Nhật Bản và Sakura

Đôi điều về hoa anh đào mùa xuân Nhật Bản, một chút điểm qua về tâm tư người Nhật, một thoáng qua về hoa anh đào nở. Bây giờ chúng ta hãy cùng bước vào một khu vườn anh đào đang nở, chúng ta có thể nằm im dưới gốc anh đào ngắm hoa hay chúng ta có thể lững thững dạo bộ xem hoa. Thấy hoa, xem hoa và ngắm hoa anh đào như thế, chúng ta sẽ hiểu được trọn vẹn ý nghĩa của chữ "hanami" . Chưa có dịp nhìn hoa Anh Đào nở, chưa có dịp......
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhật Bản và SakuraNhật Bản và Sakura (Hoa Anh Đào Nhật Bản)[29/04/2005 - Tác giả: admin1 - Vietnam Review]Trần Nguyên Thắng, 29.04.2005Có lẽ Nhật Bản là đất nước duy nhất trên trái đất đã được lồng vào những biểu tượngkhiến người ta hình dung ra ngay được đất nước này mỗi khi có người nhắc đến nó.Chẳng hạn như nói đến Phú Sĩ Sơn (Fuji-mountain) hay nói xứ Phù Tang, xứ sở Mặt trờimọc hoặc xứ của con cháu Thái Dương Thần Nữ thì người ta đều biết ngay là Nhật Bản.Nhưng thật là thiếu sót nếu người ta không nhắc đến một biểu tượng mà tự nó bao gồmđược cả không gian lẫn thời gian, bao gồm được cả nét văn hóa nhẹ nhàng thi vị đẹp đẽcủa nước Nhật, bao gồm cả một triết lý sống chết cho người dân Nhật. Biểu tượng đó làmùa hoa Anh Đào, Hanami là một từ của người dân Nhật và chỉ được dùng vào tiết mùaxuân , vào dịp cuối tháng 3 đầu tháng 4 lúc mà hoa Anh Đào nở rộ trên khắp mọi nơi củaxứ Phù Tang (nhất là trên đảo Honshu, đảo lớn nhất của Nhật Bản). HANA có nghĩa làhoa, MI có nghĩa là nhìn, là xem. Hanami được viết bằng 2 từ Hán-Việt là Hoa Kiến tứclà thấy hoa, xem hoa, ngắm hoa...Thời gian của Hanami được kéo dài bằng thời gian củamùa hoa Anh Đào nở. Đây là khoảng thời gian mà người dân Nhật tụ tập gia đình, bạn bètổ chức những buổi picnic ca hát ăn uống vui đùa tại những công viên, dưới những gốcAnh Đào, bên trên hoa nở rộ trắng xóa trên những cành cây. Nhậât Bản không phải là xứchỉ có hoa Anh Đào nở, họ cũng có những loại hoa khác cũng nở rộ vào tiết mùa xuân, cũngcó những bản nhạc ca ngợi hoa hồng đã nở (bara ga saita), thế nhưng hanami vẫn mangmột ý nghĩa riêng ám chỉ về mùa Anh Đào nở. Phải chăng hoa Anh Đào có một ý nghĩa sâuxa nào đó trong lòng con cháu Thái Dương Thần Nữ.Chúng ta hay nói đến các loại cây Đào, hoa Đào nhưng nhiều khi chúng ta không để ý đếnsự khác nhau giữa các chủng loại Đào (*). Sakura được viết chữ Hán Việt gọi là cây Anh(** theo tự điển Hán Việt của Thiều Chửu) . Chữ Hán vốn dĩ là một loại chữ tượng hìnhđể ám chỉ mọi sự vật, nên chúng ta cũng tìm hiểu đôi chút về cấu trúc của chữ Anh (đào)này. Chữ Anh trong tiếng Hán bao gồm chữ Mộc (cây) bên trái + 2 chữ Bối (quí giá) bêntrên + chữ Nữ (thiếu nữ) ở dưới chữ Bối và ngồi dựa vào chữ Mộc. Chữ viết cũng cho ramột khái niệm về cây Anh Đào, cây được xem như là loại cây quí với hình ảnh nhẹ nhàngcủa người con gái đứng tựa bên cây. Sakura cũng là một chủng loại của Đào nên vì thếđược gọi là Anh Đào để phân biệt với Sơn Đào, Thu Đào, Hàn Đào, Lý Đào ..v..v. Loại hoanày (sakura) còn có tên Nhật khác là Somei Yoshino hay còn được gọi tắt là Yoshino (trêninternet thì các trang web thường viết là Yoshino) .Vào mùa đông cây Anh Đào trụi lá, không một chiếc lá nào có thể ngủ yên trên cành câyqua một mùa đông giá lạnh của Nhật Bản. Xứ Phù Tang có tháng 1 giá buốt, tháng 2 lạnhgiá; tháng 3 là tháng giao thời giữa đông và xuân, giữa cái lạnh cuối đông và cái ấm áp đầuxuân, giữa cái ngủ yên và cái cựa mình thức giấc. Đây cũng là lúc cây Anh Đào cựa mình,dụi mắt để đón nàng xuân về khắp mọi nơi trên xứ sở của con cháu Thái Dương Thần Nữ. Vào tuần lễ cuối tháng 3, cây Anh Đào bắt đầu đâm chồi nảy lộc, những mầm nụ đã bắtđầu ra nụ. Nụ nằm yên đó chờ cho tiết trời trở ấm thì bung nở ra hoa. Mỗi nụ hoa thườngthì cho ra nhiều đóa hoa. Có nụ cho ra 2 đóa , có nụ cho ra đến 4 - 5 đóa Anh Đào. Cuốnghoa Anh Đào màu hồng đậm và thân cuống có màu xanh lá. Mỗi đóa hoa chỉ lớn độ 2-3cmvà nở sát vào nhau, nhưng điểm đặc biệt nhất của hoa Anh Đào là mỗi đóa Anh Đào chỉ cóđúng 5 cánh hoa nằm cạnh nhau và tạo cho hoa một hình dáng cân đối. Các cánh hoa rấtmỏng và mịn, cánh có màu trắng hồng phía ngoài và màu hồng của cánh hoa thường thìđậm hơn về phía nhụy hoa, làm nổi bật các đầu nhụy hoa vàng nằm ngay giữa đóa hoa.Một chút hồng nhạt trên các đầu cánh hoa hay một chút hồng đậm ở dưới cánh hoa cộngvới những giọt sương sáng sớm long lanh còn đọng lại trên cánh hoa cũng là những hìnhảnh tuyệt vời cho những người chụp ảnh tài tử.Thông thường hoa Anh Đào nở bung ra vào những ngày cuối tháng 3 (***).Hoa chỉ nở khithời tiết băùt đầu ấm áp, trời trở lạnh thì sẽ hãm hoa lại, hoa không nở cho đến khi tiếttrời ấm lên. Từ lúc hoa Anh Đào nở cho đến khi hoa rụng , thời gian chỉ kéo dài trongkhoảng 10 ngày. Một thời gian thật ngắn ngủi và cũng vì thế , mà người Nhật đã ví đờisống họ cũng giống như đời sống ngắn ngủi của hoa Anh Đào. Nhìn hoa nở, xem hoa nở ,ngắm hoa nở và rồi thì nhìn hoa rụng , xem hoa rụng, ngắm hoa rụng. Chỉ chừng đó thôi,tưởng chừng như không có gì đặc biệt cả. Thế nhưng mà tất cả sức mạnh của Nhật Bảnvề mọi mặt ngày nay có được, tất cả đều từ đó mà ra.Khi hoa Anh Đào nở rộ, thì từ xa người ta chỉ thấy toàn một màu hoa trắng hồng che phủcả toàn cây. Nếu Anh Đào chỉ là một cây đơn độc, đứng trơ vơ trên một khoảng đất nào đóthì có lẽ xem ra nó cũng chỉ bình thường như các loại cây khác, nhưng khi có dịp nhìn cảmột rừng Anh Đào nở như ở Hamanako (Hamamatsu), Shinju ...