Nhân giống in vitro lan Hoàng nhạn tháng tám (Aerides odorata houlletiana)

Bài viết Nhân giống in vitro lan Hoàng nhạn tháng tám (Aerides odorata houlletiana) tập trung xác định ảnh hưởng của chất điều tiết sinh trưởng, nồng độ, các chất hữu cơ như dịch nghiền chuối, khoai tây đến khả năng phát sinh hình thái, khả năng nhân nhanh, sinh trưởng phát triển của cây trong nuôi cấy mô.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhân giống in vitro lan Hoàng nhạn tháng tám (Aerides odorata houlletiana)BÁO CÁO KHOA HỌC VỀ NGHIÊN CỨU VÀ GIẢNG DẠY SINH HỌC Ở VIỆT NAM - HỘI NGHỊ KHOA HỌC QUỐC GIA LẦN THỨ 5DOI: 10.15625/vap.2022.0091 NHÂN GIỐNG IN VITRO LAN HOÀNG NHẠN THÁNG TÁM (Aerides odorata houlletiana) Nguyễn Xuân Trường1, Nguyễn Thị Sơn1, Hoàng Thị Nga1,* Tóm tắt. Lan Hoàng nhạn tháng tám (Aerides odorata houlletiana) là loài lan rừng quý, có mùi thơm nồng nàn, độc đ o được ư chuộng trên thị trường. Với mục đích bảo tồn và phát triển loài lan này, nghiên cứu tập trung xác định ảnh hưởng của chất điều tiết sinh trưởng, nồng độ , các chất hữu cơ như dịch nghiền chuối, khoai tây đến khả năng phát sinh hình thái, khả năng nhân nhanh, sinh trưởng phát triển của cây trong nuôi cấy mô. Kết quả nghiên cứu cho thấy: Môi trường nền (2 g/L Hyponex + 15 g/L s cc rose + 4,5 g/L g r + 100 ml/L nước dừa) có bổ sung 1 mg/L BA và 0,3 mg/L α-NAA là phù hợp nhất để tái sinh chồi và thể chồi trong nhân nhanh lan Hoàng nhạn tháng tám. Trên môi trường này cho tỷ lệ mẫu tái sinh tạo thể PLB cao nhất (3,95 lần và 44,66 %). Môi trường bổ sung thêm 100 g/L khoai tây và 0,3 mg/L BA thích hợp cho gi i đoạn nhân nhanh, hệ số nhân chồi đạt cao (5,34 lần), tỷ lệ mẫu tạo PLB là 61,72 % và chất lượng chồi tốt nhất. Chồi lan Hoàng nhạn tháng tám sinh trưởng, phát triển và ra rễ tốt nhất trên môi trường có bổ sung dịch nghiền của 50 g/L khoai tây và 50 g/L chuối tiêu, đạt 4,05 rễ, 6,17 cm và 4,97 lá sau 8 tuần nuôi cấy. Từ khóa: Dịch nghiền hữu cơ, in vitro, lan Hoàng nhạn tháng tám (Aerides odorata x houlletiana).1. ĐẶT VẤN ĐỀ Lan Hoàng nhạn tháng tám (Aerides odorata houlletiana) thuộc chi lan Giánghương (Aerides), họ phong lan (Orchidaceae) - một loại lan rừng quý hiếm đang rất đượcưa chuộng vì có kiểu dáng màu sắc rất đẹp. Điểm nổi bật nhất làm nên thương hiệu củalan hoàng nhạn là mùi hương của chúng. Hương thơm của hoa nồng nàn đậm nhưngthoang thoảng không gắt. Cũng chính mùi hương này mà lan Hoàng nhạn được mệnh danhlà loài hoa thơm nhất trong dòng lan có hương thơm. Bên cạnh giá trị thẩm mỹ thì lanHoàng nhạn tháng tám còn có giá trị kinh tế rất lớn. Do là loài hoa có hương thơm nên nócòn được sử dụng để tách chiết tinh dầu phục vụ ngành mỹ phẩm. Cây đơn thân, rễ gió, cánh hoa màu vàng tươi, lưỡi hoa màu tím rất nổi bật. Chùmhoa khá dài (10 - 22 cm) trên mỗi chùm có từ 10 - 20 bông. Hoa thường nở vào tháng támhàng năm độ bền hoa từ 2 - 3 tháng. Trên thế giới chi Giáng hương có 28 loài riêng ViệtNam có 7 loài thì có tới 6 loài nằm trong danh sách CITES 2017 (lan rừng Việt Nam2017). Lan Hoàng nhạn tháng tám có khu vực phân bố hẹp tập trung chủ yếu ở vùng rừngcủa tỉnh Gia Lai song lại đang bị khai thác cạn kiệt do nhu cầu lớn của con người cộngthêm môi trường sống bị thu hẹp do nạn đốt phá rừng tràn lan như hiện nay sẽ dẫn đếnnguy cơ làm mất nguồn gen trong một tương lai gần. Hiện một số loài lan quý bị đe dọatuyệt chủng trong tự nhiên đã được bảo tồn nhờ phương pháp nảy mầm từ hạt (Kauth,1 Viện Sinh học Nông nghiệp, Học viện Nông nghiệp Việt Nam* Email: hoangngavsh@gmai.comPHẦN 2. NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG SINH HỌC PHỤC VỤ ĐỜI SỐNG VÀ PHÁT TRIỂN XÃ HỘI 8192005) hoặc nhân nhanh in vitro với nguồn nguyên liệu từ hạt. Công nghệ nuôi cấy mô tếbào được xem như công cụ khá phổ biết trên thế giới cũng như ở Việt Nam trong nhângiống vô tính cây trồng đặc biệt với các loài hoa lan đang bị cạn kiệt do nạn chặt phá, đốtrừng, khai thác bừa bãi, tận diệt (Vũ Ngọc Lan & cs, 2014, Hoàng Thị Nga & cs, 2019).Đã có nhiều tác giả trong và ngoài nước nghiên cứu nhân giống lan rừng như Nguyễn ThịSơn và cộng sự (2011) đã xây dựng được quy trình nhân giống in vitro lan Hoàng thảolong nhãn (Dendrobium firmbriatum Hook); Nguyễn Thị Quỳnh Trang và cộng sự (2013)nghiên cứu nhân giống cây lan Phi Điệp Tím (Dendrobium anosmum), Huidson et al.,2013, Hongthongkham et al., 2014 đã nghiên cứu xây dựng hệ thống tái sinh từ chồi đỉnh,nhân nhanh in vitro và bảo quản lạnh sâu cây lan Aerides odorata Lour. Tháng 10 năm2020 Trung tâm Nghiên cứu Giống cây trồng tỉnh Gia Lai thông báo đã nhân được 50.000cây lan Hoàng nhạn tháng tám tuy nhiên vẫn chưa có công bố quy trình nhân giống. Việcnghiên cứu đưa ra quy trình nhân giống lan Hoàng nhạn tháng tám sẽ góp phần bảo tồn,phát triển nguồn gen cây lan của Việt Nam cũng như hướng tới việc nhân nhanh cây conphục vụ thương mại hóa loài hoa đẹp và có giá trị thẩm mĩ cao này là việc làm cấp thiết cóý nghĩa.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU2.1.Vật liệu và thiết kế thí nghiệm Hình 1. Hoa Aerides odorata houlletiana Loài Aerides odorata houlletiana - được Viện Sinh học nông nghiệp thu thập tạiAyun Pa - Gia Lai. - Mẫu thí nghiệm: Chồi lan Aerides odor ...