Những tiến bộ về điều trị dinh dưỡng cho bệnh nhân đái tháo đường

Theo ThS.BS. Lâm Văn Hoàng – Khoa nội tiết, dinh dưỡng là yếu tố cốt lõi của việc điều trị cho bệnh nhân (BN) đái tháo đường (ĐTĐ) bên cạnh thuốc men và thay đổi lối sống. Một chế độ dinh dưỡng phù hợp không những giúp BN kiểm soát tốt dao động đường huyết trong ngày mà còn giúp người bệnh nâng cao được chất lượng cuộc sống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những tiến bộ về điều trị dinh dưỡng cho bệnh nhân đái tháo đường Những tiến bộ về điều trị dinh dưỡng cho bệnh nhân đái tháo đườngTheo ThS.BS. Lâm Văn Hoàng – Khoa nội tiết, dinh dưỡng làyếu tố cốt lõi của việc điều trị cho bệnh nhân (BN) đái tháođường (ĐTĐ) bên cạnh thuốc men và thay đổi lối sống. Mộtchế độ dinh dưỡng phù hợp không những giúp BN kiểm soáttốt dao động đường huyết trong ngày mà còn giúp người bệnhnâng cao được chất lượng cuộc sống.Chất bột đường là nguồn dinh dưỡng chính ảnh hưởng đếnđường huyết sau ănThS.BS. Lâm Văn Hoàng cho biết, những khuyến cáo về dinhdưỡng cho BN ĐTĐ đã thay đổi trong những năm gần đây do cáchiểu biết mới về bệnh, những tiến bộ trong điều trị thuốc men vàcác bằng chứng khoa học hiện có.Những nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng và nghiên cứu quansát cho thấy, điều trị dinh dưỡng được chứng minh làm giảmHbA1c khoảng 1- 2%, tùy theo týp và thời gian ĐTĐ. Hiệp hộiĐTĐ Mỹ, châu Âu đã thiết lập những khuyến cáo riêng về dinhdưỡng. Chất bột đường là nguồn dinh dưỡng chính ảnh hưởng đếnđường huyết sau ăn. Phải xem xét cả số lượng và chất lượng củachất bột đường khi thiết lập bữa ăn cho người bệnh ĐTĐ. Chế độ dinh dưỡng tốt giúp cải thiện chỉ số đường huyết.Các nghiên cứu gần đây cho thấy vai trò ngày càng quan trọng củatăng đường huyết sau ăn trong biến chứng của bệnh ĐTĐ. Tăngđường huyết sau ăn làm gia tăng các rối loạn có hại cho cơ thể: cácphản ứng glycat hóa các phân tử protein, tăng nồng độ insulintrong máu, rối loạn chức năng nội mạc mạch máu, tăng stress oxyhóa, và rối loạn chuyển hóa lipid... Đây là các yếu tố nguy cơ caođối với bệnh lý tim mạch. Chính vì vậy, việc kiểm soát đườnghuyết không chỉ quan tâm đến đường huyết lúc đói mà còn baogồm cả đường huyết sau ăn.Một trong những vấn đề quan trọng của chế độ dinh dưỡng là kiểmsoát lượng glucid - lượng chất bột đường ăn vào (ngũ cốc, tinh bột,hoa quả...). Bột đường là một trong những chất cung cấp nănglượng chính cho tế bào sống của cơ thể. Trước đây, trên thế giớihàm lượng chất bột đường được khuyến cáo chiếm đến 70% tổngsố năng lượng trong khẩu phần ăn hàng ngày. Tuy nhiên, do lượngbột đường ăn vào đóng vai trò quan trọng trong việc gây tăngđường huyết và rối loạn chuyển hóa lipid sau ăn nên xu hướng hiệnnay là kiểm soát chặt chẽ hơn lượng bột đường ăn vào.Tuy nhiên, cũng theo BS. Hoàng, chế độ ăn có chất bột đườngdành cho người bệnh ĐTĐ tưởng chừng dễ hiểu và dễ thực hiệnnhưng để biết được nó, các thầy thuốc cũng loay hoay và thay đổinhư quá trình lịch sử bệnh của nó. Trải qua thời gian với nhiềunghiên cứu và đánh giá trên việc kiểm soát đường huyết và biếnchứng cho BN, việc khuyến cáo các thành phần dinh dưỡng chongười bệnh với tỷ lệ carbohydrate 55 - 60% được xem như là phùhợp cho BN ĐTĐ. Và vai trò chỉ số đường huyết của các loại thựcphẩm được xem có tác động đến sự ổn định đường huyết liên tụctrong ngày.Thực phẩm làm tăng đường huyết chậm - lựa chọn tốt nhấtBS. Hoàng khuyến cáo, muốn kiểm soát tốt đường huyết chúng taphải kiểm soát tốt đường lúc đói, đường huyết giữa các bữa ăn vàđặc biệt là đường huyết sau ăn. Mà chất bột đường là nguồn dinhdưỡng chính ảnh hưởng đến đường huyết sau ăn, do đó trong chếđộ dinh dưỡng, người bệnh ĐTĐ nên sử dụng bổ sung những thựcphẩm có thành phần bột đường đặc biệt có cơ chế giải phóngđường chậm phóng thích đường vào máu từ từ, đồng thời có chỉ sốđường huyết thấp nhằm giúp ổn định đường huyết sau ăn. Nhữngthực phẩm đặc biệt cho người ĐTĐ có thể sử dụng như các bữa ăndặm và thay cho bữa ăn chính cho bệnh nhân ĐTĐ để giảm cân vàkiểm soát đường huyết.Những sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt dành cho bệnh nhânĐTĐ đã được kiểm chứng qua nhiều nghiên cứu lâm sàng rất tốtđối với người bệnh. Với sự tăng cường chất xơ (hòa tan và khônghòa tan), và sự hiện diện của hệ thống đường phóng thích chậm dosự biến đổi đường maltodextrin thành fibersol, những thực phẩmnày không chỉ giúp cung cấp chất dinh dưỡng cân đối hợp lý màcòn có thành phần bột đường đặc biệt có cơ chế giải phóng đườngchậm, phóng thích đường vào máu từ từ, chỉ số đường huyết thấpnhằm giúp ổn định đường huyết sau ăn. Tùy theo nhu cầu hoạtđộng của cơ thể, người bệnh có thể sử dụng sản phẩm với côngthức dinh dưỡng đặc chế để: thay thế bữa chính khi công việc bậnrộn; là bữa phụ trước khi chơi thể thao, trước khi đi ngủ đối vớingười bệnh lớn tuổi có nguy cơ cao bị hạ đường huyết trong đêm ...