Nhiễm khuẩn hô hấp hay gặp ở trẻ nhỏ và cách xử trí

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hàng năm trên thế giới có khoảng 12,9 triệu trẻ em tử vong, trong đó có 4,3 triệu trẻ tử vong vì nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính (NKHHCT) mà 95% là ở các nước đang phát triển. Trẻ nhỏ dưới 1 tuổi là nhóm trẻ dễ bị NKHHCT nhất. Ngoài thể phổ biến hay gặp nhất làviêm mũi họng cấp tính, trẻ nhỏ thường bị các thể nặng như: viêm nắp thanh quản, viêm thanh quản, viêm tiểu phế quản và viêm phế quản - phổi.Viêm mũi họng cấp tính Đây...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nhiễm khuẩn hô hấp hay gặp ở trẻ nhỏ và cách xử trí Nhiễm khuẩn hô hấp hay gặp ở trẻ nhỏ và cách xử trí Cho trẻ thở khí dung. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hàng năm trên thế giới có khoảng 12,9triệu trẻ em tử vong, trong đó có 4,3 triệu trẻ tử vong vì nhiễm khuẩn hô hấpcấp tính (NKHHCT) mà 95% là ở các nước đang phát triển. Trẻ nhỏ dưới 1tuổi là nhóm trẻ dễ bị NKHHCT nhất. Ngoài thể phổ biến hay gặp nhất làviêm mũi họng cấp tính, trẻ nhỏ thường bị các thể nặng như: viêm nắp thanhquản, viêm thanh quản, viêm tiểu phế quản và viêm phế quản - phổi. Viêm mũi họng cấp tính Đây là thể bệnh thường gặp nhất, chiếm khoảng 50-70% số trẻ bị bệnh. Vìtrẻ nhỏ chỉ thở bằng mũi (trong khi trẻ lớn và người lớn thở cả qua mũi và miệng)nên chỉ cần nghẹt mũi đã gây triệu chứng khó thở nặng. Biểu hiện chủ yếu của thểbệnh này là sốt nhẹ hoặc không, kèm theo viêm long hô hấp (ho, chảy nước mũi),quấy khóc, khó bú, khó ngủ và thường thở há miệng do tắc đường thở chính làmũi. Trẻ có thể thở nhanh hơn bình thường, đôi khi co rút lồng ngực, đầu gật gùtheo nhịp thở nhưng ít khi bị tím tái. Khám thường thấy các khoang mũi hẹp hoặctắc hẳn do viêm phù nề, niêm mạc mũi đỏ rực, nhiều dịch xuất tiết trong hoặc đụcnhư mủ, đôi khi quánh dính hoặc khô cứng thành cục dày bịt kín 1 hoặc cả 2 bênlỗ mũi. Thành trước, thành sau họng và 2 tuyến hạnh nhân khẩu cái (amidan) cũngthường bị viêm phù nề đỏ rực, nhưng ít khi có mủ hoặc giả mạc như viêm họng ởtrẻ lớn và người lớn. Khám hô hấp cho trẻ. Nguyên nhân chủ yếu gây viêm mũi họng cấp ở trẻ nhỏ là các vi khuẩn,virus đường hô hấp; hàng đầu là vi khuẩn hợp bào đường hô hấp (>80%), rồi đếnrhinovirus, adenovirus và các virus cúm A và B. Chính vì vậy, biện pháp điều trịchủ yếu là hỗ trợ, làm thông mũi họng bằng vệ sinh, rửa sạch đường hô hấp trênbằng cách nhỏ các dung dịch sát khuẩn như nước muối sinh lý (dạng giọt hay dạngxịt khác nhau, các thuốc sát khuẩn ít kích thích như argyron 1-2%, ngày 3-4 lần;hút sạch dịch mũi. Có thể dùng thuốc chống phù nề niêm mạc đường mũi họngloại gây co mạch nhẹ (nồng độ thấp) như otilin hay otrivin nồng độ 0,05% dànhcho trẻ em. Thời gian dùng thuốc co mạch thường không quá 3-5 ngày. Chú ýkhông dùng kéo dài, không dùng loại thuốc co mạch có nồng độ cao của người lớnđể nhỏ mũi cho trẻ em vì có thể gây tai biến nặng như co giật, hoại tử niêm mạcmũi. Viêm nắp thanh quản cấp Đây là thể bệnh ít gặp hơn so với viêm mũi họng cấp tính nhưng rất nguyhiểm, vì có thể gây tử vong nhanh chóng nếu không phát hiện sớm và chữa trị cẩnthận. Bệnh chủ yếu do một loại vi khuẩn có tên là haemophylus influenzae gâynên viêm cấp tính phù nề nắp thanh quản, làm lấp kín lối vào của luồng khí thôngthường vào phổi qua thanh quản, gây ngạt từ vừa đến nặng tùy theo mức độ phùnề của nắp thanh quản. Trẻ thường không ho nhưng sốt rất cao, vật vã kích thích,bỏ bú và chảy nhiều đàm nhớt do đau họng không nuốt được. Trẻ thường khôngchịu nằm vì khi nằm, nắp thanh thiệt đóng kín đường thở, nên trẻ thường chỉ ngồi(kể cả khi ngủ) để dễ thở. Hạch dưới hàm thường sưng to và đau cả 2 bên. Trẻchống đối khi dùng đè lưỡi khám họng. Nếu cố tình đè vào vùng sau lưỡi có thểgây ngừng thở đột ngột do đau và do phản xạ cường phó giao cảm ở những bệnhnhi này. Bệnh nhi cần được các thầy thuốc có kinh nghiệm khám và điều trị tạibệnh viện. Thường trẻ phải thở máy và được tiêm kháng sinh đường tĩnh mạchliều cao từ 5-7 ngày. Viêm thanh quản cấp Bệnh gặp khá phổ biến ở trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi, do virus đường hô hấpgây viêm phù nề cấp tính vùng thanh quản (2 dây thanh đới và vùng lân cận) làmchít hẹp hoặc tắc hẳn đường ra – vào phổi của luồng không khí. Bệnh thường xảyra rất đột ngột về đêm, sau vài giờ viêm long đường hô hấp trên. Khởi đầu trẻ honhiều và tiếng ho “ông ổng”, khóc khàn. Sau một vài giờ hay ngắn hơn, trẻ độtnhiên mất tiếng, mất ho, xuất hiện khó thở thanh quản cấp tính (khó thở chậm, khóthở vào, thở ngửa đầu ra sau, co kéo các cơ hô hấp phụ). Bệnh cảnh rất nguy kịchvà trẻ có thể ngừng thở nhanh chóng sau một thời gian gắng sức dữ dội để thởnhưng thất bại. Cần đưa ngay trẻ có ho “ông ổng” và thở co kéo nặng đến bệnhviện để kịp thời cứu chữa. Chậm trễ trong chốc lát có thể trẻ tử vong ngay trướcmắt người nhà và thầy thuốc. Việc điều trị khi trẻ đến viện sớm có thể rất đơn giảnbằng khí dung các thuốc co mạch mạnh như adrenalin và các chế phẩm corticoidtiêm tĩnh mạch và khí dung. Khi trẻ đến muộn, hiện tượng tắt thở đã nặng, việcđiều trị trở nên phức tạp, chủ yếu là mở khí quản cấp cứu, vì thanh quản phù nềnặng, không thể đưa ống nội khí quản qua để cho trẻ thở máy được nữa. Các nhiễm khuẩn cấp tính tại phổi Viêm tiểu phế quản Đây là bệnh lý nặng, thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, đặc biệt tr ...