Những dấu mốc phát triển tư duy kinh tế của Đảng Cộng sản Việt Nam trong 20 năm đổi mới 1986-2006

Bài viết nhìn nhận lại quá trình và những dấu mốc đổi mới tư duy kinh tế sẽ tạo điều kiện kiểm chứng sự đúng đắn và cung cấp kinh nghiệm, bài học cho việc tiếp tục đổi mới tư duy kinh tế cho công cuộc phát triển, hội nhập sâu rộng hơn vào đời sống kinh tế quốc tế hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những dấu mốc phát triển tư duy kinh tế của Đảng Cộng sản Việt Nam trong 20 năm đổi mới 1986-2006Nh÷ng dÊu mèc ph¸t triÓn… 3 NH÷NG DÊU MèC PH¸T TRIÓN T− DUY KINH TÕ CñA §¶NG CéNG S¶N VIÖT NAM TRONG 20 N¨M §æI MíI 1986-2006 (*) NguyÔn V¨n §iÓn§ ¶ng ta b¾t ®Çu tiÕn hμnh c«ng cuéc ®æi míi toμn diÖn ®Êt n−íc vμo n¨m 1986, khinÒn kinh tÕ l©m vμo khñng ho¶ng, tr× trÖ thùc tiÔn ®Çy cam go tõ khi thùc hiÖn NghÞ quyÕt TW 6 khãa IV (th¸ng 9/1979) vÒ viÖc cho s¶n xuÊt “bung ra”, ®· lμ “nguyªn liÖu” ®Çu tiªn cña viÖc t¹otrÇm träng vμ trong bèi c¶nh mét lo¹t ra b−íc ph¸t triÓn vÒ TDKT. §©y cã thÓn−íc XHCN ®øng tr−íc nguy c¬ sôp ®æ. coi lμ dÊu mèc ®Çu tiªn cña ®æi míi§æi míi lóc nμy kh«ng ®¬n thuÇn lμ t×m TDKT, khi §¶ng ta chÊp nhËn c¬ cÊura c¸c gi¶i ph¸p côc bé, ch÷a ch¸y cho kinh tÕ nhiÒu thμnh phÇn, cho s¶n xuÊtnÒn kinh tÕ, mμ thùc chÊt s©u h¬n lμ t×m bung ra theo h−íng bá kinh tÕ hiÖn vËt,ra ph−¬ng thøc ph¸t triÓn míi vμ t×m ra xin - cho chuyÓn sang kinh tÕ hμng hãa,con ®−êng phï hîp ®Ó tiÕn lªn CNXH. c¬ chÕ thÞ tr−êng, nh»m gi¶i phãng m¹nh Víi nhiÖm vô lín lao ®ã, qu¸ tr×nh mÏ søc s¶n xuÊt, còng nh− lùc l−îng s¶n®æi míi, ph¸t triÓn t− duy kinh tÕ xuÊt. Cô thÓ chóng ta cho tån t¹i 5 thμnh(TDKT) ®ãng vai trß cùc kú quan träng; phÇn kinh tÕ ë miÒn Nam vμ 3 thμnhnã l·nh ®¹o vμ minh chøng cho thùc phÇn ë miÒn B¾c; thùc hiÖn kho¸n 100tiÔn ®æi míi còng nh− niÒm tin vμo sù trong n«ng nghiÖp (1981); trong c«ng®óng ®¾n cña sù nghiÖp ®æi míi toμn nghiÖp quèc doanh cho thùc hiÖn kÕdiÖn ®Êt n−íc. Do ®ã, viÖc chóng ta xem ho¹ch 3 phÇn A, B, C vμ chñ ®éng mëxÐt, nh×n nhËn l¹i qu¸ tr×nh vμ nh÷ng réng tr¶ l−¬ng, th−ëng theo QuyÕt ®Þnh sèdÊu mèc ®æi míi TDKT sÏ t¹o ®iÒu kiÖn 25, 26/CP/1981 cña ChÝnh phñ…1kiÓm chøng sù ®óng ®¾n vμ cung cÊp §¹i héi §¶ng lÇn thø V (1982) lμkinh nghiÖm, bμi häc cho viÖc tiÕp tôc ®æi giai ®o¹n tiÕp tôc triÓn khai, chiªmmíi TDKT; cho c«ng cuéc ph¸t triÓn, héi nghiÖm vÒ viÖc thÝ ®iÓm ®æi míi TDKT,nhËp s©u réng h¬n vμo ®êi sèng kinh tÕ ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thμnh phÇn;quèc tÕ hiÖn nay. nh−ng ®©y còng lμ giai ®o¹n vËt lén, ®Êu tranh cam go gi÷a t− duy cò vμ míi, gi÷a Thùc tÕ qu¸ tr×nh ®æi míi vμ t×m ra t− duy kÕ ho¹ch hãa tËp trung, bao cÊp,nh÷ng b−íc ph¸t triÓn vÒ TDKT lμ mét xin-cho, cÊp ph¸t hiÖn vËt… víi t− duycuéc ®Êu tranh quyÕt liÖt, l©u dμi, ®Çyth¨ng trÇm c¶ trong thùc tiÔn vμ c¶ trªnmÆt trËn t− t−ëng, lý luËn. ThËt vËy, (*) ThS., Gi¶ng viªn Khoa Qu¶n lý kinh tÕ, Häcsau nh÷ng thö nghiÖm, “ph¸ rμo” cña viÖn ChÝnh trÞ khu vùc II Tp. Hå ChÝ Minh4 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 2.2008hμng hãa-tiÒn tÖ, nhiÒu thμnh phÇn, chñ dông linh ho¹t, s¸ng t¹o t− t−ëng x©y®éng, s¸ng t¹o. T− t−ëng chung, bao dùng CNXH trong ChÝnh s¸ch kinh tÕtrïm nhÊt cña giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh míi (NEP) cña V. I. Lenin; t¹o ra nh÷ngtÕ nμy lμ “tr¸nh sai lÇm chñ quan, duy ý bμi häc kinh nghiÖm, nh÷ng t− t−ëng lýchÝ, nãng véi”. ChÝnh t− duy nμy ®· phÇn luËn vÒ ®æi míi cùc kú s©u s¾c, s¸ng t¹o,nμo h¹n chÕ vμ lμm chËm l¹i sù ph¸t huy më ®−êng cho nh÷ng thμnh tùu ®æi míicña nh÷ng t− t−ëng ®æi míi kinh tÕ ®ét kinh tÕ-x· héi sau ®ã.ph¸, m¹nh b¹o ë giai ®o¹n tr−íc. §¹i héi §¶ng toμn quèc lÇn thø §¹i héi VI cña §¶ng (12/1986), VII (1991) ®¸nh dÊu mèc lín vÒ ph¸tvíi ph−¬ng ch©m: nh×n th¼ng vμo sù triÓn TDKT khi x¸c ®Þnh: “ph¸t triÓnthËt, ®¸nh gi¸ ®óng, nãi ®óng sù thËt nÒn kinh tÕ hμng hãa nhiÒu thμnh®· t¹o ra luång sinh khÝ míi cho b−íc phÇn, vËn hμnh theo c¬ chÕ thÞ tr−êng®ét ph¸ c¬ b¶n vÒ t− duy kinh tÕ, t− duy cã sù qu¶n lý cña nhμ n−íc theo ®Þnhlý luËn ®æi míi toμn diÖn. B¾t ®Çu tõ h−íng XHCN” víi ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè nh−®©y, ®Êt n−íc ta ®· tõ bá, ®o¹n tuyÖt víi sau: c¬ cÊu kinh tÕ lμ ‘c¬ cÊu nhiÒum« h×nh kinh tÕ phi thÞ tr−êng, phi thμnh phÇn’, c¬ chÕ lμ ‘c¬ chÕ thÞ tr−ênghμng hãa, ®¬n thμnh phÇn “thuÇn cã sù qu¶n lý cña nhμ n−íc’ vμ môc tiªukhiÕt” vμ c¬ chÕ qu¶n lý kÕ ho¹ch hãa thêi kú nμy lμ ‘qu¸ ®é lªn CNXH’. M«tËp trung, bao cÊp, quan liªu mÖnh lÖnh h×nh nμy ®· trë thμnh khu«n mÉu,®Ó chuyÓn sang x©y dùng nÒn kinh tÕ chuÈn mùc xuyªn suèt thêi kú qu¸ ®é.hμng hãa nhiÒu thμnh phÇn víi c¬ chÕ §¹i héi còng lÇn ®Çu tiªn x©y dùngqu¶n lý míi, phï hîp víi c¬ cÊu nÒn “C−¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n−íc trongkinh tÕ. NghÞ quyÕt TW 6 khãa VI thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH” víi c¸c ®Æc(th¸ng 3/1989) tuyªn bè: c¶ n−íc lμ mét tr−ng kh¸ ®Çy ®ñ, toμn diÖn vÒ CNXH;thÞ tr−êng thèng nhÊt, xãa bá hoμn toμn ®ång thêi còng lÇn ®Çu tiªn x©y dùngbao cÊp vμ chuyÓn h¼n sang kinh doanh “ChiÕn l−îc æn ®Þnh vμ ph¸t triÓn kinhtheo c¬ chÕ thÞ tr−êng. §©y lμ dÊu mèc tÕ-x· héi 10 n¨m (1991-2000)” cña ViÖtchuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr−êng ë ViÖt Nam. §Æc biÖt, t¹i Héi nghÞ ®¹i biÓuNam. Sau nhiÒu n¨m “ng¨n s«ng, cÊm toμn quèc gi÷a nhiÖm kú khãa VIIchî, bÕ quan táa c¶ng” Đ¹i héi VI còng (1/1994) ®· lÇn ®Çu tiªn g¾n kh¸i niÖmlÇn ®Çu tiªn ®−a ra t− duy “më cöa” c«ng nghiÖp hãa víi hiÖn ®¹i hãa (mμth ...