NHIỄM ĐỘC DIOXIN VÀ CÁC HỢP CHẤT CÓ ĐỘC TÍNH GIỐNG DIOXIN DO Ô NHIỂM MÔI TRƯỜNG - PGS.TS.DƯƠNG THANH LIÊM

Dioxin là sản phẩm phụ không mong muốn của các ngành công nghiệp liên quan đến Clo như công nghiệp sản xuất nhựa PVC; thuốc trừ sâu, đốt chất thải đồ nhựa, công nghiệp sản xuất đồ nhựa và tẩy trắng giấy… Dạng độc nhất của dioxin là 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioxin (TCDD). Thập niên 40 -50: Thuốc diệt cỏ 2, 4, 5-trichlorophenoxyacetic acid (2,4,5-T) được sử dụng như là chất làm rụng lá màu da cam trong chiến tranh Việt Nam.Dioxin được hình thành khi những hợp chất có chứa clo bị tác động bởi nhiệt độ cao hay được xúc tác...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NHIỄM ĐỘC DIOXIN VÀ CÁC HỢP CHẤT CÓ ĐỘC TÍNH GIỐNG DIOXIN DO Ô NHIỂM MÔI TRƯỜNG - PGS.TS.DƯƠNG THANH LIÊMNHIỄM ĐỘC DIOXIN VÀ CÁC HỢP CHẤT CÓ ĐỘC TÍNHGIỐNG DIOXIN DO Ô NHIỂM MÔI TRƯỜNG PGS.TS.DƯƠNG THANH LIÊM Bộ môn Dinh dưỡng Khoa Chăn nuôi Thú Y Trường Đại học Nông LâmCÂU TRUC HOA HOC VÀ CAC ĐĂC TINH CUA DIOXIN ́ ́ ́ ̣ ́ ̣ ́ ̉ 2,3,7,8-Tetrachlorodibenzo-p-dioxin Cl O Cl Cl O Cl Dẫn xuất này là dạng độc nhất của dioxin Các hợp chất giống dioxin Dioxin-like Compounds (DLCs) Số lượng các dẫn xuất hình thành trong phản ứng tổng hợpCac đông đăng hóa học ́ ̀ ̉ PCB PCDD PCDFMonochloro (M) 3 2 4Dichloro (D) 12 10 16Trichloro(T) 24 14 28Tetrachloro(Tr) 42 22 38Pentachloro (P) 46 14 28Hexachloro (Hx) 42 10 16Heptachloro (Hp) 24 2 4Otachloro (O) 12 1 1Nonachloro 3Decachloro 1 ̉Tông 209 75 135 Cấu trúc khung hóa học của PCDD và PCDF 9 1 9 18 O 2 8 27 O 3 7 O 3 6 PCDD 4 6 PCDF 4 Các vị trí đánh số là vị trí mà chlor có thể gắn lên,càng gắn nhiều thì hợp chất càng độc và càng bền vững So sánh mức độ gây độc (độc lực) của các dẫn xuất của dioxin (Nguồn ATSDR, 1997). Hợp chất (Dẫn xuất dioxin) Liều gây chết 50%, Đương lượng độc LD50 lực TEQ (TEFi) 2,3,7,8-tetrachloro-DD ① 1 1 1,2,3,7,8-pentachloro-DD 5 0,2 1,2,3,7,8,9-hexachloro-DD 10 0,1 1,2,3,4,6,7,8-heptachloro-DD 100 0,01 1,2,4,7,8-pentachloro-DD 1125 0,00089 2,3,7-trichloro-DD 30000 0,00003 2,3,4,7,8-pentacholro-DF ② 2 0,5 2,3,7,8-tetrachloro-DF 10 0,1 1,2,3,7,8,9-hexachloro-DF 10 0,1 1,2,3,7,8-pentachloro-DF 20 0,05 1,2,3,4,7,8, 9-heptachlor-DE 100 0.01①. DD = dibenzo-p-dioxin ATSDR (Agency for Toxic Substances and Disease Registry)②. DF = dibenzofuran Bảy hợp chất hóa học độc hại gây chết người bậc nhất LD50 mg/kgBotulinum toxin A 3 x 10-8Tetanus toxin A 5 x 10-6Diphtheria toxin 3 x 10-4Dioxin * 3 x 10-2Muscarine 2 x 10-1Bufotoxin 4 x 10-1Sarin * 4 x 10-1 http://www.chemit.co.uk/ftpupload/CHEMOPHOBIA.ppt Hệ số đương lượng độc lực (TEFi) của các hợp chất giống dioxin PCB Đương lượng Đương lượng Các dẫn xuất độc lực TEFi Các dẫn xuất độc lực TEFi của PCB do Của PCB do WHO đề nghị WHO đề nghị 3,3’,4,4’-TCB 0,0005 2,3,3’,4,4’,5-HxCB 0,0005 3,3’,4,4’,5-PeCB 0,1 2,2,3’,4,4’,5’-HxCB 0,00053,3’,4,4’,5,5’-HxCB 0,01 2,3’,4,4’,5,5’-HxCB 0,00001 2,3,3’,4,4’-PeCB 0,0001 2,3,3’,4,4’,5,5’-HpCB 0,0001 2,3,4,4’,5-PeCB 0,0005 2,2’,3,3’,4,4’,5-HpCB 0,0001 2,3’,4,4’,5-PeCB 0,0001 2,2’,3,4,4’,5,5’-HpCB 0,00001 2’,3,4,4’,4-PeCB 0,0001 - - Tính tổng đương lượng độc lực của dioxin và các hợp chất giống dioxin n Total TEQs = Sum (CI x TEFi) i=1Trong đó: TEQ là đương lượng độc lực (Toxicity equivalent) CI là nồng độ của một đơn chất trong hỗn hợp các chất giống dioxin. TEFi là hệ số nhân đương lượng độc lực của ...