Nội dung quan trọng của Hiệp định TPP và các quan điểm tận dụng cơ hội từ TPP của Việt Nam

Hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam ngày càng sâu rộng qua việc tham gia ký kết các hiệp định thương mại như TPP, FTA, gia nhập AEC… Theo đó, nó phát sinh rất nhiều cơ hội nhưng cũng tạo ra đầy thách thức cho kinh tế Việt Nam và các doanh nghiệp Việt Nam. Trong phạm vi bài viết này, nhóm tác giả tổng hợp những nội dung quan trọng nhất của TPP và chỉ ra cơ hội và thách thức mà Việt Nam cần nắm bắt và vượt qua.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nội dung quan trọng của Hiệp định TPP và các quan điểm tận dụng cơ hội từ TPP của Việt Nam NỘI DUNG QUAN TRỌNG CỦA HIỆP ĐỊNH TPP VÀ CÁC QUAN ĐIỂM TẬN DỤNG CƠ HỘI TỪ TPP CỦA VIỆT NAM TS. Trần Mạnh Dũng TS. Trương Văn Tú Trường Đại học Kinh tế Quốc dânTóm tắt Hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam ngày càng sâu rộng qua việc thamgia ký kết các hiệp định thương mại như TPP, FTA, gia nhập AEC… Theo đó, nóphát sinh rất nhiều cơ hội nhưng cũng tạo ra đầy thách thức cho kinh tế Việt Namvà các doanh nghiệp Việt Nam. Trong phạm vi bài viết này, nhóm tác giả tổnghợp những nội dung quan trọng nhất của TPP và chỉ ra cơ hội và thách thức màViệt Nam cần nắm bắt và vượt qua. Từ khóa: TPP, thương mại quốc tế, Việt Nam.1. Giới thiệu Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) là một thỏa thuậnthương mại tự do (FTA) với sự tham gia của 12 quốc gia Hợp tác Kinh tế châu ÁThái Bình Dương (APEC) từ bốn khu vực khác nhau: Đông Á (Malaysia,Singapore, Brunei, Việt Nam, Nhật Bản), Châu Đại Dương (Australia, NewZealand), Mỹ Latin (Chile, Peru) và Bắc Mỹ (Hoa Kỳ, Canada, Mexico). TPPđược xây dựng dựa trên quan hệ đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái BìnhDương (được gọi là thỏa thuận P4) bao gồm Singapore, Chile, New Zealand vàBrunei, có hiệu lực vào năm 2006. Đến năm 2008, Hoa Kỳ tuyên bố tham gia vàoP4 nhưng không phải Hiệp định P4 cũ mà các bên sẽ đàm phán một Hiệp địnhhoàn toàn mới, gọi là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Sau đó,các nước Australia và Peru cũng tuyên bố tham gia TPP. Từ khi TPP được hìnhthành, Việt Nam đã được các nước TPP mời tham gia và đã tham gia đàm phánngay từ những ngày đầu nhưng chưa phải thành viên chính thức mà là thành viênliên kết. 323 TPP, một thỏa thuận xuyên khu vực, được đánh giá là một Hiệp địnhthương mại đa phương giàu tham vọng, toàn diện và tiêu chuẩn cao của thế kỉXXI. Nó cho phép mở rộng hơn nữa các thành viên của mình thông qua điềukhoản gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). 12 nước tham gia có tổngGDP hơn 28.000 tỷ đô la, chiếm 40% tổng GDP và hơn 30% tổng thương mạitoàn cầu nên các dây chuyền cung ứng sẽ có động lực dịch chuyển về khu vựcnày, tạo ra lợi thế và lợi ích kinh tế to lớn cho tất cả các nước tham gia.2. Các nội dung quan trọng của TPP2.1. Cắt giảm thuế nhập khẩu Nguyên tắc chung của TPP là đưa thuế nhập khẩu về 0% đối với tất cả cácdòng thuế. Với một số ít dòng thuế nhạy cảm, có thể áp dụng hạn ngạch thuếquan hoặc hình thức giảm thuế đáng kể, với điều kiện là phải được cả 11 nướccòn lại chấp nhận. Về dệt may, để hưởng thuế suất ưu đãi của Hiệp định, sẽ phải đáp ứng quytắc xuất xứ “từ sợi trở đi”. Quy tắc này về dài hạn sẽ khuyến khích các doanhnghiệp đầu tư vào công nghiệp dệt, giúp nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩmmay xuất khẩu và giúp ngành dệt may phát triển bền vững hơn.1 Tuy nhiên, đểđáp ứng yêu cầu được hưởng ưu đãi ngay của các doanh nghiệp tại các nước chưamạnh về công nghiệp dệt, Hiệp định TPP có một danh mục “nguồn cung thiếuhụt”. Theo danh mục này, các doanh nghiệp sẽ có quyền nhập khẩu một số chủngloại vải, sợi từ nước thứ ba (ngoài TPP) để làm ra sản phẩm may mà vẫn đượchưởng ưu đãi. Ngoài ra, có một số cơ chế linh hoạt khác để ngành dệt may có thểđược hưởng ưu đãi nhiều hơn ngay khi Hiệp định có hiệu lực mà không quá phụthuộc vào quy tắc xuất xứ “từ sợi trở đi”.2.2. Mở cửa dịch vụ và đầu tư Trong lĩnh vực dịch vụ và đầu tư, nghĩa vụ chính là không phân biệt đối xử,bao gồm (i) không phân biệt đối xử giữa các nước thành viên với nhau (dành đãingộ tối huệ quốc) và (ii) không phân biệt đối xử giữa nhà đầu tư - cung cấp dịchvụ trong nước với nhà đầu tư - cung cấp dịch vụ nước ngoài (dành đãi ngộ quốc1 Trên thực tế, để đón đầu TPP và FTA với EU, từ năm 2013 đã có nhiều doanh nghiệp quyết định đầutư vào công nghiệp dệt với tổng vốn đầu tư lên đến hàng trăm triệu đô la.324gia).2 Nước nào có nhu cầu phân biệt đối xử thì bảo lưu biện pháp phân biệt đốixử đó trong Phụ lục kèm theo Hiệp định. Mọi biện pháp quản lý, nếu không có yếu tố phân biệt đối xử, đều đượcphép duy trì mà không cần phải bảo lưu trong Hiệp định. Với mục tiêu thu hút mạnh đầu tư vào khu vực TPP (chiếm 40% GDP và30% thương mại toàn cầu), các nước đặt ra kỳ vọng rất cao cho lĩnh vực dịch vụvà đầu tư. Các cam kết về dịch vụ và đầu tư của Việt Nam về cơ bản là tương đươngvới mức độ mở cửa hiện hành.2.3. Mua sắm của các cơ quan Chính phủ Các nước TPP thống nhất đưa ra một bộ quy tắc khá toàn diện về đấu thầumua sắm của các cơ quan Chính phủ. Các quy tắc này không áp dụng với các góithầu vì mục đích an ninh quốc phòng, các gói thầu có giá trị dưới một mứ ...