Báo chí mà không có phỏng vấn nhân vật thì sinh khí của tờ báo kém sinh động. Nếu cách tiếp cận gây thiện cảm với đối tượng thì có thể sẽ có được những thông tin “độc quyền”,mang lại uy tín cho tờ báo. Nhưng hình như kỹ năng này đã không được chú trọng trong tác nghiệp, nên nhiều nhân vật rất chán khi phải trả lời phỏng vấn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những câu hỏi phỏng vấn
Những câu hỏi phỏng vấn khiến... Tây
kinh dị!
Báo chí mà không có phỏng vấn nhân vật thì sinh khí của tờ báo
kém sinh động. Nếu cách tiếp cận gây thiện cảm với đối tượng thì có
thể sẽ có được những thông tin “độc quyền”,mang lại uy tín cho tờ
báo. Nhưng hình như kỹ năng này đã không được chú trọng trong
tác nghiệp, nên nhiều nhân vật rất chán khi phải trả lời phỏng vấn.
Điều này đặc biệt rõ với các nhân vật mang tính ngoại: người
nước ngoài và Việt Kiều.
Mấy năm gần đây, với chính sách mở cửa, những điểm du lịch an toàn,
hiếu khách với nhiều di tích thiên nhiên, văn hoá phi vật thể được
UNESCO xếp hạng di sản thế giới, Việt Nam đón rất nhiều khách nước
ngoài thăm và làm việc.
Nhiều đoàn khách nguyên thủ quốc gia các nước khắp 5 châu lục, nhiều
nhân vật nổi tiếng, nhiều chuyên gia hàng đầu, nhiều ngôi sao… trong
các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hoá nghệ thuật, y tế, giáo dục, quốc
phòng… đã đến Việt Nam.
Chưa kể một số sự kiện ngoại giao, văn hoá mang tầm quốc tế như các
Hội nghị, các cuộc thi Hoa hậu, cờ Vua, thể thao…. cũng liên tiếp được
tổ chức tại Việt Nam. Tất cả đều trở thành những “đối tượng” để báo chí
tiếp xúc, tiếp cận, và không thể bỏ qua những cuộc phỏng vấn với các
“VIP” đó.
Có nhiều bài phỏng vấn mang đến nhiều nhiều thông tin, nhiều vấn đề
được giải mã. Nhưng cũng có không ít bài phỏng vấn nhạt nhẽo, thông
tin yếu, lặp lại một cách nghèo nàn những câu hỏi và câu trả lời. Có ai
biết khi nhân vật không phải trả lời phỏng vấn báo chí, khi được sống và
suy nghĩ thật thì họ nghĩ gì, phát biểu gì?
Những câu hỏi nhạt nhẽo, vô vị, thiếu kiến thức
Đứng hàng đầu của cái sự “nhạt nhẽo” này là một câu hỏi “muôn thuở”
của các nhà báo VN chúng ta, khi hỏi một người ở nước ngoài mới vào,
hay đã đến, về VN nhiều lần:.. Ông (bà, anh, chị…) thấy VN như thế
nào? Vì sao lại chọn VN?
Câu trả lời của họ cũng như rập khuôn: Với những Việt kiều thì trăm
người như một đều có chung “công thức”: Về nguồn. Còn với người
nước ngoài thì cũng vỏn vẹn kiểu: “Tôi yêu VN”. Họ không thể không
trả lời như thế khi mà họ đang làm “khách” của VN, đang “trở về nhà”
thăm quê hương, cho dù mục đích của họ đôi khi hoàn toàn trái ngược.
Nếu như làm thống kê các cuộc phỏng vấn khách nước ngoài và Việt
kiều trên các báo, tạp chí, tuần san…và kể cả của VTV, không hiếm thấy
những câu hỏi của hầu như các cuộc phỏng vấn, kiểu: Ông,(bà, anh,
chị…) có thích món ăn VN, thích nhất món gì? Có cảm nghĩ gì về đất
nước con người VN? Con gái, áo dài VN? Có hy vọng hay niềm tin gì
đối với tương lai sự phát triển của VN? Có ý định ở lại làm việc lâu dài,
hay định cư? Sắp tới sẽ có dự định gì với VN?
Riêng với các Việt kiều thì thường có thêm mấy câu như: Ông ( bà, anh,
chị…) vì sao lại trở về, đi lâu thế có nhớ VN không? Tại sao vẫn giữ
được tiếng Việt trôi chảy? Cảm xúc khi lần đâu trở về.…
Và có Việt kiều, là một đạo diễn có phim đoạt giải thưởng quốc tế, sau
khi trả lời báo chí trong nước lý do về VN vì tình cảm với quê hương tha
thiết, thì ngay sau lại có thể phát biểu trên đài phát thanh hải ngoại rằng
VN lạc hậu, bẩn, nghèo,và chưa được tự do trong sáng tạo nghệ thuật,
không tạo hứng thú để làm việc…
Tôi đã từng làm việc với nhiều phóng viên nước ngoài sang VN hoạt
động báo chí, họ cũng thường tham dự các cuộc họp báo trước một sự
kiện mang tính quốc tế ở VN. Trong khi họ hỏi những câu xoáy vào
trọng tâm của vấn đề, từng chi tiết một để có được nhiều thông tin nhất
cho bài báo của họ được phong phú, thì phía VN, các phóng viên của ta
chỉ vài người hỏi, cũng chỉ được 1, 2 người hỏi câu hỏi hay, sâu sắc, còn
phần lớn hỏi nhiều câu ngô nghê đến buồn cười, hoặc hỏi những điều
người ta đã thông tin trước cuộc họp, xem như không biết gì đến những
quy tắc, tính chất từng cuộc họp báo.
Thí dụ, trong cuộc họp báo về Hoa hậu hoàn vũ 2008, có mấy nhà báo
VN đặt vấn đề yêu cầu “ưu tiên” cho phóng viên VN được tác nghiệp
mở rộng… và họ đã bị Ban tổ chức bác bỏ, vì họ có quy chế hoạt động
báo chí riêng, không có ngoại lệ, cho dù là quốc gia đăng cai. Đây là một
sự bẽ bàng với phóng viên VN.
Ngay cả trong một buổi truyền hình trực tiếp hoạt động “làm ấm” cuộc
thi Hoa hậu hoàn vũ, MC thuộc “đẳng cấp” có hạng của VTV phỏng vấn
đương kim Hoa hậu Ryo Mori đã hỏi một câu mà không biết phải “liệt”
vào loại nào: “Trong một cuộc gặp gỡ trước đây, cô đã từng nói rất
mong được trao vương miện cho hoa hậu VN, vậy trong đêm nay cô có
nghĩ sẽ thực hiện được điều đó?”.
May mà bản lĩnh, kiến thức của Hoa hậu cũng thuộc đẳng cấp nên đã rất
khéo léo trả lời không phạm vào quy tắc và mếch lòng ai. Nhưng sau đó,
khi ra tới hậu trường, không biết Hoa hậu có cảm thấy khó hiểu tại sao
lại hỏi một câu như thế trong tình huống đó?!
Hay như trong những cuộc phỏng vấn của VTV do một lãnh đạo kênh
VTV6 phụ trách, với những nhân vật tầm cỡ như Philip Kotler, hay một
số chuyên gia đầu ngành của các lĩn ...