Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ thu nhập lãi cận biên của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam

Bài viết phân tích các yếu tố tác động đến tỷ lệ thu nhập lãi cận biên (NIM) trong lĩnh vực ngân hàng thông qua dữ liệu phân tích của 25 NHTM tại Việt Nam từ năm 2007-2021. Kết quả phân tích bằng hồi quy GMM cho thấy, sở hữu nhà nước tác động tiêu cực đến NIM, trong khi sở hữu nước ngoài và sở hữu vốn của các cá nhân và tổ chức trong nước tác động tích cực lên NIM.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ thu nhập lãi cận biên của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam Kỳ 1 tháng 11 (số 251) - 2023 NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỶ LỆ THU NHẬPLÃI CẬN BIÊN CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM Ths. Nguyễn Mậu Bá Đăng*Bài viết phân tích các yếu tố tác động đến tỷ lệ thu nhập lãi cận biên (NIM) trong lĩnh vực ngân hàngthông qua dữ liệu phân tích của 25 NHTM tại Việt Nam từ năm 2007-2021. Kết quả phân tích bằng hồi quyGMM cho thấy, sở hữu nhà nước tác động tiêu cực đến NIM, trong khi sở hữu nước ngoài và sở hữu vốncủa các cá nhân và tổ chức trong nước tác động tích cực lên NIM. Ngoài ra, phát hiện của bài nghiêncứu cho thấy mối tương quan tích cực giữa NIM và các biến số như quy mô ngân hàng, khả năng thanhkhoản, GDP và nợ xấu, lạm phát có mối tương quan tiêu cực đến NIM.• Từ khóa: tỷ lệ thu nhập lãi cận biên, sở hữu nhà nước, sở hữu nước ngoài, nợ xấu. nhiên, các doanh nghiệp vẫn còn gặp khá nhiều khó This study analyzes the factors affecting the khăn trong việc tiếp cận vốn. Trong khi đó, chênh interest margin (NIM) of 25 commercial banks in lệch lãi suất - lãi suất cho vay và lãi suất huy động Vietnam from 2007 to 2021. The results of GMM - đem lại lợi nhuận rất lớn cho NHTM. Đây là yếu regression analysis show that state ownership tố tạo nên thu nhập ròng cho Ngân hàng và tỷ lệ has a negative impact on NIM, whereas foreign lãi ròng cận biên (NIM), là chỉ tiêu đo lường khả ownership and domestic individuals and organizations ownership have a positive impact on năng tạo ra lợi nhuận trên tài sản của Ngân hàng. NIM. In addition, the findings of the study indicate Mặc dù NIM là một yếu tố rất quan trọng để đánh that there is a positive correlation between NIM and giá chỉ tiêu lợi nhuận trong Ngân hàng, nhưng lại ít variables such as bank size, liquidity, GDP and bad khi được tính toán hay đề cập đến trong báo cáo tài debt, and inflation has a negative correlation chính của Ngân hàng, trừ những Ngân hàng có quy with NIM. mô lớn. Tại sao các NHTM lại để NIM rất cao và • Key words: net interest margins, state những yếu tố nào ảnh hưởng mạnh đến NIM luôn là ownership, foreingn ownership, bad debt. những câu hỏi thú vị đối với những ai quan tâm đến ngành Ngân hàng. JEL codes: O16, G21 Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến NIM có thể giúp NHTM có cái nhìn tổng quát hơn về NIM, hiểuNgày nhận bài: 15/5/2023 biết thêm về NIM. Từ đó NHTM có thể đề ra cácNgày gửi phản biện: 20/8/2023 giải pháp để cải thiện chỉ tiêu này đặc biệt là vớiNgày nhận kết quả phản biện: 30/9/2023 những NHTM nhỏ, vì NIM cũng là một chỉ tiêu đoNgày chấp nhận đăng: 04/10/2023 lường khả năng sinh lời của Ngân hàng, nếu như chỉ tiêu này tốt thì cũng giúp Ngân hàng thu hút được nhà đầu tư. 1. Giới thiệu 2. Cơ sở lý thuyết Ngân hàng vốn được xem là một trung giantài chính, chu chuyển vốn từ người thừa vốn sang 2.1. Tỷ lệ thu nhập lãi cận biên (NIM)người thiếu vốn. Tuy nhiên, những năm trong giai Hiệu quả hoạt động của NHTM đóng vai tròđoạn khủng hoảng, Ngân hàng lại chưa thực hiện tốt quan trọng đối với hệ thống tài chính toàn cầu, nóvai trò này. Trong khi các doanh nghiệp cần lượng phản ánh sức khỏe tài chính ngân hàng và là yếu tốvốn rất nhiều, nhưng NHTM lại áp lãi suất cho vay then chốt trong sự phát triển thịnh vượng của ngânquá cao khiến các doanh nghiệp cần vốn không thể hàng. Các ngân hàng thương mại hướng tới các kếtnào đi vay. Mặc dù, NHNN đã áp trần lãi suất huy quả tài chính tốt nhất có thể. Lý thuyết về hiệu quảđộng để buộc các NHTM giảm lãi suất cho vay; tuy hoạt động của ngân hàng, các thước đo khả năng* Trường Đại học Tài chính - Marketing; email: badang@ufm.edu.vn Taïp chí nghieân cöùu Taøi chính keá toaùn 53NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI Kỳ 1 tháng 11 (số 251) - 2023sinh lời có mối tương quan chặt chẽ với hiệu quả 2.2. Lý thuyết đại diệnhoạt động của ngân hàng. Nhiều nghiên cứu trước Lý thuyết đại diện ủng hộ rằng cấu trúc sở hữuđây đã đã sử dụng một loạt các chỉ số đo lường đóng một vai trò quan trọng trong giảm chi phíhiệu quả hoạt động như chỉ số ROA, ROE và thu đại diện. Một số tác giả như Zeckhauser và Poundnhập lãi ròng cận biên (NIM) như trong nghiên (1990) và Shleifer và Vishny (1997) khẳng địnhcứu của Bonin và cộng sự (2005), Athanasoglou rằng, sự tách biệt của quyền sở hữu và kiểm soát đốivà cộng sự (2008), hay nghiên cứu của Berger và với một công ty tạo ra vấn đề đại diện dẫn đến xungcộng sự (2009). đột giữa cổ đông và nhà quản lý. Một số nghiên cứu Tỷ lệ lợi nhuận ròng trên vốn chủ sở hữu (ROE): ghi nhận rằng vấn đề đại diện có thể chuyển từ chủlà một chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động của ngân sở hữu - quản lý sang chủ sở hữu - chủ sở hữu khihàng, được tính bằng lợi nhuận ròng chia ...