Phân luồng giáo dục và phát triển nguồn nhân lực ở Việt Nam

Phân luồng trong giáo dục có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực cho đất nước, nhằm cung cấp đội ngũ nhân lực đồng bộ về cơ cấu ngành nghề và trình độ, đáp ứng yêu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đồng thời tạo cơ hội thuận lợi cho mỗi người lao động được phát triển nghề nghiệp phù hợp với năng lực của cá nhân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân luồng giáo dục và phát triển nguồn nhân lực ở Việt Nam JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Sci. 2012, Vol. 57, No. 9, pp. 142-148 PHÂN LUỒNG GIÁO DỤC VÀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC Ở VIỆT NAM Đỗ Thị Bích Loan Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam E-mail: loaneta@yahoo.com Tóm tắt. Phân luồng trong giáo dục (PLGD) có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực cho đất nước, nhằm cung cấp đội ngũ nhân lực đồng bộ về cơ cấu ngành nghề và trình độ, đáp ứng yêu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong tiến trình công nghiệp hóa (CNH), hiện đại hóa (HĐH) đất nước, đồng thời tạo cơ hội thuận lợi cho mỗi người lao động được phát triển nghề nghiệp phù hợp với năng lực của cá nhân. Vì vậy phân luồng trong hệ thống giáo dục có tác động trực tiếp đến chiến lược phát triển nguồn nhân lực của mỗi quốc gia, hướng tới xây dựng một xã hội học tập. Trên cơ sở phân tích mối quan hệ giữa phân luồng với phát triển nguồn nhân lực và từ thực tiễn nước ta, bài báo đã trình bày một số giải pháp thúc đẩy phân luồng trong hệ thống giáo dục nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực cũng như tạo cơ hội để ai cũng được học tập. Từ khóa: Phân luồng, nguồn nhân lực. 1. Mở đầu PLGD là quy hoạch phát triển giáo dục theo các hướng khác nhau của toàn hệ thống giáo dục sau cấp học phổ cập bắt buộc nhằm định hướng cho việc phát triển nhân lực quốc gia và phù hợp với năng lực của cá nhân. Do vậy, phân luồng giáo dục có vai trò quan trọng trong phát triển nguồn nhân lực quốc gia và tạo cơ hội học tập cho mỗi cá nhân phù hợp với năng lực của mình. Chủ trương phân luồng giáo dục đã được thực hiện ở Việt Nam từ lâu, nhưng hiện nay việc thực hiện phân luồng giáo dục còn nhiều bất cập, dẫn đến sự bất cân đối về cơ cấu nhân lực của nước ta. Trong khuôn khổ bài báo này, tác giả chỉ tập trung phân tích vai trò của phân luồng trong hệ thống giáo dục đối với sự phát triển nguồn nhân lực nước ta, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp khắc phục. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Một số khái niệm Nguồn nhân lực là nguồn lực về con người, là tiềm năng về con người của một đất nước. Vì vậy, nguồn nhân lực được hiểu là nguồn lực về con người của mỗi quốc gia, mỗi địa phương, từ trẻ em mới lọt lòng cho đến những người lớn tuổi còn khả năng và có nhu cầu lao động. 142 Phân luồng giáo dục và phát triển nguồn nhân lực ở Việt Nam Phát triển nguồn nhân lực trước hết là phát triển cá thể mỗi con người để họ có thể phát triển tối đa được năng lực của mình và cống hiến được nhiều cho xã hội. Bên cạnh đó, con người tồn tại và hoạt động trong mối quan hệ gắn bó của một tập thể, một xã hội. Vì vậy, tập thể con người cần được phát triển một cách cân đối, hài hòa, đồng bộ để cùng nhau chung sống một cách hữu ích và lao động có hiệu quả trong sự phát triển chung của cộng đồng. Phát triển nguồn nhân lực cần phát triển nhân cách và thể lực của mỗi con người. PLGD trong hệ thống giáo dục quốc dân là tạo ra các con đường và định hướng cho học sinh sau khi tốt nghiệp một cấp, bậc học nào đó có thể lựa chọn con đường phù hợp để học tiếp hoặc vào đời tham gia lao động. Vì vậy, phân luồng là việc quy hoạch phát triển giáo dục theo các hướng khác nhau của toàn hệ thống giáo dục sau cấp học phổ cập bắt buộc nhằm định hướng cho việc phát triển nhân lực quốc gia. 2.2. Vai trò của PLGD 2.2.1. PLGD tạo sự phát triển cân đối về cơ cấu nguồn nhân lực Trên bình diện quốc gia, phân luồng giáo dục nhằm điều chỉnh sự phân bố nguồn nhân lực của quốc gia cho phù hợp với yêu cầu của đất nước trong từng giai đoạn phát triển để sử dụng một cách có hiệu quả nhất nguồn nhân lực, vốn quý của đất nước. Cũng như mọi nguồn tài nguyên khác, nguồn nhân lực chỉ thực sự có giá trị khi nó được khai thác và sử dụng một cách có hiệu quả. Nhân lực của một đất nước chỉ thực sự phát huy được tác dụng khi đội ngũ nhân lực của quốc gia được phát triển và phân bố một cách hợp lý, đồng bộ, phù hợp với nhu cầu của xã hội để mỗi cá thể con người được phát triển và được sử dụng một cách có hiệu quả và đội ngũ nhân lực đáp ứng được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng giai đoạn phát triển. Để đạt được mục tiêu này, cần hướng nghiệp và phân luồng học sinh phổ thông để các em có thể lựa chọn được nghề nghiệp tương lai một cách đúng đắn và có thể phát huy cao độ năng lực của bản thân mình để cống hiến được nhiều cho xã hội. 2.2.2. PLGD tạo cơ hội tiếp cận giáo dục cho mọi người phù hợp năng lực của cá nhân Xem xét trên bình diện của từng cá nhân trong hàng chục triệu học sinh, chúng ta thấy rằng mỗi em học sinh có một thiên hướng, năng lực, sở trường, nguyện vọng và hoàn cảnh khác nhau, không ai giống ai. Phân luồng giáo dục nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho mỗi học sinh đều có cơ hội để lựa c ...