Ðối phó với cặp bài trùng lao/HIV

Nguy cơ mắc lao ở người nhiễm HIV Người nhiễm HIV và bệnh nhân AIDS bị suy giảm hệ thống miễn dịch cả miễn dịch dịch thể và miễn dịch tế bào dẫn tới nguy cơ bị mắc nhiều loại nhiễm trùng cơ hội khác nhau, trong đó đồng nhiễm lao/HIV là một vấn đề ảnh hưởng lớn đến sức khỏe bệnh nhân cũng như gây không ít khó khăn trong hoạt động chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS. Theo kết quả nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước, tỷ lệ đồng nhiễm lao/HIV thay...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ðối phó với cặp bài trùng lao/HIV Ðối phó với cặp bài trùng lao/HIVNguy cơ mắc lao ở người nhiễm HIVNgười nhiễm HIV và bệnh nhân AIDS bị suy giảm hệ thốngmiễn dịch cả miễn dịch dịch thể và miễn dịch tế bào dẫn tớinguy cơ bị mắc nhiều loại nhiễm trùng cơ hội khác nhau, trongđó đồng nhiễm lao/HIV là một vấn đề ảnh hưởng lớn đến sứckhỏe bệnh nhân cũng như gây không ít khó khăn trong hoạtđộng chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS.Theo kết quả nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước, tỷlệ đồng nhiễm lao/HIV thay đổi khác nhau tùy địa phương, điềukiện vệ sinh môi trường, tình hình phát triển kinh tế xã hội vàhoạt động phòng, chống lao/HIV được triển khai, tỷ lệ này thayđổi từ 10% - 40%.HIV làm suy giảm miễn dịch, làm cho người nhiễm HIV dễ mắcbệnh lao, gia tăng tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân lao và ngược lại khimắc bệnh lao thì làm tăng tiến triển của nhiễm HIV, làm cho suygiảm miễn dịch càng nặng hơn.Việc chẩn đoán lao ở người nhiễm HIV thường khó khăn hơn ởngười không nhiễm, do triệu chứng không điển hình và có thể bịlẫn lộn với triệu chứng của nhiều loại nhiễm trùng cơ hội khácxảy ra đồng thời với lao. Ở người nhiễm HIV thì ngoài lao phổicòn gặp nhiều thể bệnh lao ngoài phổi khác như: lao não, laomàng não, lao hạch, lao da, lao xương, lao màng tim-màng phổi-màng bụng, lao gan, lao lách, lao thận, lao tinh hoàn, lao buồngtrứng, vòi trứng… mà những thể lao này cũng gây không ít khókhăn trong chẩn đoán và điều trị, nhất là ở những cơ sở cònthiếu thốn về máy móc, trang thiết bị để xác định căn nguyên visinh gây nhiễm trùng cơ hội ở người nhiễm HIV/AIDS. Nhữngbệnh nhân lao phổi/HIV có suy giảm miễn dịch nặng thì có tỷ lệcao AFB(-) trong đờm. HIV làm suy giảm hệ thống miễn dịch khiến người nhiễm HIV dễ mắc lao.Những yếu tố quyết định trong điều trị bệnhRiêng về điều trị bệnh lao, đã phải sử dụng đều đặn nhiều loạithuốc hàng ngày và dùng trong nhiều tháng liên tục. Tuân thủđiều trị là yếu tố quyết định đảm bảo thành công của điều trị,tránh thất bại điều trị, tái phát và xuất hiện các chủng vi khuẩnlao kháng thuốc. Các thuốc điều trị kháng lao cũng có những tácdụng phụ như: dị ứng (sốt, phát ban, sẩn ngứa), viêm thần kinhngoại biên (đau, tê bì, có thể giảm vận động), viêm thần kinhthính giác (giảm thính lực, điếc), và nhất là tổn thương gan(vàng da, vàng mắt, tăng men gan). Những biểu hiện tác dụngphụ này ảnh hưởng không nhỏ tới tuân thủ điều trị thuốc khánglao cũng như việc thay đổi để có một phác đồ điều trị kháng laoan toàn và vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị.Thực hiện việc phối hợp giữa Chương trình phòng chống lao vàChương trình phòng chống HIV/AIDS, nhất là điều trị phối hợpthuốc kháng lao và thuốc kháng vi rút ARV làm tăng số lượngthuốc phải sử dụng một ngày (gánh thuốc) ảnh hưởng nhiều hơnđến khả năng tuân thủ của người bệnh. Sự tương tác của thuốckháng lao và thuốc kháng vi rút ARV ảnh hưởng nhiều đến nồngđộ của các thuốc ARV. Khi sử dụng đồng thời với rifampicinlàm cho nồng độ EFV bị giảm 25%, NVP bị giảm 37% và đặcbiệt các thuốc ức chế men protease (PIs như: LVP và IDV) cóthể bị giảm tới 80 – 90%. Bên cạnh đó, sử dụng đồng thời haiphác đồ thuốc này sẽ gia tăng nguy cơ nhiễm độc gan do thuốc,đặc biệt là ở bệnh nhân đồng nhiễm lao/HIV với viêm gan B vàviêm gan C. Người nhiễm HIV có đồng nhiễm với viêm gan B và viêm ganC đã dễ có nguy cơ bị các đợt viêm gan cấp và sự tác động giữa3 loại virút này đã làm cho bệnh tiến triển nặng nề và phức tạphơn. Nếu trên những người bệnh này, khi bị mắc lao thì việcđiều trị sẽ hết sức khó khăn do nguy cơ gây tổn thương gan vìtác động đồng thời của tất cả các yếu tố trên.Qua những phân tích trên, chúng ta thấy:- Đồng nhiễm lao/HIV phổ biến: HIV làm gia tăng nguy cơ mắclao lên tới 100 lần.- Gia tăng tỷ lệ lao ngoài phổi, làm kéo dài thời gian điều trịthuốc kháng lao: lao màng não, lao màng tim, lao cột sống cóthể phải điều trị kéo dài tới 18 tháng.- Nhiễm lao làm tăng tiến triển của HIV và HIV làm tăng tỷ lệtử vong do lao.- Điều trị đồng thời cả thuốc kháng lao và thuốc kháng virútARV làm tăng gánh thuốc ảnh hưởng tới tuân thủ điều trị, đồngthời gia tăng tương tác thuốc cũng như tăng nguy cơ gây độctính đối với gan, đặc biệt là ở người đồng nhiễm lao/HIV vớiviêm gan virút B/C.- Gián đoạn điều trị do tác dụng phụ của thuốc và do tuân thủđiều trị không tốt, lao kháng thuốc và HIV kháng thuốc là nhữngthách thức lớn trong điều trị đồng nhiễm lao/HIV.- Triển khai rộng rãi và hiệu quả hoạt động phối hợp giữaChương trình phòng, chống lao và Chương trình phòng, chốngHIV sẽ làm giảm tử vong do lao và các bệnh lý liên quan tớiHIV/AIDS ...