Nhận biết sớm và phòng ngừa bệnh sởi

Sởi là một bệnh truyền nhiễm do virut gây ra và dễ bùng phát thành dịch, thường gặp ở trẻ em. Bệnh xảy ra quanh năm và lây truyền theo đường hô hấp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhận biết sớm và phòng ngừa bệnh sởiNhận biết sớm và phòng ngừa bệnh sởiSởi là một bệnh truyền nhiễm do virut gây ra và dễbùng phát thành dịch, thường gặp ở trẻ em. Bệnh xảyra quanh năm và lây truyền theo đường hô hấp.Tiêm phòng sởi mũi kết hợp rubella, quai bị cho trẻNhững trẻ chưa có hoặc không có đủ đáp ứng miễndịch với sởi thường rất dễ mắc bệnh khi tiếp xúc vớinguồn lây. Trẻ em dưới 6 tháng tuổi ít khi mắc sởi vìđang có kháng thể của mẹ truyền qua nhau thai. Sauđó kháng thể của mẹ ở trẻ sẽ giảm dần khi trẻ lớn.Đây là lý do tiêm chủng phòng sởi thường được thựchiện trước 12 tháng.Các biểu hiện đặc trưng của sởi bao gồm viêm long ởkết mạc mắt, niêm mạc đường hô hấp và tiêu hóa, sauđó phát ban đặc hiệu ngoài da, thường để lại nhiềubiến chứng nặng cho trẻ em nếu không được điều trịkịp thời.Làm thế nào để nhận biết và phát hiện sớm bệnhsởi?Nếu trong gia đình có một người bị bệnh thì có đến90% những người chưa có miễn dịch sẽ bị nhiễmbệnh. Sau khi tiếp xúc với mầm bệnh, người bệnhthường trải qua giai đoạn ủ bệnh kéo dài từ 10 - 12ngày mà không hề có triệu chứng.Tiếp theo đó là giai đoạn viêm long đặc trưng bởi sốtmức độ nhẹ đến vừa, ho khan, chảy nước mũi, viêmkết mạc mắt. Những triệu chứng này hầu như luônluôn xảy ra trước khi nội ban xuất hiện. Nội banthường xuất hiện ở vòm miệng, là những hạt nhỏbằng hạt cát, màu trắng ngà, xung quanh có viền đỏ.Hạt thường xuất hiện và biến mất nhanh trong vòng12 - 24 giờ. Nội ban hay hạt Koplik là dấu hiệu đặctrưng của bệnh, nếu nhìn thấy được hạt Koplik gầnnhư chắc chắn kết luận được bệnh nhân có mắc sởi.Đôi khi giai đoạn này biểu hiện bằng những triệuchứng nặng nề như sốt cao, co giật hoặc thậm chíviêm phổi. Ban trên da của trẻ mắc bệnh sởi.Sau giai đoạn viêm long là giai đoạn phát ban đặctrưng của sởi. Đây là giai đoạn điển hình nhất củabệnh với triệu chứng phát ban tuần tự trên da. Banthường xuất hiện đầu tiên ở vùng chân tóc phía sautai, sau đó xuất hiện ở mặt và lan dần xuống phíadưới trong vòng 24 - 48 giờ. Ban sởi là những bandạng dát - sẩn hơi nổi lên trên bề mặt da, sờ mịn nhưnhung và không đau, không hoặc ít ngứa, không sinhmủ. Trường hợp nhẹ, ban thường đứng gần nhaunhưng riêng rẽ. Trường hợp nặng, ban có xu hướnghợp với nhau làm thành những ban lớn hơn, thậm chítừng mảng. Khi ban lan đến chân thì sốt cũng độtngột giảm đi nếu không có biến chứng. Sau đó bancũng nhạt dần và mất đi đúng theo tuần tự nó đã xuấthiện, nghĩa là cũng từ trên xuống dưới. Sau khi banmất đi, trên da còn lại những dấu màu sậm lốm đốmthường được gọi là vết vằn da báo. Một số trườnghợp bệnh sởi biểu hiện không giống như miêu tả ởtrên như trong trường hợp bệnh nhân bị suy giảmmiễn dịch, ban có thể không điển hình. Dạng bệnhnày thường là bệnh nhân AIDS, hội chứng thận hư,điều trị thuốc ức chế miễn dịch...Các biến chứng thường gặp do sởiCác biến chứng thường gặp là viêm phổi, viêm taigiữa, viêm thanh quản, viêm não, cam tẩu mã, viêmruột kéo dài dẫn đến tình trạng tiêu chảy liên tục, loétgiác mạc, suy dinh dưỡng.Phòng bệnh như thế nào?Khi phát hiện có trẻ mắc sởi, cần cách ly trẻ bệnh vớicác trẻ lành. Người chăm sóc trẻ bệnh phải rửa taytrước và sau mỗi lần tiếp xúc, rồi mới được tiếp xúcvới trẻ lành.Hiện nay có vaccin tam liên sởi - quai bị - rubellatiêm phòng cho trẻ mũi đầu khi trẻ được 9 tháng tuổi,mũi thứ hai lúc trẻ lên 4 - 6 tuổi.Trong trường hợp đã có tiếp xúc nguồn lây, việc sửdụng globulin miễn dịch có thể phòng ngừa bệnhhoặc làm giảm mức độ nặng của sởi. Tuy nhiên đâylà phương thức phòng ngừa đắt tiền và ít phổ biến. ThS. Nguyễn Thanh Lâm