Những yếu tố quyết định tình trạng mức sinh thấp tại vùng Đông Nam bộ và gợi mở chính sách dân số ở Việt Nam

Theo kết quả điều tra quốc gia gần đây, tổng tỷ suất sinh của vùng Đông Nam Bộ đã giảm khá sâu dưới mức sinh thay thế. Dựa trên số liệu và Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2014 và khung phân tích mức sinh thấp của Bongraarts (2001), các phân tích cho thấy, tỷ lệ phụ nữ chưa kết hôn tăng cao chính là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tổng tỷ suất sinh thấp ở vùng Đông Nam Bộ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những yếu tố quyết định tình trạng mức sinh thấp tại vùng Đông Nam bộ và gợi mở chính sách dân số ở Việt Nam42Xd hpi hpc, sd I (137), 2017NHCTNG YEU TO QUYET DINH TINH TRANG MUC SINH THAPT^I VUNG DONG NAM B O VA GQI MC) CHOCHINH SACH DAN SO CJ VIET NAMNGUYEN DCC VINHTdm tdt: Theo kit qud dieu tra quoc gia gdn ddy, long ty sudt sinh ciia vimg DongNam Bp dd gidm khd sdu dudi miic sinh thay Ihe. Dua tren so liiu vd Dieu Ira ddn sd vanhd d gida itp ndm 2014 vd khung phdn tich mic sinh thdp cua Bongaarts (2001), cdcphdn tich cho thdy, ty li phu nii chira kit hon tang cao chinh Id nguyen nhdn chu yeu ddndin long ty sudt sinh thdp a viing Dong Nam Bp. Viic gidm long ty sudt sinh xuong dudimuc thay the Id hijn lupng khd phd biin khixd h^iphdt triin vd hijn dpi hoa den muc dpnhdt dinh, ngay cd khi hau hit cdc gia dinh diu vdn mong mudn co 2 con. Kit qud ndygpi y viic xem xet ndi long vd da dgng hoa chinh sdch hgn chi sinh de hiin cho phii hppvoi ddc diem kinh te, xd hpi vd bien dpng nhdn khdu hpc, chudn bi chinh sdch khuyen sinhhap ly, chu trpng duy Iri chudn muc quy mo gia dinh 2 con.Tdr khod: mite sinh, miic sinh thip, yeu td quyet djiih mire sinh, Ddng Nam Bg.1. Boi cdnhQua ba thdp ky cua qud Irinh Doi mdi, Vi^t Nam da dat dugc nhieu thdnh ti;u dingghi nhan trong s\r nghigp phdt tridn kinh t6 - xi hgi ddt nude. Ciing trong giai do^n nay,Vi?t Nam trdi qua thdi ky qud dd ddn s6 vdi nhimg thay doi Idn ve mirc sinh, miic chit, dicu. Cling nhu ve quy md va phin bd ddn sd. Nhung bien dgng nhan khau hgc nhu vayludn c6 s\r tuong ho kha chdt chS vdi qud trinh phit triin kmh ih xd hdi d moi quoc gia.Do dd, vi?c tdn dyng toi da tiem ning dan sd ciing nhu han che, iing phd vdi nhihig ticdgng khdng thuan Igi ciia bien dgng nhdn khau hgc la didu rit quan trgng trong xay d\mgchinh sdch vi chien luge phdt tri^n ciia Vi$t Nam trong giai doan hi^n nay.Miic sinh la mgt trong nhung ySu to nhdn khdu hgc quan trgng nhat quyit djnh quymd, CO cau ciia mdt ddn sd trong hi?n l^i vd tucmg lai. Miic sinh cao so vdi miic chetthudng dan d6n tdng quy md ddn so, tdc ddng tiSu c\rc den mdi trudng sinh thdi vd cdcmyc lieu phat trien kinh te xd hgi. Ngugc Iai, niu miic sinh qud thdp sg dan din nguy cogia hda dan so nhanh, thieu hgt I\ic lugng lao dgng, gia ting nhihig van de an sinh xa hdibat cap, Dieu ndy cang nghiSm trgng neu xay ra voi nhihig din so cdn dang trong qudVifn Xa hpi hpc, Viin Hdn Idm Khoa hpc Xd hpi VijI NamNguyen Due Vinh 43trinh phat trien, ndng suat lao dgng chua cao. Chinh vi vay. hiu het cic quoc gia tren thegidi deu cd kha nhiiu n5 lire trong vi$c xdy dyng ehinh sich nhdm diiu chinh hoac thichling vdi mtie sinh. Theo bao cdo ciia Lien hgp quoc vao ndm 2013, trong tdng sd gdn 200qudc gia Ihdnh vien thi cd 27% dp dgng chinh sdch gidm sinh, 43% dp dyng chinh sichkhuyin sinh. va da sd qudc gia cdn lai cd chinh sich duy tri miic smh hi?n tai (UN, 2013).Viet Nam d i ap dung chinh sdch gidm sinh tir nhimg ndm 60 ciia thi kJ trudc, Choddn nay, mgt trong nhung myc tieu trong Chiin luge dan sd ciia Viet Nam la tiep tycgidm tdng ty suit smh, xudng 1,8 con vdo ndm 2020 (Chinh phii, 2011). Phap lenh Dan sdliien hdnh van quy dinh mdi c|ip vg chdng chi sinh 1 hodc 2 con (Qudc hdi, 2013) khdngphdn bi$t vimg hay tinh/thanh phd cd miic sinh cao hay thap, Viet Nam vln chua cd chinhsaeh nao true tiip khuyin khieh sinh dd tuy dd thyc hi?n mgt sd chinh sdch xd hdi ed thigiin tiep khuyen sinh khdng chu dich. Thdi gian gdn ddy, dd cd mgt sd khuyin nghi nSnsdm bd quy djnh han che sinh de nhdm tranh miic sinh giam sdu dSn den tinh tr^uig gidhda ddn so qui nhanh (TCTK vd UNFPA, 2016). Do cung Id bai hgc kinh nghi?m trongthyc hien chinh sdch sinh de d mgt sd qudc gia vd vung lanh tho trii qua qui dd din sotrudc Vi$t Nam nhu Thai Lan, Trung Qudc, Dii Loan, Han Quoc, Nhat Ban (Chen, 2012;Hirschman va cgng sy, 1994; Lee, 2009; Morgan va cdng sy, 2009; Suzuki. 2006 vd2013). Ben canh do, cung cd y kiin cho ring qui sdm de bd quy djnh mdi cdp vg chdngchi sinh I hodc 2 con boi dieu dd se 1dm miic sinh ting trd ltd. Cd le vl the nen sau khiban hanh Phdp l^oh Dan sd nam 2003 khdng djnh moi cdp vg chong cd quyen quyit dinhv i thcri gian sinh con, sd con va khodng each giiia cdc ldn sinh (Quoc hgi 2003) thi Phapl?nh Dan sd siia ddi nam 2008 (hgp nhdt ndm 2013) lai quy dinh rd chinh sdch sinh 1hodc 2 con (Quoc Hgi, 2008). Dy thao Luit Dan so khdng cd quy dinh cy the ve sd con,nhung chii truong giam sinh a dja phuang c6 miic sinh cao. tdng sinh d dia phuong cdmiic sinh qud thdp (Qudc hdi, 2017). Tuy nhien, bg luit nay cdn dang trong qua trinh xemxet v i c6 the chinh siia them nen van chua chinh thirc dugc thdng qua vd ban hanh. Tinhtr?ng nay cho thiy, cac nha ldp phdp va qudn ly van khd din do trong vi^c quyit dinhchinh saeh sinh de 6 Vi^t Nam cho giai doan sdp tdi.Theo nhiing sd Ii?u Ihdng ke cdng bd chinh thiic thi tong X^j suat sinh (TFR) ciiaViet Nam khi 6n dinh d gan miic sinh thay the (2,1) trong mdt thap nien qua, nhung sykhdc biet vi TFR theo vimg dia ly gia tang. Vao nim 2014, trong khi TFR ciia vung ddngbdng sdng Hdng Id 2,3 thi TFR cua vimg Ddng Nam Bd chi 1,56, vd d thanh phd Hd ChiMmh Ii dudi 1,4 (TCTK v i UNFPA, 2016). Ket qud khao sdt nim 2015 cho thay, TFR avimg Ddng Nam Bg da tang len 1,63 nhung vln cdn thap hon mirc smh thay the khinhiiu (TCTK, 2016). So vdi cic vimg khdc trdn todn qudc, Ddng Nam Bg Id vimg cd thunh§p binh quan diu ngudi cao nhat va dan dau vi nhiiu chi tieu phat trien kinh te xd hgi.Cau hdi ddt ra Ii nhihig ylu to x i hdi vi nhan khdu hgc ndo lien quan den mirc sinh thap dvimg nay Niu nhu miie sinh gidm sau la xu hudng chung a Vi?t Nam trong qud trinhphit triin thi th\rc ti ndy ddi hdi cd nhihig hi?u chinh chinh sdch kiem sodt mirc smh kipthdi vi phil hgp. Cho din nay, nghien ciru vi mirc sinh thdp d Vi$t Nam cdn rat I ^ chevi cd le mdi chi dugc di cap din trong mdt chuyen khdo gan day cua ...