Bơm thể tích: là loại bơm có thể biến đổi trực tiếp cơ năng thành thế năng, thông qua quá trình nén, giảm chất lỏng bằng cách thay đổi theo chu kỳ dung tích trong một thể tích kín. Có thể chia bơm thể tích thành các loại: bơm pittông, bơm bánh răng, bơm trục vít, bơm rôto cánh trượt. a. Bơm pittông. Theo đặc điểm cấu tạo và hoạt động của bơm pittông có thể chia thành các loại: bơm pittông tác dụng đơn......
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân loại bơm thể tích Phân loại bơm thể tíchBơm thể tích: là loại bơm có thể biến đổi trực tiếp cơ năng thành thế năng,thông qua quá trình nén, giảm chất lỏng bằng cách thay đổi theo chu kỳdung tích trong một thể tích kín. Có thể chia bơm thể tích thành các loại:bơm pittông, bơm bánh răng, bơm trục vít, bơm rôto cánh trượt. a. Bơmpittông. Theo đặc điểm cấu tạo và hoạt động của bơm pittông có thểchia thành các loại: bơm pittông tác dụng đơn (Hình 1), bơm tácdụng kép (Hình 2), bơm vi sai, bơm pittông quay hướng kính (Hình3), bơm pittông quay hướng trục (Hình 4).Ưu điểm của bơm pittông là tạo được áp suất nén cao và không phụthuộc vào lưu lượng và tần số quay của tay biên. Nhược điểm là cấutạo phức tạp, có các xupáp, lưu lượng cấp không đều và chạy chậm,làm tăng kích cỡ khi có lưu lượng lớn. Hình 1. Sơ đồ bơm pittông tác dụng đơn1 – tay biên; 2 – thanhtruyền; 3 – con trượt; 4 – cần pittông; 5 – pittông; 6 – xy lanh; 7 –khoang chứa; 8 – ống đẩy; 9- van đẩy; 10- ống hút; 11- van hút; A -điểm chết trên (vị trí biên bên trái của pittông); B - điểm chết dưới (vịtrí biên bên phải của pittông). Hình 2. Sơ đồ bơm pittông tác dụng képHình 3. Nguyên lý cấu tạo và hoạt động của bơm pittông quay hướng kính.1- vành trụ; 2- pittông; 3- ống lót; 4- vách ngăn; 5- rôto; a) khoang hút; b) khoang đẩy; c) độ lệch tâm. Hình 4. Sơ đồ nguyên lý của bơm pittông quay hướng trục. a- truyền động bằng các đăng: 1- rôto; 2- pittông; 3- trục các đăng; 4- rãnh hút và đẩy. b- Truyền động bằng mặt phẳng nghiêng: 1- rôto; 2- pittông; 3- mặt phẳng nghiêng; 4- lò xo. c- Truyền động bằng mặt phẳng nghiêng và lò xo: 1- pittông; 2- rôto; 3- mặt phẳng nghiêng; 4- lò xo.(loại bơm này có năng suất từ 0,2 đến 25m3/h với h=(85¸89)%;n=1000¸6500vòng/phút; áp suất p= 350kG/cm2).Bơm pittông được dùng để bơm các loại chất lỏng khác nhau – nóngvà lạnh, nhớt và loãng, sạch và có tạp chất lơ lửng, kể cả bột mài.b) Bơm bánh răng Bơm bánh răng là loại rôto quay, trong đó môichất được bơm chuyển dịch trong mặt phẳng thẳng góc với tâm quaycủa thiết bị (Hình 5). Hình 5- Sơ đồ bơm bánh răng 1- bánh răng chủ; 2- bánh răng bị dẫn; 3- vỏ bơm; 4- rãnh giảm tải.Bơm bánh răng được dùng trong các máy thuỷ lực (máy ép, máynâng, cần cẩu, máy đào đất,…), trong hệ thống điều khiển tự động,trong bôi trơn các bộ phận chuyển động của máy. Năng suất củabơm bánh răng vào khoảng 0,22 ¸ 58m3/h với áp suất 0,6 ¸ 2,5MPa(6 ¸ 25kG/cm2). Có thể bôi trơn môi chất với độ nhớt động 0,2 ¸100cm2/s và nhiệt độ từ -40 tới +2500C. Do không có van hút và đẩynên bơm bánh răng có thể quay với tốc độ lớn (n=700 ¸5000vòng/phút) và được truyền động trực tiếp bằng động cơ. Khi làmviệc bơm bánh răng luôn tiếp xúc với dầu nhờn, dầu thuỷ lực, vì vậytuổi thọ khá cao. Các bề mặt làm việc của bơm phải được chế tạovới độ chính xác và độ lỏng cao thì mới tạo được áp lực lớn và đỡmất mát lưu lượng.c) Bơm trục vítBơm trục vít là loại bơm rôto - quay, trong đó nhờ có prôfin đặc biệtcủa ren xoắn vít (rôto) mà trong khoang hút và khoang đẩy hoàn toànthông nhau. Bơm trục vít được chế tạo bằng một, hai, ba và nhiềuhơn trục vít ăn khớp với nhau, trong số đó có một trục dẫn, còn lại làtrục bị dẫn. Bơm trục vít có thể đặt đứng hoặc đặt nằm (Hình 6). Hình 6. mặt cắt bơm có ba trục vítHình 6. mặt cắt bơm có ba trục vít1- trục vít dẫn; 2- pittông giảmtải; 3- ống lót giảm tải; 4- trục vít bị dẫn;5- vòng đỡ (có tác dụng nhưổ trượt).Cần lưu ý rằng, trục vít bị dẫn không sinh công có ích, và chỉ dùng đểchèn kín. Trong quá trình hoạt động bình thường các trục vít bị dẫnquay được là nhờ áp lực của môi chất được bơm chuyển.Cần lưu ý rằng, trục vít bị dẫn không sinh công có ích, và chỉ dùng để chènkín. Trong quá trình hoạt động bình thường các trục vít bị dẫn quay được lànhờ áp lực của môi chất được bơm chuyển.Bơm trục vít được đặt trong khoang của thân bơm. Khi bơm làm việc môichất được hút từ đầu này đến đầu kia của các cặp trục vít.Bơm ba trục vít có dải lưu lượng từ 0,4 đến 400m3/h với áp suất đến 25MPa(250kG/cm2). Bơm ba trục vít dùng để bơm chất lỏng không có tạp chất lơlửng với độ nhớt động (0,1 ¸ 60)cm2/s và nhiệt độ 1000C.Bơm một trục vít có năng suất 0,3 ¸ 60m3/h với áp suất lớn nhất 0,5 ¸ 2,5MPa (5 ¸25kG/cm2) và dùng để bơm các dung dịch sạch và bẩn (bùn, mật, rỉđường, hoa quả nghiền lẫn hạt, bột nhão, vv…) kể cả dung dịch hoá chấthoạt tính, với độ nhớt động 1000cm2/s và nhiệt độ 800C. d. Bơm rôto cánhtrượt Bơm rôto cánh trượt là loại bơm rôto quay tịnh tiến, trong đó cánh cóthể là phẳng hoặc được định hình.Trên hình 7 là sơ đồ bơm cánh trượt phẳng Hình 7. Sơ đồ bơm rôto cánh trượt Hình 7. Sơ đồ bơm rôto cánh trượtHình 7. ...