Những hiểu biết mới về bệnh Alzheimer

Alzheimer là bệnh thoái hóa cả não bộ không hồi phục, gây nên chứng sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Tổn thương tế bào thần kinh ở vỏ não và những cấu trúc xung quanh làm sa sút trí nhớ, giảm phối hợp vận động, giảm cảm giác, nhận cảm sai…, cuối cùng là mất trí nhớ và chức năng tâm thần.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những hiểu biết mới về bệnh AlzheimerNhững hiểu biết mới về bệnh AlzheimerAlzheimer là bệnh thoái hóa cả não bộ không hồi phục, gây nên chứng sa sút trí tuệở người cao tuổi. Tổn thương tế bào thần kinh ở vỏ não và những cấu trúc xungquanh làm sa sút trí nhớ, giảm phối hợp vận động, giảm cảm giác, nhận cảm sai…,cuối cùng là mất trí nhớ và chức năng tâm thần.Những ai dễ bị Alzheimer?Đây là bệnh gây tử vong ở người cao tuổi đứng hàng thứ 4 hiện nay, có khoảng 4triệu người Mỹ và hơn 8 triệu người trên thế giới mắc bệnh. Những yếu tố sau đâygóp phần tăng khả năng mắc bệnh Alzheimer:Tuổi: là yếu tố nguy cơ lớn nhất, bắt đầu từ tuổi 65 thì mỗi 5 năm có gấp đôi số cabị Alzheimer. Vào tuổi 85 thì có phân nửa số người bị bệnh Alzheimer.Giới tính: phụ nữ dễ bị bệnh hơn nam giới.Dân tộc: các dân tộc có tần suất mắc bệnh Alzheimer khác nhau. Người da trắng ítmắc bệnh hơn người Mỹ gốc Phi hoặc Tây Ban Nha. Người châu Á cũng ít mắcbệnh hơn nơi khác. Người ta còn cho rằng bệnh chịu ảnh hưởng của yếu tố môitrường, thí dụ người Nhật sống tại Mỹ có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn hẳn so với ngườiNhật sống tại Nhật.Cao huyết áp và tăng cholesterol máu: nhiều nghiên cứu cho thấy người có huyếtáp tâm thu cao hoặc tăng cholesterol máu sẽ có nguy cơ cao bị Alzheimer.Hội chứng Down: người bị chứng này sẽ bị Alzheimer khi sống đến 40 tuổi vànhững bà mẹ sinh con bị Down sẽ có nguy cơ cao bị Alzheimer.Nguyên nhân dẫn đến Alzeimer?Yếu tố sinh học của nãoNhờ tiến bộ trong lĩnh vực hình ảnh học, người ta đã phát hiện người bị Alzheimercó sự mất tế bào thần kinh và giảm thể tích những vùng não chi phối trí nhớ, vùngđảm nhận tâm thần kinh. Dưới kính hiển vi điện tử, khi xem xét mô não về tế bàohọc thấy có tổn thương về mặt sinh học, đó là sự thoái hóa của các sợi dây thầnkinh, hoặc bị tổn thương chỉ còn là những ống nhỏ ngăn cản vận chuyển chất dinhdưỡng nuôi tế bào thần kinh. Vấn đề này liên quan đến một protein tên là TAU. Kếđến là sự xuất hiện của một protein gọi là beta Amyloid, chúng không hòa tan nêntích tụ thành những mảng keo. Ở bệnh nhân Alzheimer, những chất này nằm xungquanh các tế bào thần kinh chết, một loại protein có tên Amyloid precursor (APP)cũng tồn tại ở đây giúp cho hoạt động hủy hoại tế bào thần kinh của beta Amyloid.Sự có mặt quá nhiều của beta Amyloid sẽ làm giảm chất trung gian dẫn truyền thầnkinh acetylcholine cần thiết cho trí nhớ. Beta Amyloid cũng ngăn chặn sự vậnchuyển ion kali, natri, calcium qua màng tế bào (giúp cho quá trình truyền tín hiệuthần kinh). Ngoài ra còn có vai trò của một số chất protein khác như ERAB(endoplasmic-reticulum associated binding protein), mảng AMY (giống betaAmyloid), Par-4 (prostate apoptosis response – 4).Sự oxy hóa và đáp ứng viêmNhiều nghiên cứu đã cố gắng đi sâu tìm hiểu tại sao beta Amyloid lại gây tổnthương não trong bệnh Alzheimer và đã phát hiện ra sự xuất hiện của các gốc oxytự do. Sự xuất hiện nhiều chất này sẽ làm tổn thương tế bào thần kinh. Thật ra sựxuất hiện các chất oxy hóa là sản phẩm của hầu hết những phản ứng hóa học trongcơ thể con người nhưng với một lượng dư thừa sẽ gây hại (chất oxy hóa cũng đóngvai trò quan trọng trong bệnh sinh của bệnh mạch vành và ung thư). Ngoài ra chấtoxy hóa cũng liên quan với đáp ứng miễn dịch, đó là phản ứng viêm (mencyclooxygenase và prostaglandin làm tổn thương tế bào thần kinh).Yếu tố geneCác gien đóng vai trò gây khởi phát muộn Alzheimer là ApoE2, ApoE3, ApoE4.Còn những đột biến gene PS1, PS2 hoặc gene kiểm soát APP sẽ làm cho bệnhAlzheimer khởi phát sớm hơn.Giảm hormone sinh dục nữ: Sự giảm estrogen sau mãn kinh có liên quan rõ rệt đếngiảm trí nhớ và sa sút tâm thần.Yếu tố môi trường: Nhiễm trùng, nhiễm kim loại (người ta phát hiện kẽm, đồngtích tụ trong mô não người bị Alzheimer), môi trường điện từ trường, nhiễm độc…Một số yếu tố khác đã được xác định có liên quan Alzheimer là homocystein, sựthiếu hụt vitamin nhóm B, trầm cảm, chấn thương đầu, nhóm người có điều kiệnkinh tế kém và học vấn thấp…Biểu hiện của bệnh AlzeimerĐó là sự mất trí nhớ, đây là triệu chứng sớm nhất của Alzheimer ở người cao tuổivới một số triệu chứng cần quan tâm:- Mất trí nhớ hoàn toàn.- Mất tập trung tư tưởng.- Sụt cân không giải thích được.- Khó khăn trong việc đi đứng.Những triệu chứng này cũng có thể gặp ở người khỏe mạnh bị lão hóa, tuy nhiênbác sĩ chuyên khoa có thể phân biệt được triệu chứng này trên người bình thườngvà bệnh Alzheimer. Chẳng hạn người cao tuổi bình thường không bị giảm kỹ năngngôn ngữ, người bị Alzheimer lại bị (khó khăn trong việc hoàn thành câu hoặc tìmmột từ đúng, không có khả năng hiểu nghĩa của từ, giao tiếp không hoạt bát),người cao tuổi bình thường không bị giảm khứu giác nhưng người Alzhe ...