NHỮNG CÂU VĂN KHÔNG PHÙ HỢP VỚI LÔ GÍC CỦA TƯ DUY TRÊN BÁO CHÍ

Hiện nay, trên báo chí đang khá phổ biến một loại câu sai có thể gây ra trở ngại không nhỏ đối với việc tiếp nhận và lĩnh hội thông tin, nhưng lại chưa được những người cầm bút cũng như các nhà nghiên cứu quan tâm đúng mức. Đó là những câu văn không phù hợp với lô gíc của tư duy.Những câu văn không phù hợp với lô gíc của tư duy, theo cách hiểu của chúng tôi, là những câu hoặc phản ánh không đúng thực tế khách quan, hoặc thể hiện sai quan hệ ngữ nghĩa...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NHỮNG CÂU VĂN KHÔNG PHÙ HỢP VỚI LÔ GÍC CỦA TƯ DUY TRÊN BÁO CHÍ NH NG CÂU VĂN KHÔNG PHÙ H P V I LÔ GÍC C A TƯ DUY TRÊN BÁO CHÍ Hi n nay, trên báo chí ang khá ph bi n m t lo i câu sai có th gây ratr ng i không nh i v i vi c ti p nh n và lĩnh h i thông tin, nhưng l ichưa ư c nh ng ngư i c m bút cũng như các nhà nghiên c u quan tâm úng m c. ó là nh ng câu văn không phù h p v i lô gíc c a tư duy. Nh ng câu văn không phù h p v i lô gíc c a tư duy, theo cách hi u c achúng tôi, là nh ng câu ho c ph n ánh không úng th c t khách quan, ho cth hi n sai quan h ng nghĩa gi a các b ph n c u thành câu. I. NH NG CÂU VĂN PH N ÁNH KHÔNG ÚNG TH C T KHÁCH QUAN Th c t khách quan ây là nh ng i u n m trong t m hi u bi tchung c a xã h i, và ngư i ta có th ki m ch ng ngay xác th c c athông tin ư c bi u t qua ngôn t c a nhà báo. Do ó, nh ng câu văn saithu c nhóm này r t d khi n cho công chúng có c m giác là ngư i vi t cón n t ng ki n th c xã h i thi u v ng vàng. Ví d 1: Tháng 5 thơm ngát mùi hương hoa s a, r p tr i hoa phư ng . Câu văn trên th t bóng b y, giàu hình nh. Tuy nhiên, nó b t n chlà tháng 5 không th nào có hoa s a ư c. Ví d 2: El Nino! ó là tên m t dòng nư c nóng xu t hi n t i vùng ven bi nPeru ( châu Phi ) . M t qu c gia Nam M ã b chuy n sang châu Phi, li u ây có ph ilà sơ su t do in n? Ví d 3: Quân Tây Sơn ã h n Ng c H i ch trong 5 ngày êm . M t cái n mà ph i m t t i 5 ngày êm m i h ư c thì âu còn ýnghĩa c a cu c hành quân th n t c v i th m nh như ch tre c a quân TâySơn? Các tài li u v s h c cho th y, vi c h n Ng c H i ch di n ra trongvòng m y ti ng ng h . Ví d 4: Anh ta óng c a xe ô tô l i, ng i vào trư c vô lăng r i n máy phóng i . Trong câu văn này, anh ta là ch th c a m t lo t các hành ngnhư óng c a xe , ng i vào trư c vô lăng , n máy phóng i . Tuynhiên, n u hành ng óng c a xe di n ra u tiên như trên thì nhân v t anh ta không th th c hi n ti p các hành ng sau ư c n a. Do ó, c nx p s p l i tr t t c a các hành ng như sau: Anh ta ng i vào trư c vô lăng, óng c a xe l i r i n máy phóng i . Trong th c t , nh ng câu văn ph n ánh không úng th c t khách quankhông ph i lúc nào cũng thu c v l i c a tác gi . Song dù ó có là l i c a ai i chăng n a thì tác gi cũng là ngư i ph i gánh ch u s phán x n ng nnh t c a c gi . Vì th , c tác gi , c ngư i biên t p ( và c nh ng ai có liênquan ) c n h t s c c n tr ng. N u có m y may nghi ng thì nên tra c u ho ctrao i v i các chuyên gia. II. NH NG CÂU VĂN TH HI N SAI QUAN H NG NGHĨA GI A CÁCB PH N C U THÀNH CÂU Các câu văn thu c nhóm này có th chia thành m t s ki u cơ b n nhưsau: 1. Câu vi ph m quan h il p ây là ki u l i mà ó, ngư i ta ã tách m t ( hay m t nhóm ) cá thra kh i m t t ng th , trong khi t ng th y không có cá th nào khác il p v i nó ( hay chúng ). Ví d 1: Năm nay, ngày 10 / 10 l i n . Câu văn này khi n ta ph i hi u r ng vi c ngày 10 / 10 n vào nămnay là m t i u c bi t. V y ph i chăng nh ng năm khác thì không cóngày 10 / 10? Vì th , tránh s băn khoăn không áng có cho ngư i c,c n ph i b t năm nay . Theo chúng tôi, n u ây tác gi mu n th hi ns th ng th t trư c dòng ch y quá nhanh c a th i gian, anh ta có th nóim t cách ơn gi n là: M i ó thôi mà ngày 10 / 10 ã l i n r i . Ví d 2: Chi u 12 / 6 / 2002 Vi n B o tàng H Chí Minh là m t chi u n ng p . Vi n B o tàng H Chí Minh là m t nơi quá nh có th hàm ch a cm t hi n tư ng thiên nhiên có tính bao trùm r ng l n như là n ng. N u nóinhư trên, vô hình trung ta ã kh ng nh r ng khi Vi n B o tàng H ChíMinh có n ng thì m y khu ph xung quanh nó và ngang hàng v i nó vm t quy mô, có th có mưa. Nhưng trong th c t i u này không th x y ra (ho c n u có thì vô cùng hi m ). Nên s a l i câu này theo các hư ng: - Chi u 12 / 6 / 2002, m t chi u n ng p, t i Vi n B o tàng H ChíMinh ã di n ra... - Chi u 12 / 6 / 2002, m t chi u n ng p, chúng tôi t i Vi n B o tàngH Chí Minh.... Ví d 3: V i gi i văn ngh s , Kim Lân là nhà văn cao tu i nh t trong làngvăn . Vi c Kim Lân là nhà văn cao tu i nh t trong làng văn là th c t kháchquan, t t c m i ngư i u ph i th a nh n như nó v n có. V y t i sao ngư ivi t l i cho r ng cái th c t y ch dành riêng cho gi i văn ngh s ? Rõ ràngc m t v i gi i văn ngh s u câu là nguyên nhân c a s vi ph mquan h i l p, nó nên b lư c b t. 2. Câu vi ph m quan h i x ng Trong câu văn ki u này, các thành t ư c ưa ra i chi u so sánhkhông ng ch c, ng lo i. Ví d 1: ...