Phân tích hình tượng con sông Đà hùng vĩ , dữ dội và thơ mộng trữ tình

Tham khảo tài liệu phân tích hình tượng con sông đà hùng vĩ , dữ dội và thơ mộng trữ tình, tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích hình tượng con sông Đà hùng vĩ , dữ dội và thơ mộng trữ tình Phân tích hình tượng con sông Đà hùng vĩ , dữ dội và thơ mộng trữ tình I. MB Nguyễn Tuân là cây bút tài hoa , uyên bác , cả đời say mê tìm kiếm vẻ đẹp củacuộc sống . Ông có sở trường về thể loại tuỳ bút . Một trong những sáng tác tiêu biểucủa ông là tuỳ bút “ Người lái đò sông Đà” . Tác phẩm đã khắc hoạ vẻ đẹp đa dạngvừa hung bạo vừa trữ tình của con sông Đà và ca ngợi người lái đò giản dị mà kì vĩtrên dòng sông . II . TB 1. Giới thiệu chung . Tuỳ bút “Người lái đò sông Đà” dược in trong tập tuỳ bút “Sông Đà” (1960),gồm 15 bài tuỳ bút và một bài thơ ở dạng phác thảo. Tác phẩm được viết trong thời kìxây dựng CNXH ở miền Bắc. Đó là kết quả của chuyến đi thực tế của nhà văn đếnTây Bắc trong kháng chiến chống Pháp,đặc biệt là chuyến đi thực tế năm 1958.Nguyễn Tuân đến với nhiều vùng đất khác nhau, sống với bộ đội, công nhân và đồngbào các dân tộc. Thực tiễn xây dựng cuộc sống mới ở vùng cao đã đem đến cho nhàvăn nguồn cảm hứng sáng tạo. Ngoài phong cảnh Tây Bắc uy nghiêm, hùng vỹ và tuyệt vời thơ mộng, NT cònphát hiện những điểm quý báu trong tâm hồn con người mà ông gọi là “thứ vàng mườiđã được thử lửa, là chất vàng mười của tâm hồn Tây Bắc.” Qua “Người lái đò sông Đà”, Nguyễn Tuân với lòng tự hào của mình đã khắchoạ những nét thơ mộng, hùng vỹ nhưng khắc nghiệt của thiên nhiên đất nước quahình ảnh con sông Đà hung bạo và trữ tình. Đồng thơi, nhà văn cũng phát hiện và cangợi chất nghệ sĩ, sự tài ba trí dũng của con người lao động mới : chất vàng mười củađất nước trong xây dựng CNXH qua hình ảnh người lái đò sông Đà.Từ đó nhà văn cangợi sông Đà, núi rừng Tây Bắc vừa hùng vĩ vừa thơ mộng, đồng bào Tây Bắc cần cù,dũng cảm, rất tài tử, tài hoa. 2. Phân tích hình tượng dòng sông Đà . Trước hết , con sông đà được Nguyễn Tuân miêu tả là dòng sông hung bạo , dữdội . Khi hung bạo, sông Đà là kẻ thù số một sẵn sàng cướp đi mạng sống con người,có tâm địa độc ác như người dì ghẻ. Để khắc hoạ tính cách của sông Đà, tác giả đãdựng lại khúc sông nguy hiểm . Đó là đoạn cảnh đá bờ sông dựng đứng vách thành:chẹt lòng sông Đà như một cái yết hầu. Đó là quãng Hát Loóng dài hàng cây số nướcxô đá, đá xô sóng , sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm như lúc nàocũng đòi nợ xuýt bất cứ người lái đò sông Đà nào tóm được qua đây. Lại một đoạnsông khác, sông Đà là cái hút nước xoáy tít. Có những thuyền đã bị nó hút tụt xuống,thuyền trồng cây chuối ngược rồi vụt biến đi dến mười phút sau mới thấy tan xác ởkhuỷnh sông dưới..Nhưng dữ dội nhất là ở những thác đá. Nguyễn Tuân đã buộc sựdữ dội, nham hiểm của sông Đà phải hiện lên thành hình và gào thét bằng trăm ngànâm thanh. Chưa thấy sông nhưng người ta đã bị đe doạ bởi tiếng thác nước nghe nhưoán trách gì, rồi lại như van xin, rồi lại như khiêu khích, giọng nghe gằn mà chế nhạo.Tác giả đã dựng lại cuộc thuỷ chiến giữa sông Đà và người lái đò để lột tả cho đượctính hung bạo của nó và tài nghệ của người lái đò. Thác đá được xếp thành từng tuyếnmà nhà văn gọi là thạch trận, nhằm ăn chết cái thuyền đơn độc. Ở tuyến một, thác đámở ra năm cửa trận, bốn cửa tử, một cửa sinh, cửa sinh nằm lập lờ phía tả ngạn. Ởtuyến hai, tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa con thuyền vào, và cửa sinh lại nằm bênphía hữu ngạn. Ở tuyến ba, bên phải bên trái đều là luồng chết, luồng sống nằm ởgiữa. Người lái đò phải nhắm đúng luồng sinh để vượt qua. Bên cạnh tính cách hung bạo, dưới ngòi bút Nguyễn Tuân con sông Đà lại rấttrữ tình , gợi bao cảm xúc làm mê say lòng người. Khi trữ tình, sông Đà hiền hoà,mềm mại, huyền ảo như mái tóc của một phụ nữ kiều diễm: con sông tuôn dài nhưmột áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa banhoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mây mù khói núi Mèo nương xuân. Không chỉ đẹp ở hình dáng, sông Đà còn gợi cảm ở màu sắc, mà tác giả đã baolần dày công quan sát mới nói hết được vẻ độc đáo ấy: Mùa xuân dòng sông xanhngọc bích (nghĩa là một màu xanh trong và sáng); mùa thu nước sông Đà lừ lừ chín đổnhư mặt người bâm đi vì rượu bữa . Đặc biệt là không khí hoang dại, tĩnh lặng : Bờsông hoang dại như bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa.Đề lột tả không khí đầy thơ ấy.Nguyễn Tuân đã tả đàn hươu ngẩng đầu ngơ ngác mơmột tiếng còi sương, và cái nắng tháng ba Đường thi Yên hoa tam nguyệt há DươngChâu, gợi tâm sự của người tình nhân chưa quen biết ! Lúc này, không thấy đâu consông Đà diện mạo và tâm địa độc ác, mà chỉ thấy tình cảm của dòng sông đối với conngười như một cố nhân, xa thì thấy nhớ thương, gặp lại thì thấy mừng vui như nối lạichiêm bao đứt quãng. Còn con sông lại mang bao rung động yêu thương như nhớnhững hòn đá xa xôi để lại nơi thượng nguồn . Khi tả con sông Đà trữ tình, NguyễnTuân đã sử dụng những câu văn nhẹ nhàng, êm ái. Câu ngắn, vị ngữ diến tả trạng tháibình lặng, để lại trong lòng người âm hưởng mênh mang, thơ mộng . III . Kết bài Trong tuỳ bút “ Người lái đò sông Đà” , nhà văn Nguyễn Tuân đã rất thànhcông trong việc sử dụng nhiều thuạt ngữ của các ngành nghề khác nhau nhằm miêu tảvẻ hùng vĩ , thơ mộng của con sông Đà và mở ra bao liên tưởng độc đáo , bất ngờtrong tâm trí người đọc . Qua đó , ta thấy được tài hoa , vốn văn hoá uyên thâm vàphong cách nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Tuân . Đồng thời ta còn thấy được cảmhứng ngợi ca , tự hào về chất vàng thiên nhiên , về giang sơn gấm vóc Việt Nam củatác giả . ...