Những khu đền độc đáo của xứ sở Angkor

Đoàn hướng dẫn viên chúng tôi vừa tham dự lớp tập huấn đặc biệt tại xứ sở Angkor với cuộc hành trình 9 ngày đầy lý thú và bất ngờ. Hai điểm đến gây ấn tượng mạnh với chúng tôi là quần thể Sambor Preikuk và đền Preah Vihear. Sambor Preikuk Qua khỏi thị xã Kampong Thom chừng 15 km có ngã ba đường đất đỏ, đi tiếp 22 km nữa là đến Sambor Preikuk, kinh đô của người Khmer (Lục Chân Lạp) từ thế kỷ thứ 6 – 8....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những khu đền độc đáo của xứ sở Angkor Những khu đền độc đáo của xứ sở AngkorĐoàn hướng dẫn viên chúng tôi vừa tham dự lớp tập huấn đặc biệt tại xứ sởAngkor với cuộc hành trình 9 ngày đầy lý thú và bất ngờ. Hai điểm đến gâyấn tượng mạnh với chúng tôi là quần thể Sambor Preikuk và đền PreahVihear.Sambor PreikukQua khỏi thị xã Kampong Thom chừng 15 km có ngã ba đường đất đỏ, đi tiếp 22km nữa là đến Sambor Preikuk, kinh đô của người Khmer (Lục Chân Lạp) từ thếkỷ thứ 6 – 8. Đón đoàn là anh Bun Teang, 31 tuổi, nhà có ba đời làm nghề hướngdẫn viên. Bun Teang thuộc nằm lòng từng chi tiết cả khu đền như chính nhà mìnhvậy.Quần thể Sambor Preikuk (tạm dịch là: Rừng rậm giàu có phì nhiêu) rộng gần 30km2 với 280 ngôi đền lớn nhỏ. Do thời gian và đặc biệt là chiến tranh phá hoại củaMỹ vào những năm 1970, hiện chỉ còn 64 ngôi đền có thể tham quan. Nhiều ngôiđền bị sụp đổ, nằm ngổn ngang cạnh những hố bom B52. Quần thể đ ược chia làmba khu: Nam – Trung tâm – Bắc. Mỗi khu đều có 2 tường thành bằng đá ong ngăncách, được xây dựng từ cuối thế kỷ thứ 6 (đời vua Isaravarman).Đền gồm ba loại: đền hình chữ nhật thờ thần Brasma, đền hình bát giác thờ thầnVisnu và đền hình vuông thờ thần Shiva. Vào thế kỷ thứ 7 có khoảng 20 nghìn dânsinh sống ở vùng ngoài, cách đền chừng 2 km, chỉ khi tế lễ mới vào tham dự. Vậtliệu xây dựng đền là gạch nung được kết dính bởi nhựa cây trộn đường thốt nốt(một giả thiết của người thời nay). Cửa đền làm bằng sa thạch xanh. Cả sa thạchvà gạch nung đều được điêu khắc tinh xảo. Khu Nam hiện còn 8 đền lục giácgiống nhau. Prasat Yeai Poen (đền bà Poeun) cao 18m. Phía trên có thần Brasmacưỡi voi, ở dưới hai bên là chim thần Garuda và hai con rồng Naga nối đuôi vàonhau.Các đền đều quay về hướng đông, biểu tượng cho sự sống. Hướng tây biểu tượngcho cái chết nên thường không có cửa hoặc đóng cửa. Hoa văn cổng chính thườnglà thần Visnu ngồi trên Garuda, một bên là các cung nữ, phía dưới là các quân sư,các nhà chiêm tinh. Các hoa văn ở cửa đền đều có hình lá cỏ hôi, một loại cây họbụi mọc rất nhiều ở đây. Tam cấp vào đền hình cánh sen, chỉ dành cho vua đứng tếlễ, ba bậc tiếp theo tượng trưng cho Đất – Nước – Trời.Các đền ở khu Bắc thờ thần Shiva mà biểu tượng là Linga (thần Shiva) và Yoni(thần Uma, vợ thần Shiva). Tương truyền Linga được làm bằng vàng, Yoni bằngđá, có rãnh. Khi làm lễ, sữa hoặc nước được tưới lên đầu Linga và theo rãnh củaYoni chảy xuống. Mọi người hứng uống, rửa mặt để cầu xin sức mạnh và bình an.Hiện các Linga đã bị đánh cắp, Yoni bị đặt mìn để tìm vàng bên dưới. Các bệ Yonimới được đắp lại sau này từ các mảnh vỡ.Những di tích ở Sambor Preikuk có nhiều nét Vách đền thẳng đứng với vách núitương đồng với Mỹ Sơn về vật liệu xây dựng hun hút, chỉ cách mấy tấc. Đứngvà một số họa tiết. Ở đây có những cây Kniacổ thụ thân lớn mấy người ôm. Những cây đa dựa vách đền đã thấy hoa mắt, run“bóp cổ” rễ chụp kín cả ngôi đền hoặc tạo ra chân. Chẳng hiểu cả ngàn năm trước người ta làm thế nào để cónhững mái lều nhỏ. Đi giữa rừng già lặng lẽ, thể kiến tạo cả công trình đồ sộcạnh những đền đài cô quạnh, đổ nát, trời như vậy.chiều se sắt, gió mong manh, xào xạc lá, cứnhư lạc vào thuở sơ khai, hư – thực với baodâu bể.Preah VihearTừ Sambor Preikuk đi Preah Vihear đường xấu, đầy ổ gà, ổ voi. Các cầu, đườngđang được làm lại. Ông Sokha – Giám đốc Sở Du lịch tỉnh đón và đưa đoàn vềnghỉ tại thị xã Tabengmienchay – thủ phủ của tỉnh Preah Vihear. Cả thị xã chỉ cóvài khách sạn, còn lại là guest house. Mỗi ngày chỉ có một chuyến xe đi – vềPhnom Pênh, khởi hành lúc 7 giờ 15. Từ đây lên biên giới, nơi có đền PreahVihear, còn hơn 90 km. Sambor Preikuk – Ảnh: ShutterstockPreah Vihear nằm trong đất Campuchia trên dãy núi Dang Rech ở độ cao 753m,ngay sát biên giới Campuchia – Thái Lan. Xung đột giữa 2 nước xảy ra lần thứnhất vào 1959. Đến năm 1962, tòa án quốc tế xử Preah Vihear thuộc lãnh thổCampuchia. Trước đây du khách chỉ đi qua ngả Thái Lan vì có đường thoai thoảidễ đi, phía Campuchia đường dốc đứng. Do đó họ cũng sử dụng các dịch vụ củangười Thái, người Khmer chỉ thu vé vào cổng.Được xây dựng từ cuối thế kỷ thứ 9, trải qua 7 đời vua – khởi đầu là YasovarmanI, Preak Vihear chia làm 5 khu vực, trên một trục thẳng hình chữ nhật, từ thấp tớicao, dài 800m, rộng 400m. Hình ảnh tiêu biểu cho Preah Vihear được đưa lên cácpa-nô dựng khắp nơi ở Campuchia chính là cổng đền của khu vực 5. Các kiến trúcở đây là tổng hòa sự sắc sảo, tinh tế và độc đáo của quần thể Angkor gộp lại. Chỉcó sự khác biệt là đá lót nền hình vuông, mỏ đá lộ thiên nên chất lượng đá có chỗkhông đều và được xây trên đỉnh núi. Có đoạn vách đền thẳng đứng với vách ...