Những bài thuốc diệu kỳ của dân tộc thiểu số

Những người phụ nữ dân tộc thiểu số vùng cao sinh nở thường dễ dàng hơn so với miền xuôi. Nhiều người trong chúng ta chắc đã có lần nghe nói các sản phụ người dân tộc được tắm bằng một thứ nước từ cây cỏ để cho cơ thể chóng bình phục.Chỉ vài ngày sau khi sinh, họ đã có thể lên nương làm rẫy, có khi còn địu cả đứa trẻ sơ sinh đi cùng. Đối với sản phụ người miền xuôi thì đây là việc ngoài sức tưởng tượng. Như đã biết, phụ nữ sau khi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những bài thuốc diệu kỳ của dân tộc thiểu số Những bài thuốc diệu kỳ của dân tộc thiểu số Những người phụ nữ dân tộc thiểu số vùng cao sinh nở thường dễ dànghơn so với miền xuôi. Nhiều người trong chúng ta chắc đã có lần nghe nói cácsản phụ người dân tộc được tắm bằng một thứ nước từ cây cỏ để cho cơ thểchóng bình phục. Chỉ vài ngày sau khi sinh, họ đã có thể lên nương làm rẫy, có khi cònđịu cả đứa trẻ sơ sinh đi cùng. Đối với sản phụ người miền xuôi thì đây là việcngoài sức tưởng tượng. Như đã biết, phụ nữ sau khi sinh thường rất yếu, các cơ bắp nhão, lỗ chânlông mở rộng, miễn dịch giảm... Vì vậy, việc ăn uống, đi lại, vệ sinh… thường phải kiêng kỵ kỹ lưỡng theonhững kinh nghiệm của các thế hệ trước truyền lại. Tuy việc kiêng khem nhiều khiphản khoa học, nhưng vẫn được họ tuân thủ nghiêm ngặt, vì sợ. Do đó, các sản phụ miền xuôi sau khi sinh thường phải mất từ 1 đến 2tháng sau khi sanh mới bình phục sức khỏe. Tuy nhiên, ở các vùng núi cao, nơi các dân tộc sinh sống, điều kiện khí hậukhắc nghiệt…, vậy mà các sản phụ sau khi sinh chỉ một đến ba ngày là có thể đilàm nương bình thường. Đó là nhờ những cây thuốc đặc biệt tốt cho sức khỏeđược sử dụng theo kinh nghiệm từ đời này sang đời khác. Ngoài các dạng thuốc truyền thống thường gặp trong cộng đồng dân tộc ởmiền núi, như thuốc sắc, rượu thuốc, cao thuốc để uống, thuốc đắp bó gãy xương...còn có dạng thuốc tắm. Thuốc tắm (tiếng Dao gọi là “đìa dảo xin”) không chỉ của người Dao đỏ ởSapa mà còn là dạng thuốc của nhóm người Dao khác ở Việt Nam. Hầu hết cácthành viên trong mỗi gia đình người Dao đều biết cây thuốc tắm. Bài thuốc tắm của người Dao đỏ ở Sapa bao gồm nhiều loại cây hơn so vớicác nhóm người Dao khác. Có thể là do kinh nghiệm sử dụng cây cỏ của họ phongphú hơn và thiên nhiên ở nơi cư trú của họ cũng có nhiều loại cây thuốc hơn. Số cây thuốc trong một bài thuốc tắm thường rất lớn, dao động từ 10 - 120loài, thuộc nhiều họ thực vật và dạng sống khác nhau. Trong đó có khoảng 5 - 10cây thuốc được coi là quan trọng nhất. Thống kê sau đây cho thấy số loài trong các họ thực vật thường được ngườiDao đỏ ở Sapa sử dụng làm thuốc tắm: họ Actinidiaceae (1 loài), Annonaceae (2),Araceae (2), Araliaceae (1), Aristolochiaceae (1), Asteraceae (2), Capparidaceae(1), Convallariaceae (1), Cucurbitaceae (1), Equisetaceae (1), Euphorbiaceae (1),Fabaceae (2), Gesneriaceae (1), Hernandiaceae (3), Lamiaceae (2),Lardizabalaceae (1), Moraceae (3), Oleaceae (1), Ranunculaceae (5), Rubiaceae(3), Rutaceae (1), Schisandraceae (1), Zingiberaceae (2). Tổng cộng 39 loài (theoTrần Văn Ơn, chương trình điều tra bài thuốc tắm, 2004). Sau khi lấy đủ nguyên liệu, các cây thuốc được cho vào chảo hay nồi lớn códung tích khoảng 50 lít, đun sôi trong nước khoảng 20 phút. Nước thuốc được đổvào thùng gỗ lớn đủ cho một người ngồi vào (hiện nay một số nơi thay bằng thùngnhựa). Để nhiệt độ giảm còn khoảng 50 độ C (hoặc có thể pha thêm nước mát vàonước cốt đặc). Người tắm ngâm mình trong nước thuốc trong thời gian khoảng 15- 30 phút, khi thấy toát mồ hôi, tim đập mạnh và thở nhanh thì thôi. Thuốc tắm dùng để chữa các bệnh đau nhức cơ, xương, khớp, cảm cúm,ngứa, táo bón, đinh nhọt; hoặc để tăng cường thể lực cho phụ nữ sau đẻ, người saukhi ốm. Người lao động nặng nhọc, mệt mỏi, sau khi tắm thấy cơ thể nhẹ nhõm,tinh thần sảng khoái, sức khỏe được hồi phục. Tùy từng người, nếu ngâm thuốc tắm quá lâu có thể sẽ bị say thuốc vàbuồn ngủ. Trong trường hợp này chỉ cần nằm nghỉ hoặc ngủ một lúc sẽ hết. Bên cạnh việc tắm cho sản phụ sau khi sinh, bà con dân tộc thường giã nátvà vắt lấy nước tươi của cây bổ đắng (còn có tên là thất diệp đởm) cho sản phụuống ngay sau khi vừa sinh xong. Cây này có khả năng trục huyết ứ mạnh, làm ra sạch huyết hôi, làm săn selỗ chân lông và săn chắc các cơ bắp, tăng miễn dịch của cơ thể và giúp cơ thểthích nghi tốt với môi trường (chịu được quá lạnh, quá nóng hoặc môi trường độchại), do đó giúp sản phụ nhanh chóng hồi phục sức lực. Hiện nay, cây thất diệp đởm đã được nghiên cứu làm thuốc tăng lực, hạ mỡmáu, hạ đường máu và ngăn ngừa bệnh tim mạch với tên gọi giảo cổ lam. Các kếtquả lâm sàng cho thấy tác dụng rất tốt đối với sức khỏe con người. Hy vọng ngày càng có nhiều cây thuốc cổ truyền của các dân tộc thiểu sốđược đưa ra ánh sáng khoa học nhằm phục vụ tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏecủa nhân dân. ó ...