Nhiễm độc thủy ngân – ẩn họa từ khai thác vàng

Giá vàng tăng cao là một trong những nguyên nhân khiến ở nhiều nơi trên thế giới, từng dòng người vẫn không ngừng đổ về những khu mỏ khai thác vàng có phép và không phép. Do sử dụng hình thức khai thác thủ công và công nghệ thô sơ, hoạt động khai thác vàng vô tình đẩy các cộng đồng địa phương, nhân công tham gia khai thác và môi trường tự nhiên vào tình trạng bị hủy hoại bởi nhiễm độc thủy ngân. Nhiễm độc do tiếp xúc với thủy ngân Run, dễ xúc động, hay quên và...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhiễm độc thủy ngân – ẩn họa từ khai thác vàngNhiễm độc thủy ngân – ẩn họa từ khai thác vàngGiá vàng tăng cao là một trong những nguyên nhân khiến ở nhiều nơi trênthế giới, từng dòng người vẫn không ngừng đổ về những khu mỏ khai thácvàng có phép và không phép. Do sử dụng hình thức khai thác thủ công vàcông nghệ thô sơ, hoạt động khai thác vàng vô tình đẩy các cộng đồng địaphương, nhân công tham gia khai thác và môi trường tự nhiên vào tình trạngbị hủy hoại bởi nhiễm độc thủy ngân.Nhiễm độc do tiếp xúc với thủy ngânRun, dễ xúc động, hay quên và gặp ảo giác là những triệu chứng thường gặpnhất ở nhiều người thợ sản xuất mũ của Anh hồi đầu thế kỷ XIX. Công việcthường ngày của họ là tiến hành tách lông động vật rồi ngâm chúng trongmột hợp chất gọi là nitrat thủy ngân – Hg(NO3)2. Chính quy trình này đãkhiến họ bị ảnh hưởng bởi lượng dung dịch độc hại bốc hơi vào không khí.Trước nỗi ám ảnh từ nhiễm độc thủy ngân, các nước phương Tây đã cấm dàihạn những ngành, nghề buộc người công nhân phải tiếp xúc với thủy ngân.Đến năm 2008, Liên minh Châu Âu (EU) tiến tới quyết định cấm bán nhiệtkế có sử dụng thủy ngân ra ngoài cộng đồng.Song ở nhiều nơi trên thế giới, tình trạng sử dụng thủy ngân để chiết táchvàng vẫn còn tồn tại. Đơn cử, ở châu Phi, lượng thủy ngân được sử dụng đểkhai thác vàng cũng đang gia tăng theo sự lên giá của vàng.Bởi lẽ, lọc vàng bằng thủy ngân vốn là một phương pháp thủ công phổ biến,nhanh chóng và tương đối rẻ tiền. Thủy ngân tự “hút” vàng và rất dễ táchvàng ra khỏi đá và các vật liệu khác.Tuy nhiên, hậu quả để lại là một lượng thủy ngân lớn đã bị rò rỉ ra môitrường, khoảng 70% số này thường được tìm thấy trong nguồn nước, gieorắc nguy cơ lâu dài đối với những công nhân khai mỏ và cộng đồng dân cưvùng hạ lưu hoặc vùng thuận hướng gió thổi từ các khu khai thác vàng. Vickers thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thì “nhữngTheo bà Carolyncộng đồng đào vàng là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương bởi thủy ngânthường ngấm vào chuỗi thức ăn mà điển hình là cá, gây ảnh hưởng nặng nềtới sức khỏe người phụ nữ, đồng thời tác động tới sự phát triển của não vàkhả năng phát triển tư duy của những thai nhi còn trong bụng mẹ”.Hiệp ước Liên Hợp quốc về thủy ngân?Trung tuần tháng này, đoàn đại biểu của 120 quốc gia trên thế giới đã họpmặt tại trụ sở của Chương trình Môi trường Liên Hợp quốc (UNEP) tạiNairobi (Kenya) nhằm đàm phán để hướng tới một Hiệp ước toàn cầu vềgiảm ô nhiễm thủy ngân.Các cuộc đàm phán đều tập trung vào mục tiêu giảm bớt lượng cung cấpthủy ngân trên thị trường ; giảm thiểu nhu cầu về thủy ngân trong sảnxuất và hoạt động thương mại quốc tế; giảm lượng phát thải thủy ngân rabầu khí quyển; đồng thời thảo luận về hướng xử lý chất thải chứa thủy ngânvà các khu vực ô nhiễm thủy ngân.Hiệp ước về thủy ngân được kỳ vọng sẽ ra đời vào năm 2013, Dự thảo Hiệpước đến nay cũng đã hoàn thành. Vì chủ yếu kêu gọi hạn chế kinh doanh,buôn bán thủy ngân và áp đặt lệnh cấm xả thải thủy ngân ở các nước đangphát triển nên Dự thảo nhấn mạnh sẽ phải thúc đẩy các gói hỗ trợ tài chínhvà kỹ thuật cho các nước này.Tuy nhiên, dù có ban hành Hiệp ước thì người ta vẫn lo ngại việc thực thi sẽchẳng hề dễ dàng vì lâu nay, hoạt động thương mại quốc tế liên quan tới thứkim loại độc hại này đa phần đều không được kiểm soát.Đơn cử, một lượng lớn thủy ngân vẫn thường xâm nhập từ nước ngoài vàochâu Phi thông qua các sản phẩm như pin, bóng đèn, thậm chí dưới dạngchất thải.Mỗi năm, hoạt động khai mỏ thủ công thải ra môi trường khoảng 1.000 tấnthủy ngân, chiếm 30 – 40% lượng ô nhiễm thủy ngân do con người tạo ratrên Trái đất, thậm chí tình hình còn tồi tệ hơn trong thập kỷ vừa qua.Tuy nhiên, trước mối đe dọa khôn lường từ ngộ độc thủy ngân, số đôngtrong 55 quốc gia, nơi nạn khai thác vàng quy mô nhỏ đang lan rộng, lại tỏra thiếu ý chí, quyết tâm chính trị và năng lực ngăn chặn thủy ngân ảnhhưởng tới 10 – 15 triệu thợ đào vàng quy mô nhỏ.Thêm nữa, còn một điều đáng lo ngại là hoạt động đào vàng quy mô nhỏ chủyếu xảy ra ở khu vực nông thôn và hầu như được tiến hành phi chính thức,vì vậy thông tin về số người tham gia cũng như tổng lượng thủy ngân bị thảira môi trường hầu như không có, Ludovic Bernaudat thuộc Tổ chức Pháttriển Công nghiệp Liên Hợp quốc (UNIDO) cho biết.Trong khi đó, ngay cả trong tương lai, nếu hoạt động khai thác dùng thủyngân được thay thế bằng các phương pháp thân thiện với môi trường hơnnhư tách bằng trọng lực, thu giữ hơi thủy ngân bằng nồi chưng cất… vẫn sẽkhông thể tránh khỏi những tác động đối với lao động trẻ em ...