Phân tich đoạn thơ 'Không học được tiên ông phép ngủ…đến hết bài' trong bài thơ Sa hành đoản ca của Cao Bá Quát

Chủ đề tác phẩm là ca ngợi, những con người hi sinh quên mình vì lí tưởng, đề cao phẩm chất và trách nhiệm cao quý của kẻ sĩ đối với cuộc sống; đồng thời bộc lộ sự hoang mang, tuyệt vọng của con người không tìm ra lối đi. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tich đoạn thơ “Không học được tiên ông phép ngủ…đến hết bài” trong bài thơ Sa hành đoản ca của Cao Bá QuátVĂN MẪU LỚP 11PHÂN TÍCH ĐOẠN THƠ “KHÔNG HỌC ĐƯỢC TIÊN ÔNG PHÉPNGỦ…ĐẾN HẾT BÀI” TRONG BÀI THƠ SA HÀNH ĐOẢN CA CỦA CAOBÁ QUÁTĐây là những câu thơ nói về hình ảnh khác, những con người khác, được đặt trênnền cảnh của bức tranh bãi cát dài và người đi trên cát dài, nhằm thể hiện một tâm sự,một tâm trạng khác của tác giả.Đối lập với hình ảnh cô độc, trơ trọi của người đi tìm chân lí trên con đường mờmịt, gian khổ là hình ảnh của đông đảo phường danh lợi đang tất tả ngược xuôi trongdường đời để mưu sinh, để tranh giành quyền lợi để hưởng thụ rượu ngon, thịt béo, đểsay sưa quên đi trách nhiệm cuộc đời. Tác giả chua xót nhận thấy người tỉnh thì ít, kẻ saythì nhiều và giống nhau, có ai cùng mình đi trên con đường cát bụi mờ mịt kia?Trong lòng tác giả hiện lên một khối mâu thuẫn lớn. Ông rất khinh bỉ nhữngphường danh lợi tầm thường kia, nhưng ông cũng chợt nhận ra sự cô độc của mình. Phảichăng con đường mà ông dấn thân vào, lí tưởng mà ông đang theo đuổi và tìm kiếm làđiều vô ích, chẳng ai thèm để ý quan tâm? Ông không có người ủng hộ, đồng cảm, đồnghành. Nỗi niềm ấy làm xao xác lòng ông, bóp chặt trái tim ông, giục ông trở về với hiệntại vô vị, cay đắng.Người đi trên cát dài bổng nhiên dừng lại. Nỗi băn khoăn choán đầy tâm hồn. Vàlần đầu tiên, người ấy đã phân vân tự hỏi, vậy là thế nào có nên đi tiếp hay từ bỏ nó, biếttính với nó sao đây? Nếu đi tiếp cũng không biết phải đi thế nào. Bởi vì, đường phẳng lìmờ mịt - đường ghê sợ thì nhiều. Có lẽ đã đến bước đường cùng? Nỗi bế tắc và tuyệtvọng phủ trùm lên cả người đi, cả bải cát dài. Người đi chi còn có thể cất lên tiếng hát vềcon đường cùng của mình.Trong cô độc, tuyệt vọng, người đi chỉ còn biết đứng lại trên bãi cát dài, vừa bấtlực, vừa nuối tiếc. Bất lực vì không thể đi tiếp được, cũng chưa thể hay không thể quyếtđịnh sẽ làm gì dây. Trở thành phường danh lợi? Không được rồi. Đi hay ở ẩn ở núi phíaBắc, ờ biển phía Nam, độc thiện kì thân, giữ riêng mình trong sạch giữa cuộc đời ô trọc?Cũng không thể được. Nuối tiếc vì con đường gian khổ, mờ mịt nhưng đẹp đẽ quá, caoquý quá, đáng sống quá. Thì đành đứng chôn chân trên bãi cát. Đó là cả một khối mâuthuẫn lớn đè nặng lên tâm hồn tác giả.Trong tác phẩm, chúng ta thấy Cao Bá Quát đã sử dụng các đại từ nhân xưng khácnhau như khách, quân, ngã. Tất cả đều để chỉ bản thân tác giả.Tác giả muốn đặt mình vào các vị trí khác nhau để có cách khác nhau bộc lộ tâmtrạng của chính mình trong tâm trạng mâu thuẫn.Trong bài ca, hình tượng người đi trên bãi cát dài được tác giả thể hiện không đơnnhất mà đa chiều. Khi thi được miêu tả như một khách thể, khi lại như một người đốithoại, khi lại như một chú thể tự thể hiện. Thậm chí có khi tác giả cho ẩn chủ thể. Mụcđích là nhằm có những trình bày khác nhau về tâm trạng, thái độ khi đứng trước các hoàncảnh khác nhau. Hay để trình bày những suy nghĩ khác nhau của người đi trên bãi cát dài- tác giả trước những vấn đề bức bối đặt ra.Tác phẩm đã thể hiện những mâu thuẫn tư tưởng hết sức sâu sắc và tiêu biểu củathời đại lúc bấy giờ một cách nghệ thuật. Đó là xung đột giữa khát vọng sống cao đẹp vớihiện thực đen tối, mờ mịt; giữa tinh thần xông pha, hỉ xả và lí tưởng của kẻ sĩ với thói đờicầu an hưởng lạc của người đời và những khó khăn gian khổ trên con đường đi tìm chânlí.Chủ đề tác phẩm là ca ngợi, những con người hi sinh quên mình vì lí tưởng, đề caophẩm chất và trách nhiệm cao quý của kẻ sĩ đối với cuộc sống; đồng thời bộc lộ sự hoangmang, tuyệt vọng của con người không tìm ra lối đi.Bài ca khắc họa hình tượng cô độc, nhỏ nhoi nhưng lại hết sức kì vĩ của con ngườivừa quả quyết vừa tuyệt vọng trên con đường đi tìm chân lí đầy gian truân, mờ mịt. Lờica vừa có âm thanh hết sức bi tráng, vừa mang những âm điệu hết sức u buồn. Nó chứađựng sự phản kháng âm thầm đối với trật tự hiện hành, cảnh báo một sự thay đổi tất yếutrong tương lai. ...