Những vấn đề lý luận về kinh tế thị trường

- Nền kinh tế thị trường là một mô hình kinh tế mà trong đó hầu hết các quan hệ kinh tế được thực hiện dưới hình thái hàng hoá và dịch vụ, với nhiều thành phần tham gia, vận động theo cơ chế thị trường.- Như vậy, nền kinh tế thị trường là một mô hình kinh tế mà các thành phần của thị trường có mối quan hệ thông qua hàng hoá, dịch vụ và thông qua các hoạt động trao đổi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những vấn đề lý luận về kinh tế thị trường LỜI MỞ ĐẦU Mỗi một con người Việt Nam đều có một lòng tự hào về dân tộc rất mạnhmẽ. Điều đó được xuất phát từ tinh thần đoàn kết dân tộc, yêu nước, sẵn sàng hisinh để bảo vệ Tổ Quốc. Từ thời các vua Hùng dựng nước cho tới nay, đất nướcViệt Nam đã trải qua rất nhiều cuộc chiến tranh bảo vệ đất nước. Từ cuộc chiếnchống quân Nguyên Mông tới cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp vàđế quốc Mỹ. Ngày nay, kết quả của sự hi sinh ấy là một đất nước hoà bình và pháttriển. Tuy nhiên, chúng ta đã chịu một cái giá không phải là nhỏ: ngoài những thiệthại không thể tính được về người, chúng ta còn phải gánh chịu sự tổn thất to lớn vềkinh tế. Đó là: về nông nghiệp 1/7 ruộng đất bị bỏ hoang, 1/3 ruộng đất không cónước tưới để cày cấy, về công nghiệp sản lượng năm 1954 so với năm 1939 từ10% xuống 1,5%...Trong thời gian sau chiến tranh, chúng ta xây dựng một nềnkinh té tập trung theo kiểu mẫu Liên Xô và đã thu được một số thành công khắcphục được những khó khăn trước mắt. Những tưởng đó là con đường đúng đăn,phù hợp với nước ta nhưng một lần nữa nền kinh tế lại rơi vào khủng hoảng. Năm1986 là một mốc quan trọng của nền kinh tế Việt Nam. Tại cuộc họp lần thứ VIcủa Đảng, quốc hội quyết định chuyển hướng nền kinh tế từ nền kinh tế tập trungquan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo địnhhướng xã hội chủ nghĩa. Vậy tại sao chúng ta phải chuyển đổi nền kinh tế? Tại sao lại phải chuyểnsang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã hội chủnghĩa? Nền kinh tế này như thế nào? Từ khi chuyển đổi nền kinh tế chúng ta đã thuđược những thành tựu gì? Trong tương lai chúng ta sẽ phải giải quyết những vấnđề nào? Trong khuôn khổ của đề án này tôi xin cố gắng làm rõ những vấn đề trênvà cùng xác định những công việc mà tuổi trẻ cần làm để đưa đất nước phát triểnsánh vai cùng các cường quốc trên thế giới. 1I.NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1. Nền kinh tế thị trường là gì? - Nền kinh tế thị trường là một mô hình kinh tế mà trong đó hầu hết cácquan hệ kinh tế được thực hiện dưới hình thái hàng hoá và dịch vụ, với nhiều thànhphần tham gia, vận động theo cơ chế thị trường. - Như vậy, nền kinh tế thị trường là một mô hình kinh tế mà các thành phầncủa thị trường có mối quan hệ thông qua hàng hoá, dịch vụ và thông qua các hoạtđộng trao đổi. Tất cả các quan hệ đó được điều tiết bằng một cơ chế tự điều tiết củathị trường do sự tác động của các quy luật vốn có của nó. Nói một cách cụ thể hơnvề cơ chế tự điều tiết của thị trường đó là một hệ thống hữu cơ của sự thích ưngsvới nhau, tự điều tiết lẫn nhau của các yếu tố giá cả, cung-cầu, cạnh tranh...trựctiếp phát huy trên thị trường để điều tiết. Thực khó có thể đánh giá đầy đủ những ưu điểm & khuyết tật của cơ chế thịtrường. Tuy nhiên, cơ chế thị trường có những ưu điểm nổi bật sau: - Cơ chế thị trường kích thích hoạt động của các chủ thể kinh tế & tạo điềukiện thuận lợi cho hoạt động của họ. Do đó làm cho nền kinh tế phát triển năngđộng, huy động được các nguồn lực của xã hội vào phát triển kinh tế, thúc đẩy lựclượng sản xuất phát triển, nâng cao năng suất lao động xã hội. -Sự tác động của cơ chế thị trường đưa đến sự thích ứng tự phát giữa khốilượng & cơ cấu nhu cầu của xã hội, nhờ đó có thể thoả mãn nhu cầu tiêu dùng chocá nhân & cho sản xuất. - Cơ chế thị trường mềm dẻo & có khả năng thích nghi cao hơn khi nhữngđiều kiện kinh tế thay đổi. Chính vì vậy, cơ chế thị trường giải quyết được những vấn đề cơ bản của tổchức kinh tế. Song cơ chế thị trường không phải là hiện thân của sự hoàn hảo. Nócòn có cả những những khuyết tật, đặc biệt về mặt xã hội. Có thể chỉ ra một sốkhuyết tật dưới đây của cơ chế thị trường: - Hiệu lực của cơ chế thị trường phụ thuộc vào mức độ hoàn hảo của cạnhtranh. Một nền kinh tế được thúc đẩy bởi cạnh tranh hoàn hảo sẽ dẫn tới phân bố &sử dụng có hiệu quả nhất đầu vào & đầu ra của sản xuất. Cạnh tranh không hoànhảo thì hiệu lực của cơ chế thị trường càng giảm. -Trong cơ chế thị trường, mục đích hoạt động của các doanh nghiệp là lợinhuận tối đa. Vì vậy, họ có thể lạm dụng tài nguyên của xã hội, gây ô nhiễm môitrường sống của con người mà xã hội phải gánh chịu. - Sự tác động của cơ chế thị trường đưa đến sự phân hoá giàu nghèo, tácđộng xấu đến đạo đức & tình người. - Một nền kinh tế do cơ chế thị trường điều tiết khó tránh khỏi những thăngtrầm, khủng hoảng kinh tế có tính chu kỳ. 2. Tính quy luật của sự hình thành nền kinh tế thị trường: 2 - Phát triển là một sự thay đổi về chất, như vậy trước đó chúng ta phải cósự tích luỹ về lượng. Hay nói cách khác, chúng ta phải hội đủ các điều kiện thì mớicó sự thay đổi đó được. Như vậy, muốn hìn ...