NHẬP MÔN LOGIC HÌNH THỨC

Xác định mối quan hệ giữa các khái niệm sau đây và biểu diễn bằng sơ đồ ven: a. "Tích cực" - "không tích cực" - tiêu cực" b. "Thẩm phán" - "bị cáo" - "công chức" c. "Máy ĐTĐ" - "Tổng đài" - "băng bãi" a. Mối quan hệ giữa "Tích cực" - "không tích cực" - tiêu cực" Đây là mối quan hệ đối chọi (quan hệ đối lập) Được lần lượt ký hiệu C, B, A
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NHẬP MÔN LOGIC HÌNH THỨC NHẬP MÔN LOGIC HÌNH THỨC Câu 2: Xác định mối quan hệ giữa các khái niệm sau đây và biểudiễn bằng sơ đồ ven: a. Tích cực - không tích cực - tiêu cực b. Thẩm phán - bị cáo - công chức c. Máy ĐTĐ - Tổng đài - băng bãi a. Mối quan hệ giữa Tích cực - không tích cực - tiêu cực Đây là mối quan hệ đối chọi (quan hệ đối lập) Được lần lượt ký hiệu C, B, A C A B b. Thẩm phán - bị cáo - công chức Đây là mối quan hệ mâu thuẫn Được lần lượt ký hiệu C, B, A B C A c. Máy ĐTĐ - Tổng đài - băng bãi Đây là mối quan hệ ngang hàng Được lần lượt ký hiệu C, B, A B A C Câu 1: Tại sao từ tiền đề là phán đoán đơn Osp thì sẽ không thể rútđược câu kết luận bằng phép đổi chỗ? Hãy giải thích bằng sơ đồ ven. Mỗ phán đoán đều có dạng S - là/1 không là - P Trong đó: S - được gọi là chủ từ logic (subjectum- chủ thể) là bộ phận có nhiệmvụ ghi lại đối tượng mà phán đoán phản ánh. P - được gọi là vị từ logic (praedicatum- sự hiểu biết về cái gì đó - là bộphận có nhiệm vụ ghi lại lớp các sự vật hay thuộc tính, quan hệ nào đó màchúng ta định ghép nối hay loại trừ đối tượng của phán đoán với chúng (nóilên cái đó về đối tượng của tư tưởng). Là/không là - được gọi là hệ từ khẳng định/phủ định phán đoán dạngOsp; quan hệ giữa S và P ta thấy hai trường hợp xảy ra. * Quan hệ bao hàm: Một số sinh viên không phải là sinh viên biểudiễn. Lớp S: sinh viên Lớp B: sinh viên bưu điện. S S.P B Lớp sản phẩm: những người không phải là sinh viên bưu điện nhưngvẫn là sinh viên. Trong trường hợp này, ta thấy lớp S chỉ có một bộ phận đồng nhất vớilớp SP nên danh từ logic S không chu diên, còn lớp P hoàn toàn loại trừ vớilớp SP nên danh từ logic P là chu diên S, P+. * Quan hệ giao nhau: Một số sinh viên không phải là cán bộ bưu điện Lớp S: sinh viên Lớp P: cán bộ bưu điện. Lớp SP: những người không phải là cán bộ bưu điện nhưng lại là sinhviên. Trong trường hợp này, ta thấy lớp S chỉ có một bộ phận đồng nhất vớilớp SP nên danh từ logic S không chu diên, còn lớp P hoàn toàn loại trừ vớilớp SP nên danh từ logic là chu diên S-, P+. Nếu suy diễn trực tiếp từ tiền đề là một phán đoán trong phép đổi chỗ. * Nếu tiên đề là phán đoán khẳng định toàn thể. * Công thức suy luận đúng ASP đổi chỗ IPS Đọc là: có S là P, suy ra có P là S Hay là: Vì Isp là chân thực nên Ips cũng chân thực. Ví dụ: có sinh viên là cán bộ bưu điện (Isp - chân thực) Chứng minh tương tự với S luôn chỉ có một bộ phận ngoại diên nằmtrong ngoại diện của P còn P có thể có toàn bộ ngoại diện mà cũng có thểchỉ có một bộ phận nằm trong ngoại diên của S. Kiểm tra bằng sơ dồ ven: với phán đoán Isp có giá trị chân thực, thìquan hệ giữa S và P có thể diễn ra theo3 tình huống - quan hệ giao nhau vàquan hệ bao hàm, đồng nhất. S S P hoặc S P hoặc P - Nhận xét: từ 3 tình huống thể hiện qua 3 sơ đồ trên ta thấy chỉ có thểsuy ra được phán đoán đẳng trị bộ phận có P là S - Ips đúng cho cả ba tìnhhuống. * Nếu tiền đề là phán đoán phủ định toàn thể. - Công thức suy luận đúng: ESP đổi chỗ EPS Đọc là: mói không là P, suy ra mọi P cũng không là S. Hay là: Vì Esp là chân thực nên Eps cũng chân thực. Ví dụ: mọi loài sống trên cạn không phải là loài cá (Esp- chân thực) Suy ra: mọi loài cá không sống trên cạn (Eps- chân thực) - Chứng minh tương tự với S và P có quan hệ tách rời. - Kiểm tra bằng sơ đồ ven: với phán đoán Osp có giá trị logic chân thực,thì quan hệ giữa S và P như trên ta thấy mọi S không là P và đương nhiênmọi P cũng không là S suy ra Esp là có giá trị tự logic chân thực. Lưu ý: đối với tiền đề là phán đoán phủ định bộ phận không thực hiệnphép đổi chỗ được. - Chứng minh: với phán đoán dạng Osp ta thấy quan hệ giữa S và P cóhai trường xảy ra là quan hệ S giao nhau với P là quan hệ S bao hàm P. Nhưvậy xuất phát từ một tiền đề có hình thức có S không là P thì lại có hai khảnăng thứ hai làCó P là S. Hai khả năng trên hoàn toàn đối lập (loại trừnhau), do đó không thể có câu kết luận. - Kiểm tra bằng sơ đồ ven với phán đoán OSP có giá trị logic chân thựcthì quan hệ giữa S và P chỉ có thể xảy ra theo 3 tình huống - quan hệ tách rời,quan hệ giao nhau và quan hệ bao h ...