Những năng lực cần có của người giáo viên chủ nhiệm lớp trong thời đại ngày nay

Sự phát triển của xã hội, đặc biệt là sự hình thành xã hội thông tin và nền kinh tế tri thức đã làm thay đổi căn bản các đặc tính văn hóa giáo dục đã hình thành qua nhiều thế kỉ. Sự thay đổi này buộc người GVCN phải hình thành những năng lực mới để đáp ứng với yêu cầu thực tiễn và yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những năng lực cần có của người giáo viên chủ nhiệm lớp trong thời đại ngày nay JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE IER., 2011, Vol. 56, pp. 133-137 NHỮNG NĂNG LỰC CẦN CÓ CỦA NGƯỜI GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY Phan Thanh Long Trường Đại học Sư phạm Hà Nội E-mail: phanthanhlongqb@gmail.com Tóm tắt. Sự phát triển của xã hội, đặc biệt là sự hình thành xã hội thông tin và nền kinh tế tri thức đã làm thay đổi căn bản các đặc tính văn hóa giáo dục đã hình thành qua nhiều thế kỉ. Sự thay đổi này buộc người GVCN phải hình thành những năng lực mới để đáp ứng với yêu cầu thực tiễn và yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp. Những năng lực này có những cái hoàn toàn mới đặc trưng cho thời đại, có những cái vẫn gọi tên như cũ nhưng thay đổi và bổ sung về nội dung cho phù hợp hơn. Năng lực của người GVCN không chỉ được hình thành trong quá trình đào tạo ở trường sư phạm mà quan trọng hơn là chúng được tôi luyện trong thực tiễn giáo dục. Những giáo viên tâm huyết với nghề nghiệp, có tinh thần trách nhiệm mới có thể tự học tập, nghiên cứu để phát triển năng lực nghề nghiệp của mình trong đó có năng lực làm công tác chủ nhiệm lớp. 1. Mở đầu Giáo viên chủ nhiệm (GVCN) lớp là người thay mặt nhà trường, thay mặt hiệu trưởng quản lí, giáo dục tập thể học sinh một lớp do hiệu trưởng phân công. Chính vì vậy, ngoài chức năng dạy học, họ vừa là nhà giáo dục, vừa là nhà quản lí, tổ chức, nhà tư vấn cho tập thể và cá nhân học sinh. GVCN là người chịu trách nhiệm chính và trực tiếp về kết quả học tập và rèn luyện của học sinh lớp mình phụ trách. Họ là người có ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển nhân cách học sinh. Học sinh càng nhỏ tuổi thì vai trò và ảnh hưởng của giáo viên chủ nhiệm càng lớn. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Khái niệm về năng lực chủ nhiệm lớp Năng lực là tổ hợp các đặc điểm của cá nhân giúp cho cá nhân hoạt động đạt kết quả tốt trong một hay một số lĩnh vực nhất định. 133 Phan Thanh Long Năng lực chủ nhiệm lớp là những thuộc tính nhân cách giúp cho người giáo viên hoàn thành tốt vai trò, chức năng người giáo viên chủ nhiệm lớp trong những điều kiện nhất định. Có thể nghiên cứu năng lực công tác chủ nhiệm lớp ở góc độ cấu trúc nhân cách, cũng có thể xem xét nó trong các nội dung công việc cụ thể của người giáo viên chủ nhiệm. Dưới góc độ giáo dục học, chúng tôi xem xét năng lực chủ nhiệm lớp của người giáo viên theo các nội dung công việc. Ngoài những yêu cầu về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống đối với người GVCN lớp là những năng lực nói chung và năng lực nghề nghiệp nói riêng. 2.2. Những năng lực cần có của người giáo viên chủ nhiệm lớp Qua thực tiễn nghiên cứu, chúng tôi thấy người GVCN lớp ngày nay cần phải có những năng lực nghề nghiệp cơ bản sau đây: - Có hiểu biết sâu sắc về đặc điểm tâm, sinh lí học sinh và lí luận giáo dục. Cụ thể, người GVCN lớp phải hiểu rõ đặc điểm chung về tâm, sinh lí lứa tuổi học sinh lớp mình chủ nhiệm đồng thời hiểu rõ đặc điểm riêng của từng cá nhân học sinh để áp dụng những phương pháp giáo dục phù hợp. Ngày nay, dưới tác động của nhiều yếu tố, tốc phát triển tâm sinh lí của học sinh ngày càng nhanh. Độ tuổi dậy thì đến sớm hơn, các em hiểu biết nhiều hơn, đời sống tâm lí phong phú và phức tạp hơn. . . Các em học sinh ngày nay phần lớn được chăm sóc, chiều chuộng hơn nhưng cũng chịu nhiều áp lực hơn và dễ có những phản ứng tiêu cực như bỏ học, bỏ nhà, thậm chí là tự tử tập thể. . . Trên cơ sở những hiểu biết đó, GVCN cần nắm vững và quán triệt nguyên tắc tiếp cận tích cực đối với từng học sinh, và cả tập thể lớp, khơi dậy lòng tự trọng trong mỗi cá nhân học sinh để các em tự hoàn thiện bản thân, khuyến khích kỉ luật tự giác và ý thức tự giáo dục. - GVCN cần phải nắm vững quy chế, điều lệ nhà trường, mục tiêu giáo dục của trường phổ thông, của cấp học, lớp học mình phụ trách, nắm vững kế hoạch, chương trình hoạt động của nhà trường, của địa phương để xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục cho tập thể lớp mình phụ trách. - Có năng lực tổ chức các hoạt động giáo dục, đó là khả năng xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục như hoạt động giáo dục ngoài giờ, sinh hoạt tập thể, văn hóa văn nghệ, tham quan du lịch. . . và tổ chức thực hiện có hiệu quả các hoạt động đó với sự hợp tác tham gia tích cực của tất cả học sinh. Thông qua các hoạt động để tiến hành giáo dục toàn diện cho học sinh (đức, trí, thể mỹ. . . ), người GVCN lớp phải có khả năng tập hợp tất cả học sinh tham gia vào các hoạt động tập thể, biết tổ chức đánh giá, rút kinh nghiệm sau khi tổ chức một hoạt động giáo dục. - Có kĩ năng giải quyết các tình huống sư phạ ...