Những vai trò kinh điển của vitamin A

Dường như cho đến nay, vitamin A mới chỉ được biết nhiều về các vai trò được xem là "kinh điển" (ghi trong các sách giáo khoa) như:Vitamin A và thị giác: Võng mạc sở dĩ tiếp nhận được ánh sáng là do sắc tố rhodopin chứa trong các tế bào, gây nhạy cảm với ánh sáng cường độ thấp, và sắc tố iodopsin trong các tế bào hình nón nhạy cảm với các màu sắc và với ánh sáng cường độ cao. Vitamin A được tổng hợp từ chất 11 - cio - retinal một sản phẩm một...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những vai trò kinh điển của vitamin A Những vai trò kinh điển của vitamin A Dường như cho đến nay, vitamin A mới chỉ được biết nhiều về các vai tròđược xem là kinh điển (ghi trong các sách giáo khoa) như: Vitamin A và thị giác: Võng mạc sở dĩ tiếp nhận được ánh sáng là do sắctố rhodopin chứa trong các tế bào, gây nhạy cảm với ánh sáng cường độ thấp, vàsắc tố iodopsin trong các tế bào hình nón nhạy cảm với các màu sắc và với ánhsáng cường độ cao. Vitamin A được tổng hợp từ chất 11 - cio - retinal một sảnphẩm một mặt do phân hủy của bản thân sắc tố rhodopsin. Mặt khác do chuyểndạng retinol có trong huyết tương. Năng lượng do quang tử ánh sáng tác động vàocác sắc tố này tạo thành năng lượng, thúc đẩy luồng thần kinh đi từ các dây thầnkinh thị giác lên tới não; và kết quả là cho ta thị giác Vitamin A và màng tế bào: Vitamin A tỏ ra cần thiết cho tính ổn định củamàng: Cả hai trường hợp thiếu và thừa vitamin A đều dẫn tới hậu quả làm vỡ cácmàng tiêu thể - vốn là một bộ phận quan trọng của mỗi tế bào. Khi màng tiêu thểvỡ, sẽ giải phóng các enzym (hydrolaza) với hậu quả cực kỳ nguy hiểm là làm tiêuhủy chính tế bào đó (tự hủy tế bào). Vitamin A, ngoài vai trò trong quá trình Keratin hóa, sừng hóa, chuyển hóaxương, sinh tinh trùng, hình thành niêm dịch, còn có vai trò đặc biệt trong quátrình làm tăng sinh các tế bào đáy, cốt lỏi của sự đổi mới các biểu mô, trong đó cóbiểu mô hệ hô hấp và nhất là biểu mô giác mạc. Điều dễ hiểu là ở trẻ em, khi thiếuvitamin A ở mức độ nào đó, thì dễ gây ra chứng khô, nhuyễn giác mạc với biếnchứng viêm, loét, thủng giác mạc và mù. Chức năng hàng rào của vitamin A: chống nhiễm khuẩn hô hấp Điều đã được khẳng định: Vitamin A có vai trò quan trọng trong điều hòakhả năng miễn dịch. Nhiều bằng chứng cho thấy tình trạng đáp ứng miễn dịch sútkém đã xảy ra, ở những người thiếu vitamin A, đặc biệt ở trẻ em, cũng nh ư trênsúc vật thực nghiệm - Song, ta còn ít biết đến chức năng hàng rào (barrierfunetion) của tế bào biểu mô ở người thiếu vitamin A. Trên nguyên tắc thì vi khuẩn phải bám được vào tế bào niêm mạc, trước khicó thể xâm lấn cơ thể. Những thay đổi hình thái và quá trình đổi mới (turover) tếbào biểu mô hô hấp trong trường hợp thiếu vitamin A chỉ ra rằng: khả năng ngănngừa vi khuẩn gây bệnh xâm lấn của tế bào biểu mô hô hấp đã bị ảnh hưởng. Nghiên cứu sau đây là một bằng chứng thật hấp dẫn. Ba nhóm trẻ đã đượcquan sát (Theo Chancha R.K - T5ap chí Bác sĩit, Med four 1998, 1 Oct): Nhóm A0: không thiếu vitamin A, lượng vitamin này trong bữa ăn (đượcquan sát trong 3 ngày) là 321 44 đơn vị retinol, với lượng retinol trong huyết thanhlà 2,2 0,3 micromol trong 1 lít. Nhóm A1: thiếu ít với các trị số tương ứng là 201 29 và 1,1 0,1. Nhóm A2: thiếu nhiều thì các trị nói trên ở mức rất thấp: 186 22 và 0,4 0,1. Quan sát lâm sàng thấy: nhóm A2 có 9 trẻ khô mắt, 4 mờ giác mạc; nhómA1 có 4 và 1; còn nhóm A0 hoàn toàn bình thường. Mặt khác, và đây là điều quan trọng: số vi khuẩn bám dính vào tế bào biểumô hô hấp ở ba nhóm lần lượt là: A0: 4,8 0,6; A1: 7,9 1 và A2: 10,3 0,8. Như vậy lượng vi khuẩn bám vào biểu mô hô hấp ở trẻ thiếu nhiều vitaminA tăng gấp hơn 2 lần so với nhóm trẻ không thiếu vitamin A. Như vậy: Bề mặt tế bào biểu mô hô hấp ở trẻ thiếu vitamin A đã cho phépsử dụng gia tăng cư trú của vi khuẩn, giúp chúng dễ dàng xâm nhập qua niêm mạcvà dẫn tới nguy cơ nhiễm trùng toàn thân, đặc biệt là nhiễm trùng hô hấp. Việc bổ sung vitamin A cho trẻ em chẳng những giúp tăng cường dinhdưỡng, mà có lẽ điều quan trọng hơn còn giúp ngăn ngừa nhiễm trùng hô hấp cấp -là một nguyên nhân hàng đầu gây bệnh và gây tử vong ở trẻ em hiện nay. Phòng chống thiếu vitamin A Tầm quan trọng: Vitamin A được biết đến từ rất lâu nhưng cho đến nay, thiếu Vitamin A vẫnđang là một vấn đề sức khoẻ cần được giải quyết. Nhiều chức phận quan trọng củaVitamin A đối với cơ tểh đã được khoa học ngày càng làm sáng tỏ. Vitamin A làmột trong 3 loại vi chất (Iốt, Vitamin A, Sắt) đang được quan tâm vì sự thiếu hụtcác vi chất này ở các nước đang phát triển đã và đang trở thành vấn đề có ý nghĩađối với sức khoẻ cộng đồng. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) trênthế giớ có khoảng 3 triệu trẻ em bị khô mắt (tổn thương mắt do thiếu Vitamin Adẫn đến mù loà) và có tới 251 triệu trẻ bị thiếu Vitamin A nh ưng chưa tới mức bịkhô mắc (thiếu Vitamin A cận lâm sàng). Tuy nhiên thiếu Vitamin A vẫn còn tồn tại, mức Vitamin A trong MÁUVẪN DƯỚI MỨC BÌNH THƯỜNG. Ý nghĩa quan trọng của vấn đề là ở chỗ:thiếu Vitamin A không chỉ gây khô mắt dẫn tới mù loà mà nó còn làm tăng nguycơ tử vong, bệnh tật và làm giảm sự tăng trưởng của trẻ. Chính vì vậy tiếp tụcquan tâm phòng chống thiếu Vitamin A là thiết thực cải thiện tình trạng dinhdưỡng và sức k ...