tên “chúa ngục” nổi tiếng gian ác như: Nguyễn Văn Bông, Trần Vĩnh Đắc, HồVăn Tần,…Sự ra đời của các tổ chức ĐảngTrước những thủ đoạn vừa khủng bố vừa mị dân, những cảnh tra tấn dã man đày ải cựchình, anh chị em trong tù vẫn giữ được lòng kiên định và ý chí kiên cường chiến đấu. Đólà nhờ có sự lãnh đạo của Đảng và sự tự giác tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức cáchmạng của những người yêu nước, những người cộng sản.Qua kinh nghiệm thực tế trong phong trào hoạt động bí mật, nên chỉ trong một thời gianngắn các Đảng viên ở các trại đã tổ chức được đường dây liên lạc với nhau, các nhómĐảng viên các chi bộ bí mật lần lượt được thành lập. Đầu năm 1958, Đảng ủy Trung tâmPhú Lợi được thành lập, gồm có một số đồng chí: Vũ Duy Hanh (nguyên là bí thư tỉnh ủyTDM), Nguyễn Văn Trung,… và các chi bộ có các đồng chí: Nguyễn Thanh Liêm, Thiệt.Suốt những năm tháng ở đây, tù nhân có tổ chức bí mật của Đảng ta chỉ đạo. Ban Đạidiện, Tổ Tâm giao, hoặc Đôi bạn đồng hương ở từng trại giam làm nòng cốt đấu tranh,từng bước đấu tranh với kẻ thù đòi cải thiện đời sống, chống đàn áp, chống tra tấn tùnhân. Tất cả là nhờ sự kiên trung của các đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam.Vụ đầu độc tàn ác của Mỹ – DiệmMột sự kiện đã diễn ra vào những ngày cuối tháng 11 đầu tháng 12 năm 1958. Vụ thảmsát Phú Lợi: thường lệ mỗi năm Mỹ Diệm tổ chức 4 đợt đày tù nhân “loại A” ở các nhà tùtrong đất liền ra Côn Đảo vào những tháng 3,6,9,12 dương lịch. Trại giam Phú Lợi, saukhi phân loại có 450 tù nhân loại A – là đối tượng bị đày ra Côn Đảo vào cuối tháng11/1958, với ý đồ bí mật thủ tiêu tù nhân chuyến đi này.Theo kế hoạch mỗi tù nhân bị đày sẽ được nhận khẩu phần bánh mì (có trộn thuốc độc)và thức ăn kèm theo. Mọi việc đã chuẩn bị hoàn tất vào 28/11/1958, nhưng liên tiếpnhững ngày này biển động mạnh tàu không ra được vùng biển Vũng Tàu – Côn Đảo.Không từ bỏ giả tâm, Mỹ Diện thực hiện âm mưu hãm hại tù nhân Phú Lợi trong bốicảnh khác. Đó là ngày 30/11/1958, là ngày chủ nhật, trại giam vẫn thực hiện “ăn tươi”của tù nhân gồm bánh mì và các thức ăn khác. Để đủ khẩu phần ăn ngoài số bánh mì cũ(có thuốc độc) chúng trộn lẫn bánh mì mới vào nhau và cấp phát cho tù nhân. Số tù nhânbị ngộ độc tăng nhanh đau bụng, nôn mửa, co quắp, … Đến ngày 01.12.1958, số tù nhânbị ngộ độc tăng lên hàng trăm người, nhiều người chết, số nằm hôn mê bất tỉnh,… số anhchị em tù nhân bịnh nặng bị địch khiêng khỏi trại, đến ngày 02/12 và 03/12 số bệnh nhânnặng và chết càng đông, số người bị vùi tại chỗ, số nặng chuyển đi, nhưng số tù nhân ấykhông thấy được chuyển lại Phú Lợi nữa.Phòng biệt giamĐoàn kết anh dũng, đứng lên đấu tranh thắng lợiVới tinh thần kiên cường bất khuất, Đảng ủy trại giam quyết định đấu tranh công khaitrực tiếp, các tù nhân Phú Lợi đã đoàn kết anh dũng đấu tranh như: tung nóc nhà giam,phát loa phóng thanh kêu cứu trong ngày bi thảm 01.12.1958. Nhanh như chớp, tin địchđầu độc tù nhân đã được lan truyền khắp nơi. Đầu tiên nhân dân xã Phú Hòa, BìnhChuẩn, Hiệp Thành, Phú Văn,.. nổi dậy phối hợp với tù nhân ở Phú Lợi đấu tranh tố cáotội ác của Mỹ Diệm.Để chạy tội Mỹ – Diệm tìm cách phi tang nhân chứng, gây nên làn sóng căm phẩn trongvà ngoài nước. Chỉ sau 1 tháng vụ đầu độc ta nhận được liên tiếp nhiều bức điện của cáctổ c ...